UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

karton

Chronologizacja

SJPXVII, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

fr. carton

z wł. cartone

1. papier

Definicja

gruby, sztywny papier używany do rysowania, na okładki do książek, na pudełka i opakowania

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca materiały i narzędzia pracy

Połączenia

  • cienki, mocny; szary; nawoskowany karton; karton kreślarski
  • karton do malowania
  • kawałek kartonu
  • opakowanie; parawan; teczka; dekoracja, model, szopka z kartonu
  • napis, rysunek na kartonie
  • wyciąć, zbudować coś z kartonu

Cytaty

Na mleczarni obitej deskami wisiał ukośnie, umocowany jedną pluskiewką, spłowiały karton z napisem: „Kwaśne mleko, szklanka 20 groszy”.

źródło: NKJP: Henryk Worcell: Zaklęte rewiry, 1989

Mroźne powietrze przenikające przez szczeliny łatwo uszkadza liście i kwiaty. Na czas wietrzenia pokoju należy osłaniać roślinę np. parawanem z kartonu.

źródło: NKJP: Maciej Kubiczek: Zadbaj o zielone, Dziennik Zachodni, 2009-01-06

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. karton
kartony
D. kartonu
kartonów
C. kartonowi
kartonom
B. karton
kartony
N. kartonem
kartonami
Ms. kartonie
kartonach
W. kartonie
kartony

Inne uwagi

Zwykle lp

2.a pojemnik

Definicja

tekturowy pojemnik służący do opakowywania jakiegoś towaru

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Biznes handel i usługi

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie miejsca, osoby, przedmioty, sytuacje związane z jedzeniem

Połączenia

  • tekturowy; pusty karton
  • karton z sokiem; z obuwiem; z albumami, z przewodnikami; z wyrobami tytoniowymi; z lekami; z zabawkami
  • karton po mleku; po soku; po makaronie
  • sterta kartonów
  • mleko; sok; piwo, wino w kartonie
  • rozpakować kartony; wystawić (puste) kartony (dla klientów)
  • pakować coś do kartonu; pić coś (prosto) z kartonu
  • trzymać (dobytek) w kartonach

Cytaty

Niestety, proces ten pozbawił je [mleko] części witamin i nieco zmienił jego smak, ale dzięki temu można je przechowywać nawet parę miesięcy i pić... prosto z kartonu.

źródło: NKJP: Prosto od krowy..., Dziennik Polski, 2000-07-18

Kiedy robią zakupy, starają się zawsze pakować je w kartony, a nie w foliowe torebki. O ile oczywiście sklep wystawia puste kartony dla klientów. Jednak śmieci nie segregują.

źródło: NKJP: Konrad Dulkowski, Marcin Zasada, Alicja Zboińska: Śmieci nie kłamią, Dziennik Zachodni, 2008-05-16

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. karton
kartony
D. kartonu
kartonów
C. kartonowi
kartonom
B. karton
kartony
N. kartonem
kartonami
Ms. kartonie
kartonach
W. kartonie
kartony

2.b zawartość

Definicja

zawartość kartonu - pojemnika

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Biznes handel i usługi

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie miejsca, osoby, przedmioty, sytuacje związane z jedzeniem

KATEGORIE FIZYCZNE Ilość, liczby i liczenie ogólne określenia ilości

Połączenia

  • cały karton
  • dwa, trzy kartony czegoś
  • karton mleka; soku; piwa, wina; papierosów; wycinków; słodyczy; zabawek
  • wypić karton czegoś

Cytaty

Zadowolił się tym, co znalazł w lodówce, chociaż prawdę mówiąc było tam niewiele. Głównie mleko truskawkowe, ale z braku laku wypił pół kartonu.

źródło: Internet

Rozpakowałem nerwowo drugi karton. To samo. Liczyłem na korespondencję, na prywatność. Dostałem dwa kartony wycinków i maszynopisy Borysa.

źródło: NKJP: Remigiusz Grzela: Bądź moim Bogiem, 2007

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. karton
kartony
D. kartonu
kartonów
C. kartonowi
kartonom
B. karton
kartony
N. kartonem
kartonami
Ms. kartonie
kartonach
W. kartonie
kartony

3. projekt

Definicja

szt. 
rysunek wykonany na grubym papierze lub płótnie, będący projektem w skali 1:1 jakiejś monumentalnej kompozycji, obrazu, fresku, mozaiki lub witrażu

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność artystyczna człowieka sztuki plastyczne

Połączenia

  • karton witrażowy
  • karton fresku, gobelinu, mozaiki; kartony aniołów, cyklu rysunkowego „Polonia”, herbów
  • kartony do serii pejzażowo-zwierzęcej, do witraży
  • kolekcja kartonów
  • namalować kartony do witraży

Cytaty

Rysunki Deskura [...] samą techniką wykonania mogą przyprawić dziś o zawrót głowy. Artysta rysował je latami. Największy cykl, „Tysiąc nocy i jedna”, rysowany w latach 1896-1906, liczył 20 kartonów.

źródło: NKJP: (AN): Artysta zapomniany, Dziennik Polski, 2002-03-11

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. karton
kartony
D. kartonu
kartonów
C. kartonowi
kartonom
B. karton
kartony
N. kartonem
kartonami
Ms. kartonie
kartonach
W. kartonie
kartony
Data ostatniej modyfikacji: 29.07.2012
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj