UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

nadejść

Chronologizacja

2 połowa XIV w., SStp
W postaci: nadyć

Pochodzenie

Zob. iść

1. ktoś

Definicja

idąc, dotrzeć do określonego miejsca

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego czynności i stany fizjologiczne

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt zwyczaje i zachowania zwierząt

Połączenia

  • nadejść lada chwila, niebawem, wkrótce

Cytaty

Nadeszła matka Piotra, niosąc spodek z mlekiem.

źródło: NKJP: Mirosław Sokołowski: Gady, 2007

Tymczasem wataha nadeszła. Dziki sunęły wśród krzewów wprost pod nami i dokoła nas nie spiesząc się.

źródło: NKJP: Arkady Fiedler: Orinoko, 1957

Wysłali więc znów Oczkę w kierunku obozu drugiego, by niby to przyspieszył nadejście ekipy ratunkowej.

źródło: NKJP: Maciej Kuczyński: Czeluść, 1972

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. nadejdę
nadejdziemy
2 os. nadejdziesz
nadejdziecie
3 os. nadejdzie
nadejdą

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. nadszedłem
+(e)m nadszedł
nadeszłam
+(e)m nadeszła
nadeszłom
+(e)m nadeszło
nadeszliśmy
+(e)śmy nadeszli
nadeszłyśmy
+(e)śmy nadeszły
2 os. nadszedłeś
+(e)ś nadszedł
nadeszłaś
+(e)ś nadeszła
nadeszłoś
+(e)ś nadeszło
nadeszliście
+(e)ście nadeszli
nadeszłyście
+(e)ście nadeszły
3 os. nadszedł
nadeszła
nadeszło
nadeszli
nadeszły

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. nadejdźmy
2 os. nadejdź
nadejdźcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. nadszedłbym
bym nadszedł
nadeszłabym
bym nadeszła
nadeszłobym
bym nadeszło
nadeszlibyśmy
byśmy nadeszli
nadeszłybyśmy
byśmy nadeszły
2 os. nadszedłbyś
byś nadszedł
nadeszłabyś
byś nadeszła
nadeszłobyś
byś nadeszło
nadeszlibyście
byście nadeszli
nadeszłybyście
byście nadeszły
3 os. nadszedłby
by nadszedł
nadeszłaby
by nadeszła
nadeszłoby
by nadeszło
nadeszliby
by nadeszli
nadeszłyby
by nadeszły

bezokolicznik: nadejść

imiesłów przysłówkowy uprzedni: nadszedłszy

gerundium: nadejście

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. nadejście
nadejścia
D. nadejścia
C. nadejściu
nadejściom
B. nadejście
nadejścia
N. nadejściem
nadejściami
Ms. nadejściu
nadejściach
W. nadejście
nadejścia

odpowiednik aspektowy: nadchodzić

Składnia

Rzżywotny + nadejść + bez ograniczeń

2. pociąg

Definicja

o środkach komunikacji: jadąc, dotrzeć do określonego miejsca

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Transport transport lądowy

Połączenia

  • ekspres, pociąg nadszedł

Cytaty

W trakcie oczekiwania nadszedł pociąg z Pucka.

źródło: NKJP: Mieczysław Jałowiecki: Wolne miasto, 2002

Żydzi umieszczeni zostali na szerokiej rampie stacyjnej, gdzie oczekiwać mieli na nadejście wagonów towarowych z okratowanymi okienkami.

źródło: NKJP: Leon Guz: Targowa 64 : dziennik 27 I 1943 - 11 IX 1944, 2001

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. nadejdę
nadejdziemy
2 os. nadejdziesz
nadejdziecie
3 os. nadejdzie
nadejdą

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. nadszedłem
+(e)m nadszedł
nadeszłam
+(e)m nadeszła
nadeszłom
+(e)m nadeszło
nadeszliśmy
+(e)śmy nadeszli
nadeszłyśmy
+(e)śmy nadeszły
2 os. nadszedłeś
+(e)ś nadszedł
nadeszłaś
+(e)ś nadeszła
nadeszłoś
+(e)ś nadeszło
nadeszliście
+(e)ście nadeszli
nadeszłyście
+(e)ście nadeszły
3 os. nadszedł
nadeszła
nadeszło
nadeszli
nadeszły

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. nadejdźmy
2 os. nadejdź
nadejdźcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. nadszedłbym
bym nadszedł
nadeszłabym
bym nadeszła
nadeszłobym
bym nadeszło
nadeszlibyśmy
byśmy nadeszli
nadeszłybyśmy
byśmy nadeszły
2 os. nadszedłbyś
byś nadszedł
nadeszłabyś
byś nadeszła
nadeszłobyś
byś nadeszło
nadeszlibyście
byście nadeszli
nadeszłybyście
byście nadeszły
3 os. nadszedłby
by nadszedł
nadeszłaby
by nadeszła
nadeszłoby
by nadeszło
nadeszliby
by nadeszli
nadeszłyby
by nadeszły

bezokolicznik: nadejść

imiesłów przysłówkowy uprzedni: nadszedłszy

gerundium: nadejście

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. nadejście
nadejścia
D. nadejścia
C. nadejściu
nadejściom
B. nadejście
nadejścia
N. nadejściem
nadejściami
Ms. nadejściu
nadejściach
W. nadejście
nadejścia

odpowiednik aspektowy: nadchodzić

Składnia

Rznieżywotny + nadejść + bez ograniczeń

3. przesyłka

Definicja

dotrzeć do adresata

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Komunikacja na odległość

Połączenia

  • rozkaz nadszedł; informacja, odpowiedź, wiadomość; przesyłka nadeszła; ostrzeżenie nadeszło; dokumenty, pieniądze nadeszły
  • nadejść do redakcji
  • nadejść z centrali, z kancelarii; z Londynu, z Polski, ...

Cytaty

W lutym nadszedł list, w którym prosił o czas do jesieni.

źródło: NKJP: Maria Nurowska: Wybór Anny, 2010

[...] niebawem nadeszło zawiadomienie, że mogę odebrać samochód „Fiat 126p”.

źródło: NKJP: Jerzy Stawiński: Piszczyk, 1997

Kolejne wieści nadeszły z rynku emerytalnego.

źródło: NKJP: Artur Makowiecki: Obowiązkowe ubezpieczenia upraw do poprawki, Gazeta Ubezpieczeniowa, 2008-02-19

Kilka godzin później podobna prośba nadeszła z archidiecezji warszawskiej.

źródło: NKJP: (Z.CH.): Z Watykanu na Łąkową, Dziennik Łódzki, 2002-08-31

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. nadejdę
nadejdziemy
2 os. nadejdziesz
nadejdziecie
3 os. nadejdzie
nadejdą

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. nadszedłem
+(e)m nadszedł
nadeszłam
+(e)m nadeszła
nadeszłom
+(e)m nadeszło
nadeszliśmy
+(e)śmy nadeszli
nadeszłyśmy
+(e)śmy nadeszły
2 os. nadszedłeś
+(e)ś nadszedł
nadeszłaś
+(e)ś nadeszła
nadeszłoś
+(e)ś nadeszło
nadeszliście
+(e)ście nadeszli
nadeszłyście
+(e)ście nadeszły
3 os. nadszedł
nadeszła
nadeszło
nadeszli
nadeszły

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. nadejdźmy
2 os. nadejdź
nadejdźcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. nadszedłbym
bym nadszedł
nadeszłabym
bym nadeszła
nadeszłobym
bym nadeszło
nadeszlibyśmy
byśmy nadeszli
nadeszłybyśmy
byśmy nadeszły
2 os. nadszedłbyś
byś nadszedł
nadeszłabyś
byś nadeszła
nadeszłobyś
byś nadeszło
nadeszlibyście
byście nadeszli
nadeszłybyście
byście nadeszły
3 os. nadszedłby
by nadszedł
nadeszłaby
by nadeszła
nadeszłoby
by nadeszło
nadeszliby
by nadeszli
nadeszłyby
by nadeszły

bezokolicznik: nadejść

imiesłów przysłówkowy uprzedni: nadszedłszy

gerundium: nadejście

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. nadejście
nadejścia
D. nadejścia
C. nadejściu
nadejściom
B. nadejście
nadejścia
N. nadejściem
nadejściami
Ms. nadejściu
nadejściach
W. nadejście
nadejścia

odpowiednik aspektowy: nadchodzić

Składnia

Rznieżywotny + nadejść +
(SKĄD) + (DOKĄD)

4. burza

Definicja

zbliżywszy się w przestrzeni, dotrzeć do określonego miejsca

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Pogoda zjawiska atmosferyczne

Połączenia

  • deszcz nadszedł; burza nadeszła
  • nadejść od strony czegoś
  • nadejść z południa, z zachodu,...

Cytaty

Wiatr zaczął dąć i czarna chmura nadeszła od Poronina.

źródło: NKJP: Hanna Kostyrko (zebr): Klechdy domowe, 1960

Wreszcie nadeszła prawdziwa ulewa.

źródło: NKJP: Adam Lipczyński: Przygoda łapiducha, Detektyw, 1999

Wały na Odrze nie zostały co prawda przerwane, ale wielka woda nadeszła od strony gminy Wińsko.

źródło: NKJP: (MŻ): Popowodziowe zabiegi leśne, Gazeta Wrocławska, 1999

Po tej fali ciepła, nadejdzie z zachodu Europy wilgotny niż, a z nim napłynie znacznie chłodniejsze powietrze.

źródło: NKJP: Pogoda na tydzień. Zima nie przyjdzie do nas tak szybko, Gazeta Pomorska, 2009-11-27

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. nadejdę
nadejdziemy
2 os. nadejdziesz
nadejdziecie
3 os. nadejdzie
nadejdą

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. nadszedłem
+(e)m nadszedł
nadeszłam
+(e)m nadeszła
nadeszłom
+(e)m nadeszło
nadeszliśmy
+(e)śmy nadeszli
nadeszłyśmy
+(e)śmy nadeszły
2 os. nadszedłeś
+(e)ś nadszedł
nadeszłaś
+(e)ś nadeszła
nadeszłoś
+(e)ś nadeszło
nadeszliście
+(e)ście nadeszli
nadeszłyście
+(e)ście nadeszły
3 os. nadszedł
nadeszła
nadeszło
nadeszli
nadeszły

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. nadejdźmy
2 os. nadejdź
nadejdźcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. nadszedłbym
bym nadszedł
nadeszłabym
bym nadeszła
nadeszłobym
bym nadeszło
nadeszlibyśmy
byśmy nadeszli
nadeszłybyśmy
byśmy nadeszły
2 os. nadszedłbyś
byś nadszedł
nadeszłabyś
byś nadeszła
nadeszłobyś
byś nadeszło
nadeszlibyście
byście nadeszli
nadeszłybyście
byście nadeszły
3 os. nadszedłby
by nadszedł
nadeszłaby
by nadeszła
nadeszłoby
by nadeszło
nadeszliby
by nadeszli
nadeszłyby
by nadeszły

bezokolicznik: nadejść

imiesłów przysłówkowy uprzedni: nadszedłszy

gerundium: nadejście

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. nadejście
nadejścia
D. nadejścia
C. nadejściu
nadejściom
B. nadejście
nadejścia
N. nadejściem
nadejściami
Ms. nadejściu
nadejściach
W. nadejście
nadejścia

odpowiednik aspektowy: nadchodzić

Składnia

Rznieżywotny + nadejść +
(SKĄD)

5. katastrofa

Definicja

zbliżywszy się w czasie, nastąpić

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości czasu

Połączenia

  • kryzys; sen; wieczór, zmierzch nadszedł; chwila; katastrofa; rewolucja; godzina czegoś, czyjaś kolej; pora, wiosna, zima; śmierć nadeszła; lato nadeszło; czasy nadeszły
  • nadejść nagle, niepostrzeżenie, niespodziewanie

Cytaty

[...] uznał, że odpowiednia chwila nadeszła.

źródło: NKJP: Irena Jurgielewiczowa: Ten obcy, 1961

Olśnienie nadeszło dwa przystanki później, na rogu Zielonej i Narutowicza.

źródło: NKJP: Zdzisław Szczepaniak: Dziewczyna z Trogiru i inne opowiadania, 2005

Noc nadeszła nagle, niespodziewanie i bezgłośnie pożerając słońce.

źródło: NKJP: Natalia Kaszuwara: Mroczne nasienie, Esensja, 2007-02

[...] przykryłem się kocem i oczekiwałem na nadejście ciepła.

źródło: NKJP: Janusz Głowacki : Rose Café i inne opowieści, 1997

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. nadejdę
nadejdziemy
2 os. nadejdziesz
nadejdziecie
3 os. nadejdzie
nadejdą

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. nadszedłem
+(e)m nadszedł
nadeszłam
+(e)m nadeszła
nadeszłom
+(e)m nadeszło
nadeszliśmy
+(e)śmy nadeszli
nadeszłyśmy
+(e)śmy nadeszły
2 os. nadszedłeś
+(e)ś nadszedł
nadeszłaś
+(e)ś nadeszła
nadeszłoś
+(e)ś nadeszło
nadeszliście
+(e)ście nadeszli
nadeszłyście
+(e)ście nadeszły
3 os. nadszedł
nadeszła
nadeszło
nadeszli
nadeszły

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. nadejdźmy
2 os. nadejdź
nadejdźcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. nadszedłbym
bym nadszedł
nadeszłabym
bym nadeszła
nadeszłobym
bym nadeszło
nadeszlibyśmy
byśmy nadeszli
nadeszłybyśmy
byśmy nadeszły
2 os. nadszedłbyś
byś nadszedł
nadeszłabyś
byś nadeszła
nadeszłobyś
byś nadeszło
nadeszlibyście
byście nadeszli
nadeszłybyście
byście nadeszły
3 os. nadszedłby
by nadszedł
nadeszłaby
by nadeszła
nadeszłoby
by nadeszło
nadeszliby
by nadeszli
nadeszłyby
by nadeszły

bezokolicznik: nadejść

imiesłów przysłówkowy uprzedni: nadszedłszy

gerundium: nadejście

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. nadejście
nadejścia
D. nadejścia
C. nadejściu
nadejściom
B. nadejście
nadejścia
N. nadejściem
nadejściami
Ms. nadejściu
nadejściach
W. nadejście
nadejścia

odpowiednik aspektowy: nadchodzić

Składnia

Rznieżywotny + nadejść + bez ograniczeń
Data ostatniej modyfikacji: 11.07.2025
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj