Chronologizacja
Pochodzenie
Zob. rozpacz
1. płacz
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka zachowania emocjonalne
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | rozpaczny |
Połączenia
- rozpaczliwy głos, lament, płacz; list; rozpaczliwe spojrzenie, wołanie; rozpaczliwe krzyki, znaki
Cytaty
|
Oszalałe matki próbowały ocalić potomstwo przed mordercami. [...] Kobiety padały na kolana. Usłyszałem rozpaczliwe krzyki. źródło: NKJP: Małgorzata Saramonowicz: Sanatorium, 2005 |
|
|
Gaszycki schylił się i przycisnął dziecko ku sobie. - No, syneczku - powiedział - co ci jest? [...] Tomaszek pozwolił przygarnąć się, drżał jednak w ramionach ojca i wciąż wpatrywał się w niego tym samym rozpaczliwym spojrzeniem. źródło: NKJP: Jerzy Andrzejewski: Noc i inne opowiadania, 2001 |
|
|
[...] wybrałem temat z dziedziny etyki. Uporałem się szybko i już miałem oddać pracę, gdy dostrzegłem rozpaczliwe znaki mego kolegi, że nie potrafi, że jest całkowicie bezradny i błaga o pomoc. źródło: NKJP: Kazimierz Kowalski: Przemówił Torquemada, Trybuna Śląska, 2001-05-18 |
|
|
Wojna zastała ją w polskim poselstwie w Belgradzie. W pewnym momencie znalazła się w Ankarze, skąd słała rozpaczliwe listy, poszukując kogokolwiek z rodziny. źródło: NKJP: Janina Kumaniecka: Saga rodu Słonimskich, 2003 |
|
|
Chłopiec, który zaślepiony łzami i jakimś olbrzymim zmartwieniem najwyraźniej niczego wokoło nie dostrzegał, był coraz bliżej, a jego płacz stawał się coraz rozpaczliwszy, po prostu nie do zniesienia. źródło: NKJP: Marta Tomaszewska: Pan Tu i Pan Tam, 1986 |
Odmiana
część mowy: przymiotnik
Stopień równy
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | rozpaczliwy |
rozpaczliwy |
rozpaczliwy |
rozpaczliwe |
rozpaczliwa |
| D. | rozpaczliwego |
rozpaczliwego |
rozpaczliwego |
rozpaczliwego |
rozpaczliwej |
| C. | rozpaczliwemu |
rozpaczliwemu |
rozpaczliwemu |
rozpaczliwemu |
rozpaczliwej |
| B. | rozpaczliwego |
rozpaczliwego |
rozpaczliwy |
rozpaczliwe |
rozpaczliwą |
| N. | rozpaczliwym |
rozpaczliwym |
rozpaczliwym |
rozpaczliwym |
rozpaczliwą |
| Ms. | rozpaczliwym |
rozpaczliwym |
rozpaczliwym |
rozpaczliwym |
rozpaczliwej |
| W. | rozpaczliwy |
rozpaczliwy |
rozpaczliwy |
rozpaczliwe |
rozpaczliwa |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | rozpaczliwi |
rozpaczliwi |
rozpaczliwe |
rozpaczliwe |
| D. | rozpaczliwych |
rozpaczliwych |
rozpaczliwych |
rozpaczliwych |
| C. | rozpaczliwym |
rozpaczliwym |
rozpaczliwym |
rozpaczliwym |
| B. | rozpaczliwych |
rozpaczliwych |
rozpaczliwych |
rozpaczliwe |
| N. | rozpaczliwymi |
rozpaczliwymi |
rozpaczliwymi |
rozpaczliwymi |
| Ms. | rozpaczliwych |
rozpaczliwych |
rozpaczliwych |
rozpaczliwych |
| W. | rozpaczliwi |
rozpaczliwi |
rozpaczliwe |
rozpaczliwe |
Stopień wyższy
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | rozpaczliwszy |
rozpaczliwszy |
rozpaczliwszy |
rozpaczliwsze |
rozpaczliwsza |
| D. | rozpaczliwszego |
rozpaczliwszego |
rozpaczliwszego |
rozpaczliwszego |
rozpaczliwszej |
| C. | rozpaczliwszemu |
rozpaczliwszemu |
rozpaczliwszemu |
rozpaczliwszemu |
rozpaczliwszej |
| B. | rozpaczliwszego |
rozpaczliwszego |
rozpaczliwszy |
rozpaczliwsze |
rozpaczliwszą |
| N. | rozpaczliwszym |
rozpaczliwszym |
rozpaczliwszym |
rozpaczliwszym |
rozpaczliwszą |
| Ms. | rozpaczliwszym |
rozpaczliwszym |
rozpaczliwszym |
rozpaczliwszym |
rozpaczliwszej |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | rozpaczliwsi |
rozpaczliwsi |
rozpaczliwsze |
rozpaczliwsze |
| D. | rozpaczliwszych |
rozpaczliwszych |
rozpaczliwszych |
rozpaczliwszych |
| C. | rozpaczliwszym |
rozpaczliwszym |
rozpaczliwszym |
rozpaczliwszym |
| B. | rozpaczliwszych |
rozpaczliwszych |
rozpaczliwszych |
rozpaczliwsze |
| N. | rozpaczliwszymi |
rozpaczliwszymi |
rozpaczliwszymi |
rozpaczliwszymi |
| Ms. | rozpaczliwszych |
rozpaczliwszych |
rozpaczliwszych |
rozpaczliwszych |
2. opór
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka zachowania emocjonalne
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | rozpaczny |
Połączenia
- rozpaczliwy opór; rozpaczliwa obrona, próba, walka; rozpaczliwe wysiłki
Cytaty
|
Od roku toczy się rozpaczliwa walka o życie małej Amandy. [...] Dziecko cierpi na ostrą białaczkę. źródło: NKJP: (JGH): Uśmiech mimo cierpienia, Gazeta Krakowska, 2002-12-11 |
|
|
W atmosferze tego egzotycznego muzeum afrykańskiego było coś, co przypominało mi Powstanie Warszawskie. Ten sam bohaterski, rozpaczliwy opór, bez żadnych szans, z góry skazany na przegraną. źródło: NKJP: Marian Brandys Śladami Stasia i Nel 1974 |
|
|
Obydwa obozy zagłady pracowały kilkanaście miesięcy, od jesieni 1943 roku, obydwa zostały zlikwidowane po rozpaczliwych buntach i ucieczkach. źródło: NKJP: Zdzisław Skrok: Wielkie Rozdroże: ćwiczenia terenowe z archeologii, 2008 |
|
|
Na przełomie 1983 i 84 roku władza zdawała się dość panicznie szukać wyjścia z coraz bardziej gmatwającej się sytuacji. Widać było rozpaczliwe rozglądanie się za formułą, która pozwoli wypuścić przynajmniej najgłośniejszych więźniów politycznych. źródło: NKJP: Adam Michnik, Józef Tischner, Jacek Żakowski: Między Panem a Plebanem, 1995 |
Odmiana
część mowy: przymiotnik
Stopień równy
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | rozpaczliwy |
rozpaczliwy |
rozpaczliwy |
rozpaczliwe |
rozpaczliwa |
| D. | rozpaczliwego |
rozpaczliwego |
rozpaczliwego |
rozpaczliwego |
rozpaczliwej |
| C. | rozpaczliwemu |
rozpaczliwemu |
rozpaczliwemu |
rozpaczliwemu |
rozpaczliwej |
| B. | rozpaczliwego |
rozpaczliwego |
rozpaczliwy |
rozpaczliwe |
rozpaczliwą |
| N. | rozpaczliwym |
rozpaczliwym |
rozpaczliwym |
rozpaczliwym |
rozpaczliwą |
| Ms. | rozpaczliwym |
rozpaczliwym |
rozpaczliwym |
rozpaczliwym |
rozpaczliwej |
| W. | rozpaczliwy |
rozpaczliwy |
rozpaczliwy |
rozpaczliwe |
rozpaczliwa |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | rozpaczliwi |
rozpaczliwi |
rozpaczliwe |
rozpaczliwe |
| D. | rozpaczliwych |
rozpaczliwych |
rozpaczliwych |
rozpaczliwych |
| C. | rozpaczliwym |
rozpaczliwym |
rozpaczliwym |
rozpaczliwym |
| B. | rozpaczliwych |
rozpaczliwych |
rozpaczliwych |
rozpaczliwe |
| N. | rozpaczliwymi |
rozpaczliwymi |
rozpaczliwymi |
rozpaczliwymi |
| Ms. | rozpaczliwych |
rozpaczliwych |
rozpaczliwych |
rozpaczliwych |
| W. | rozpaczliwi |
rozpaczliwi |
rozpaczliwe |
rozpaczliwe |
Stopień wyższy
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | rozpaczliwszy |
rozpaczliwszy |
rozpaczliwszy |
rozpaczliwsze |
rozpaczliwsza |
| D. | rozpaczliwszego |
rozpaczliwszego |
rozpaczliwszego |
rozpaczliwszego |
rozpaczliwszej |
| C. | rozpaczliwszemu |
rozpaczliwszemu |
rozpaczliwszemu |
rozpaczliwszemu |
rozpaczliwszej |
| B. | rozpaczliwszego |
rozpaczliwszego |
rozpaczliwszy |
rozpaczliwsze |
rozpaczliwszą |
| N. | rozpaczliwszym |
rozpaczliwszym |
rozpaczliwszym |
rozpaczliwszym |
rozpaczliwszą |
| Ms. | rozpaczliwszym |
rozpaczliwszym |
rozpaczliwszym |
rozpaczliwszym |
rozpaczliwszej |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | rozpaczliwsi |
rozpaczliwsi |
rozpaczliwsze |
rozpaczliwsze |
| D. | rozpaczliwszych |
rozpaczliwszych |
rozpaczliwszych |
rozpaczliwszych |
| C. | rozpaczliwszym |
rozpaczliwszym |
rozpaczliwszym |
rozpaczliwszym |
| B. | rozpaczliwszych |
rozpaczliwszych |
rozpaczliwszych |
rozpaczliwsze |
| N. | rozpaczliwszymi |
rozpaczliwszymi |
rozpaczliwszymi |
rozpaczliwszymi |
| Ms. | rozpaczliwszych |
rozpaczliwszych |
rozpaczliwszych |
rozpaczliwszych |
3. warunki
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie słownictwo oceniające
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | rozpaczny |
Połączenia
- rozpaczliwy stan zdrowia; brak czegoś; rozpaczliwa sytuacja, rozpaczliwe warunki
Cytaty
|
Sytuacja gospodarcza kraju była coraz rozpaczliwsza. Nikt już nie chce nam pożyczać pieniędzy. źródło: NKJP: Wiesław Wodecki: Dekada obfitości, Gazeta Wrocławska, 2003-03-25 |
|
|
Jako miłośnik sztuki i zabytków starożytności przyszły ksiądz biskup często ubolewał nad rozpaczliwym stanem pomników przeszłości i nad bezradnością władz miasta. źródło: NKJP: Marek Borucki: Polacy w Rzymie. Od czasów Mieszka I do Jana Pawła II, 1995 |
|
|
Dopiero rozpaczliwe warunki sanitarne uchodźców na statku towarowym skłoniły Nową Zelandię i małą wysepkę Nauru do zaoferowania im schronienia. źródło: NKJP: Marek Ostrowski: Uchodźcy: miejsc brak, Polityka, 2001-09-08 |
Odmiana
część mowy: przymiotnik
Stopień równy
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | rozpaczliwy |
rozpaczliwy |
rozpaczliwy |
rozpaczliwe |
rozpaczliwa |
| D. | rozpaczliwego |
rozpaczliwego |
rozpaczliwego |
rozpaczliwego |
rozpaczliwej |
| C. | rozpaczliwemu |
rozpaczliwemu |
rozpaczliwemu |
rozpaczliwemu |
rozpaczliwej |
| B. | rozpaczliwego |
rozpaczliwego |
rozpaczliwy |
rozpaczliwe |
rozpaczliwą |
| N. | rozpaczliwym |
rozpaczliwym |
rozpaczliwym |
rozpaczliwym |
rozpaczliwą |
| Ms. | rozpaczliwym |
rozpaczliwym |
rozpaczliwym |
rozpaczliwym |
rozpaczliwej |
| W. | rozpaczliwy |
rozpaczliwy |
rozpaczliwy |
rozpaczliwe |
rozpaczliwa |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | rozpaczliwi |
rozpaczliwi |
rozpaczliwe |
rozpaczliwe |
| D. | rozpaczliwych |
rozpaczliwych |
rozpaczliwych |
rozpaczliwych |
| C. | rozpaczliwym |
rozpaczliwym |
rozpaczliwym |
rozpaczliwym |
| B. | rozpaczliwych |
rozpaczliwych |
rozpaczliwych |
rozpaczliwe |
| N. | rozpaczliwymi |
rozpaczliwymi |
rozpaczliwymi |
rozpaczliwymi |
| Ms. | rozpaczliwych |
rozpaczliwych |
rozpaczliwych |
rozpaczliwych |
| W. | rozpaczliwi |
rozpaczliwi |
rozpaczliwe |
rozpaczliwe |
Stopień wyższy
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | rozpaczliwszy |
rozpaczliwszy |
rozpaczliwszy |
rozpaczliwsze |
rozpaczliwsza |
| D. | rozpaczliwszego |
rozpaczliwszego |
rozpaczliwszego |
rozpaczliwszego |
rozpaczliwszej |
| C. | rozpaczliwszemu |
rozpaczliwszemu |
rozpaczliwszemu |
rozpaczliwszemu |
rozpaczliwszej |
| B. | rozpaczliwszego |
rozpaczliwszego |
rozpaczliwszy |
rozpaczliwsze |
rozpaczliwszą |
| N. | rozpaczliwszym |
rozpaczliwszym |
rozpaczliwszym |
rozpaczliwszym |
rozpaczliwszą |
| Ms. | rozpaczliwszym |
rozpaczliwszym |
rozpaczliwszym |
rozpaczliwszym |
rozpaczliwszej |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | rozpaczliwsi |
rozpaczliwsi |
rozpaczliwsze |
rozpaczliwsze |
| D. | rozpaczliwszych |
rozpaczliwszych |
rozpaczliwszych |
rozpaczliwszych |
| C. | rozpaczliwszym |
rozpaczliwszym |
rozpaczliwszym |
rozpaczliwszym |
| B. | rozpaczliwszych |
rozpaczliwszych |
rozpaczliwszych |
rozpaczliwsze |
| N. | rozpaczliwszymi |
rozpaczliwszymi |
rozpaczliwszymi |
rozpaczliwszymi |
| Ms. | rozpaczliwszych |
rozpaczliwszych |
rozpaczliwszych |
rozpaczliwszych |
4. bieda
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie słownictwo oceniające
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | okropny, potworny, straszliwy |
Połączenia
- rozpaczliwa bieda, dysproporcja, nieudolność, nuda, pustka
Cytaty
|
Rozpaczliwa bierność tłumu, którego w żaden sposób nie można było pchnąć do walki, napawała go goryczą. źródło: NKJP: Jan Dobraczyński: Święty miecz, 1949 |
|
|
Przedwojenne moje wiersze mnie samego dziwią gwałtownością tonu: tak wyraziła się rozpaczliwa dysproporcja pomiędzy treścią, jaką chciałem przekazać, i obrazami, jakie sobie dobierała. źródło: NKJP: Czesław Miłosz: Ziemia Urlo, 1994 |
|
|
Amerykański milioner był naturalnym autorytetem dla dużej części społeczeństwa widzącego w kapitalizmie i rynku szansę na wyrwanie się z rozpaczliwej biedy. źródło: NKJP: Jacek Żakowski: Egzamin niedojrzałości, Polityka, 2007-06-02 |
|
|
Kiernacki dusił się, walczył o oddech. Chciał umrzeć. Kompletny bezwład, ból w każdej komórce ciała, rozpaczliwy brak tlenu i coś dziwnego z sercem. Miał wrażenie, że przestało bić. źródło: NKJP: Artur Baniewicz: Drzymalski przeciw Rzeczpospolitej, 2004 |
|
|
Dekadencja! - czas, w którym tonie się w bezsilnych łzach i w rozpaczliwej nudzie lub dosłownie umiera z tęsknoty do miłości. źródło: NKJP: Wczasy w Jałcie, Dziennik Polski, 2000-03-29 |
Odmiana
część mowy: przymiotnik
Stopień równy
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | rozpaczliwy |
rozpaczliwy |
rozpaczliwy |
rozpaczliwe |
rozpaczliwa |
| D. | rozpaczliwego |
rozpaczliwego |
rozpaczliwego |
rozpaczliwego |
rozpaczliwej |
| C. | rozpaczliwemu |
rozpaczliwemu |
rozpaczliwemu |
rozpaczliwemu |
rozpaczliwej |
| B. | rozpaczliwego |
rozpaczliwego |
rozpaczliwy |
rozpaczliwe |
rozpaczliwą |
| N. | rozpaczliwym |
rozpaczliwym |
rozpaczliwym |
rozpaczliwym |
rozpaczliwą |
| Ms. | rozpaczliwym |
rozpaczliwym |
rozpaczliwym |
rozpaczliwym |
rozpaczliwej |
| W. | rozpaczliwy |
rozpaczliwy |
rozpaczliwy |
rozpaczliwe |
rozpaczliwa |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | rozpaczliwi |
rozpaczliwi |
rozpaczliwe |
rozpaczliwe |
| D. | rozpaczliwych |
rozpaczliwych |
rozpaczliwych |
rozpaczliwych |
| C. | rozpaczliwym |
rozpaczliwym |
rozpaczliwym |
rozpaczliwym |
| B. | rozpaczliwych |
rozpaczliwych |
rozpaczliwych |
rozpaczliwe |
| N. | rozpaczliwymi |
rozpaczliwymi |
rozpaczliwymi |
rozpaczliwymi |
| Ms. | rozpaczliwych |
rozpaczliwych |
rozpaczliwych |
rozpaczliwych |
| W. | rozpaczliwi |
rozpaczliwi |
rozpaczliwe |
rozpaczliwe |
Stopień wyższy
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | rozpaczliwszy |
rozpaczliwszy |
rozpaczliwszy |
rozpaczliwsze |
rozpaczliwsza |
| D. | rozpaczliwszego |
rozpaczliwszego |
rozpaczliwszego |
rozpaczliwszego |
rozpaczliwszej |
| C. | rozpaczliwszemu |
rozpaczliwszemu |
rozpaczliwszemu |
rozpaczliwszemu |
rozpaczliwszej |
| B. | rozpaczliwszego |
rozpaczliwszego |
rozpaczliwszy |
rozpaczliwsze |
rozpaczliwszą |
| N. | rozpaczliwszym |
rozpaczliwszym |
rozpaczliwszym |
rozpaczliwszym |
rozpaczliwszą |
| Ms. | rozpaczliwszym |
rozpaczliwszym |
rozpaczliwszym |
rozpaczliwszym |
rozpaczliwszej |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | rozpaczliwsi |
rozpaczliwsi |
rozpaczliwsze |
rozpaczliwsze |
| D. | rozpaczliwszych |
rozpaczliwszych |
rozpaczliwszych |
rozpaczliwszych |
| C. | rozpaczliwszym |
rozpaczliwszym |
rozpaczliwszym |
rozpaczliwszym |
| B. | rozpaczliwszych |
rozpaczliwszych |
rozpaczliwszych |
rozpaczliwsze |
| N. | rozpaczliwszymi |
rozpaczliwszymi |
rozpaczliwszymi |
rozpaczliwszymi |
| Ms. | rozpaczliwszych |
rozpaczliwszych |
rozpaczliwszych |
rozpaczliwszych |