UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

paradoks

Chronologizacja

1583, SPXVI
Postać mianownika nie została poświadczona w XVI; w XVII w. wyłącznie paradoxum.

Pochodzenie

ang. paradox

fr. paradoxe

niem. Paradox

z gr. parádoksos 'nieoczekiwany, niewiarygodny, niezwykły'

1. w życiu

Definicja

książk. 
sytuacja, która zaistniała mimo wykluczających ją faktów lub przekonań

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie słownictwo oceniające

Połączenia

  • przedziwny, zadziwiający; bolesny, ponury, smutny, tragiczny; cudowny paradoks
  • paradoks dziejów, historii, losu, sytuacji, wiary, współczesności, życia
  • absurdy i paradoksy, sprzeczności i paradoksy
  • paradoks polega na czymś
  • być paradoksem
  • dojść do paradoksu; dochodzić do paradoksów
  • zakrawać na paradoks

Cytaty

To prawdziwy paradoks, że problematyka wczesnośredniowiecznych wspólnot sąsiedzkich jest od kilku dziesięcioleci zaniedbana w historiografii niemieckiej, która w XIX i na początku XX w. przodowała w badaniach na tym polu.

źródło: NKJP: Karol Modzelewski: Barbarzyńska Europa, 2004

Hokejowe paradoksy - mamy słabszy hokej, a awansowaliśmy do światowej elity.

źródło: NKJP: Klan Pyszów!, Dziennik Polski, 2001-04-24

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. paradoks
paradoksy
D. paradoksu
paradoksów
C. paradoksowi
paradoksom
B. paradoks
paradoksy
N. paradoksem
paradoksami
Ms. paradoksie
paradoksach
W. paradoksie
paradoksy

Składnia

bez ograniczeń + paradoks +
CZEGO

2. w logice

Definicja

książk. 
wypowiedź, która ze względu na swoją wadliwą strukturę wydaje się równocześnie prawdziwa i fałszywa

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka wytwory działań intelektualnych człowieka

Połączenia

  • słynny, znany paradoks; paradoks filozoficzny, logiczny
  • paradoksy Wilde'a
  • zamiłowanie do paradoksów
  • sformułować paradoks; wygłaszać paradoksy
  • brzmieć jak paradoks

Cytaty

Słynny paradoks Leszka Kołakowskiego („liberalno-socjalistyczny konserwatysta”) przestał być jedynie efektowną figurą retoryczną.

źródło: NKJP: Tomasz Wołek: Kto skręcił w lewo?, Polityka, 2007-09-08

Najbardziej znanym przejawem zen w sztuce jest oparta na paradoksach i nieoczekiwanych skojarzeniach poezja krótkich form haiku.

źródło: NKJP: Internet

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. paradoks
paradoksy
D. paradoksu
paradoksów
C. paradoksowi
paradoksom
B. paradoks
paradoksy
N. paradoksem
paradoksami
Ms. paradoksie
paradoksach
W. paradoksie
paradoksy
Data ostatniej modyfikacji: 03.03.2015
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj