Chronologizacja
Pochodzenie
łac. gypsum
z gr. gýpsos
1.a minerał
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I PRZYRODA Ziemia minerały i pierwiastki
Połączenia
- rezerwat; kopalnia; pokłady, złoża gipsu
Cytaty
|
Na południe od Buska, a więc ponownie w Niecce Soleckiej znajduje się wiele rezerwatów gipsu. źródło: NKJP: Piotr Grzegorzek: Sól i gips, Co Tydzień Jaworzno, 2003-06-04 |
|
|
Opis nieruchomości rolnych powinien zawierać, poza opisem znajdujących się na nich budynków i urządzeń, określenie obszaru, jakości i klasy gruntów ornych, łąk, pastwisk, lasów, ogrodów [...], torfowisk, terenów z pokładami żwiru, gipsu i gliny [...]. źródło: NKJP: Dz.U. z 1968r. Nr 10, poz. 52 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | gips |
gipsy |
|
| D. | gipsu |
gipsów |
|
| C. | gipsowi |
gipsom |
|
| B. | gips |
gipsy |
|
| N. | gipsem |
gipsami |
|
| Ms. | gipsie |
gipsach |
|
| W. | gipsie |
gipsy |
Inne uwagi
Zwykle lp
1.b wyrób
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I TECHNIKA Budownictwo materiały, narzędzia i maszyny budowlane
CZŁOWIEK I TECHNIKA Przemysł materiały używane w przemyśle
Połączenia
- mokry gips; gips budowlany, modelarski, murarski, szpachlowy, sztukatorski
- gips i piasek; beton, gips; wapno, cement, gips
- produkcja; worek gipsu
- szpachelka do gipsu; aniołki, figura, odlew, płyty sufitowe z gipsu
- pojemniczek z gipsem
- płaskorzeźba w gipsie
Cytaty
|
Ciekawą fakturę nadamy ścianie pokrywając ją gipsem szpachlowym, a następnie przeciągając po tej warstwie szczotką o gęstym, sztywnym włosiu. Mokry jeszcze gips możemy też ukształtować za pomocą szpachelki lub wałka z odciśniętym szablonem. źródło: NKJP: Agnieszka Zielińska: Wielowarstwowo i na przecierkę, Dziennik Zachodni, 2005-12-08 |
|
|
Składają się na nią [wystawę] figurki aniołków wykonanych w różnych technikach: z bibuły, gipsu, masy solnej, gliny, z ceramiki. źródło: NKJP: (PIM): Popularne anioły, Dziennik Polski, 2001-02-24 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | gips |
gipsy |
|
| D. | gipsu |
gipsów |
|
| C. | gipsowi |
gipsom |
|
| B. | gips |
gipsy |
|
| N. | gipsem |
gipsami |
|
| Ms. | gipsie |
gipsach |
|
| W. | gipsie |
gipsy |
2. opatrunek
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Choroby i ich leczenie leki i sposoby leczenia, zabiegi, sprzęty medyczne
Połączenia
- gips unieruchomił kogoś (na trzy tygodnie)
- założyć; ściągnąć, zdjąć gips; nosić gips (przez kilka tygodni)
- włożyć, wsadzić (nogę, rękę) w gips
- kogoś boli, swędzi (noga, ręka) pod gipsem
- podpisać się, rysować na gipsie; mieć nogę, rękę w gipsie
Cytaty
|
Okazało się, że stopa została złamana w kilku miejscach. Noga była w gipsie przez półtora miesiąca, ale po jego zdjęciu nastąpiły kłopoty z odzyskaniem poprzedniej sprawności. źródło: NKJP: Alicja Łukawska: Uzdrowicielka, NTN Powiśle, 1998-09-18 |
|
|
Przed pół rokiem złamałam nogę; gips unieruchomił mnie na trzy tygodnie. źródło: NKJP: Barbara Kacperska: Chorzy na starość, Gazeta Wyborcza, 1997-05-27 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | gips |
gipsy |
|
| D. | gipsu |
gipsów |
|
| C. | gipsowi |
gipsom |
|
| B. | gips |
gipsy |
|
| N. | gipsem |
gipsami |
|
| Ms. | gipsie |
gipsach |
|
| W. | gipsie |
gipsy |
3. odlew rzeźbiarski
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność artystyczna człowieka sztuki plastyczne
Połączenia
- odlewnia; rysunki gipsów
- rysować, szkicować; odlać; kopiować gipsy
- rysować, szkicować z gipsów
Cytaty
|
[...] nie ukończył nigdy żadnych regularnych akademickich studiów, nie ślęczał godzinami nad kopiowaniem antycznych gipsów ani nie zgłębiał tajników klasycznej kompozycji. źródło: NKJP: None: Polak z Luwru, Dziennik Polski, 2000-12-08 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | gips |
gipsy |
|
| D. | gipsu |
gipsów |
|
| C. | gipsowi |
gipsom |
|
| B. | gips |
gipsy |
|
| N. | gipsem |
gipsami |
|
| Ms. | gipsie |
gipsach |
|
| W. | gipsie |
gipsy |
4. kłopot
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
ATEMATYCZNY
Połączenia
- niezły, taki gips
Cytaty
|
[...] potrzebowali operatorów wózków jezdniowych. Kurs zrobiłem, 600 zł wtopiłem. Po 3 miechach mnie zwolnili, bo się na studia 2 razy w miesiącu chciałem zwalniać... Zarabiało się 700 zł, ale było. I w sumie nie wiem, czy mi się ten gips opłacał, bo mało ludzi chce w ten sposób w siebie inwestować. źródło: NKJP: Internet |
|
|
Bezdomni, chorzy na AIDS, narkomani, żebracy, ludzie nie wiedzą, komu dawać pieniądze, każdy mówi, że im, bo to oni, my, że nam, bo to my, bo skąd ten gips u nas, hę? źródło: NKJP: Janusz Rudnicki: Chodźcie, idziemy, 2007 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | gips |
||
| D. | gipsu |
||
| C. | gipsowi |
||
| B. | gips |
||
| N. | gipsem |
||
| Ms. | gipsie |
||
| W. | gipsie |
5. śnieg
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I PRZYRODA Pogoda zjawiska atmosferyczne
Cytaty
|
Warunki pogarszały wczoraj intensywne opady śniegu i porywisty wiatr [...]. Na stokach zawietrznych zalega przewiany twardy śnieg. Wejście na taki gips może spowodować jego pęknięcie i podcięcie lawiny. źródło: NKJP: (ASz): Nie wychodźcie!!!, Gazeta Krakowska, 2003-02-06 |
|
|
Jeśli śnieg pada na warstwę lodoszreni, to zagrożenie lawinowe wzrasta. Jeśli wieje silny wiatr, to na grani tworzą się nawisy, a za granią gromadzą się śniegi ubite, tzw. gipsy. źródło: NKJP: TBMK: Groźne oblicza Tatr, Dziennik Polski, 2001-01-10 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | gips |
gipsy |
|
| D. | gipsu |
gipsów |
|
| C. | gipsowi |
gipsom |
|
| B. | gips |
gipsy |
|
| N. | gipsem |
gipsami |
|
| Ms. | gipsie |
gipsach |
|
| W. | gipsie |
gipsy |
Inne uwagi
Zwykle lp