UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

zawdzięczać

Chronologizacja

XVI w., SPXVI
Na podstawie indeksu haseł.

Pochodzenie

Od: wdzięk

1. komuś życie

Definicja

otrzymać coś dobrego od jakiejś osoby i być jej za to wdzięcznym

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka zachowania emocjonalne

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego stosunki, grupy i organizacje społeczne

Połączenia

  • zawdzięczać Bogu, Opatrzności; ludziom, osobom; bratu, mamie, matce, ojcu, rodzicom; kolegom, Polakom, społeczeństwu; artystom, bramkarzowi, trenerowi
  • zawdzięczać istnienie, przetrwanie, rozwój, życie; awans, karierę, popularność, pozycję, sławę, stanowisko, rozgłos, sukces; powrót dokądś; nazwę; promocję

Cytaty

[...] temu tybetańskiemu lekarzowi, który zadomowił się w Krakowie, moja matka zawdzięczała życie [...].

źródło: NKJP: Kira Gałczyńska: Nie wrócę tu nigdy, czyli pożegnanie z Mazurami, 1998

Wszystko [...], co człowiek ma i kim jest, zawdzięcza Bogu.

źródło: NKJP: Józef Tischner : W krainie schorowanej wyobraźni, 1998

W dniu Wszystkich Świętych pamiętajmy o zapaleniu lampki, o złożeniu kwiatów na grobach sławnych Polaków – mężów stanu, pisarzy, poetów, sportowców. To im zawdzięczamy, że słowo Polska nabiera szczególnego znaczenia.

źródło: NKJP: Galina Jackowska, Jadwiga Krasucka, Teresa Leszczyńska-Koziak: Pozostanie pamięć (scenariusz wystawy poświęconej polskim cmentarzom), Wychowawca, 2008-11

Tak... kojarzę... mówili mi, że oprócz GOPR-u panu zawdzięczam , że teraz oddycham... było ze mną podobno ciężko...

źródło: NKJP: Michał Jagiełło: Wołanie w górach: wypadki i akcje ratunkowe w Tatrach, 1999

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. zawdzięczam
zawdzięczamy
2 os. zawdzięczasz
zawdzięczacie
3 os. zawdzięcza
zawdzięczają

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. zawdzięczałem
+(e)m zawdzięczał
zawdzięczałam
+(e)m zawdzięczała
zawdzięczałom
+(e)m zawdzięczało
zawdzięczaliśmy
+(e)śmy zawdzięczali
zawdzięczałyśmy
+(e)śmy zawdzięczały
2 os. zawdzięczałeś
+(e)ś zawdzięczał
zawdzięczałaś
+(e)ś zawdzięczała
zawdzięczałoś
+(e)ś zawdzięczało
zawdzięczaliście
+(e)ście zawdzięczali
zawdzięczałyście
+(e)ście zawdzięczały
3 os. zawdzięczał
zawdzięczała
zawdzięczało
zawdzięczali
zawdzięczały

bezosobnik: zawdzięczano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę zawdzięczał
będę zawdzięczać
będę zawdzięczała
będę zawdzięczać
będę zawdzięczało
będę zawdzięczać
będziemy zawdzięczali
będziemy zawdzięczać
będziemy zawdzięczały
będziemy zawdzięczać
2 os. będziesz zawdzięczał
będziesz zawdzięczać
będziesz zawdzięczała
będziesz zawdzięczać
będziesz zawdzięczało
będziesz zawdzięczać
będziecie zawdzięczali
będziecie zawdzięczać
będziecie zawdzięczały
będziecie zawdzięczać
3 os. będzie zawdzięczał
będzie zawdzięczać
będzie zawdzięczała
będzie zawdzięczać
będzie zawdzięczało
będzie zawdzięczać
będą zawdzięczali
będą zawdzięczać
będą zawdzięczały
będą zawdzięczać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. zawdzięczajmy
2 os. zawdzięczaj
zawdzięczajcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. zawdzięczałbym
bym zawdzięczał
zawdzięczałabym
bym zawdzięczała
zawdzięczałobym
bym zawdzięczało
zawdzięczalibyśmy
byśmy zawdzięczali
zawdzięczałybyśmy
byśmy zawdzięczały
2 os. zawdzięczałbyś
byś zawdzięczał
zawdzięczałabyś
byś zawdzięczała
zawdzięczałobyś
byś zawdzięczało
zawdzięczalibyście
byście zawdzięczali
zawdzięczałybyście
byście zawdzięczały
3 os. zawdzięczałby
by zawdzięczał
zawdzięczałaby
by zawdzięczała
zawdzięczałoby
by zawdzięczało
zawdzięczaliby
by zawdzięczali
zawdzięczałyby
by zawdzięczały

bezosobnik: zawdzięczano by

bezokolicznik: zawdzięczać

imiesłów przysłówkowy współczesny: zawdzięczając

gerundium: zawdzięczanie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. zawdzięczanie
zawdzięczania
D. zawdzięczania
zawdzięczań
C. zawdzięczaniu
zawdzięczaniom
B. zawdzięczanie
zawdzięczania
N. zawdzięczaniem
zawdzięczaniami
Ms. zawdzięczaniu
zawdzięczaniach
W. zawdzięczanie
zawdzięczania

imiesłów przymiotnikowy czynny: zawdzięczający

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. zawdzięczający
zawdzięczający
zawdzięczający
zawdzięczające
zawdzięczająca
D. zawdzięczającego
zawdzięczającego
zawdzięczającego
zawdzięczającego
zawdzięczającej
C. zawdzięczającemu
zawdzięczającemu
zawdzięczającemu
zawdzięczającemu
zawdzięczającej
B. zawdzięczającego
zawdzięczającego
zawdzięczający
zawdzięczające
zawdzięczającą
N. zawdzięczającym
zawdzięczającym
zawdzięczającym
zawdzięczającym
zawdzięczającą
Ms. zawdzięczającym
zawdzięczającym
zawdzięczającym
zawdzięczającym
zawdzięczającej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. zawdzięczający
zawdzięczający
zawdzięczające
zawdzięczające
D. zawdzięczających
zawdzięczających
zawdzięczających
zawdzięczających
C. zawdzięczającym
zawdzięczającym
zawdzięczającym
zawdzięczającym
B. zawdzięczających
zawdzięczających
zawdzięczających
zawdzięczające
N. zawdzięczającymi
zawdzięczającymi
zawdzięczającymi
zawdzięczającymi
Ms. zawdzięczających
zawdzięczających
zawdzięczających
zawdzięczających

imiesłów przymiotnikowy bierny: zawdzięczany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. zawdzięczany
zawdzięczany
zawdzięczany
zawdzięczane
zawdzięczana
D. zawdzięczanego
zawdzięczanego
zawdzięczanego
zawdzięczanego
zawdzięczanej
C. zawdzięczanemu
zawdzięczanemu
zawdzięczanemu
zawdzięczanemu
zawdzięczanej
B. zawdzięczanego
zawdzięczanego
zawdzięczany
zawdzięczane
zawdzięczaną
N. zawdzięczanym
zawdzięczanym
zawdzięczanym
zawdzięczanym
zawdzięczaną
Ms. zawdzięczanym
zawdzięczanym
zawdzięczanym
zawdzięczanym
zawdzięczanej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. zawdzięczani
zawdzięczani
zawdzięczane
zawdzięczane
D. zawdzięczanych
zawdzięczanych
zawdzięczanych
zawdzięczanych
C. zawdzięczanym
zawdzięczanym
zawdzięczanym
zawdzięczanym
B. zawdzięczanych
zawdzięczanych
zawdzięczanych
zawdzięczane
N. zawdzięczanymi
zawdzięczanymi
zawdzięczanymi
zawdzięczanymi
Ms. zawdzięczanych
zawdzięczanych
zawdzięczanych
zawdzięczanych

Składnia

Rzosobowy + zawdzięczać +
KOMU + CO
Rzosobowy + zawdzięczać +
KOMU + że ZDANIE

2. badaniom

Definicja

powstać dzięki jakimś osobom lub okolicznościom

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

Połączenia

  • zawdzięczać badaniom, talentom, okolicznościom

Cytaty

[...] psychiatria zawdzięcza artystom niejedno trafne spostrzeżenie.

źródło: NKJP: Antoni Kępiński: Melancholia, 1996

Bułgarski jogurt swój smak i właściwości regenerujące czy wręcz odmładzające zawdzięcza bakteriom.

źródło: NKJP: Piotr Adamczewski, Andrzej Garlicki: Sto lat!, Polityka, 2003-05-31

Roślina ta znana była od czasów biblijnych. Jej rozprzestrzenienie się na północ i wschód Europy zawdzięczamy podbojom Rzymian.

źródło: NKJP: Alicja Giedroyć: Rolnicy na winnice!, Gazeta Wrocławska, 2003-09-26

[...] geniuszowi wojskowemu marszałka Józefa Piłsudskiego i determinacji jego żołnierzy zawdzięczamy, że w beznadziejnej sytuacji, kiedy wraże wojska podchodziły już pod Warszawę, udało się przełamać atak.

źródło: NKJP: Marian Sałata: Krakowskie święto żołnierza, Gazeta Krakowska, 2002-08-17

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. zawdzięczam
zawdzięczamy
2 os. zawdzięczasz
zawdzięczacie
3 os. zawdzięcza
zawdzięczają

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. zawdzięczałem
+(e)m zawdzięczał
zawdzięczałam
+(e)m zawdzięczała
zawdzięczałom
+(e)m zawdzięczało
zawdzięczaliśmy
+(e)śmy zawdzięczali
zawdzięczałyśmy
+(e)śmy zawdzięczały
2 os. zawdzięczałeś
+(e)ś zawdzięczał
zawdzięczałaś
+(e)ś zawdzięczała
zawdzięczałoś
+(e)ś zawdzięczało
zawdzięczaliście
+(e)ście zawdzięczali
zawdzięczałyście
+(e)ście zawdzięczały
3 os. zawdzięczał
zawdzięczała
zawdzięczało
zawdzięczali
zawdzięczały

bezosobnik: zawdzięczano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę zawdzięczał
będę zawdzięczać
będę zawdzięczała
będę zawdzięczać
będę zawdzięczało
będę zawdzięczać
będziemy zawdzięczali
będziemy zawdzięczać
będziemy zawdzięczały
będziemy zawdzięczać
2 os. będziesz zawdzięczał
będziesz zawdzięczać
będziesz zawdzięczała
będziesz zawdzięczać
będziesz zawdzięczało
będziesz zawdzięczać
będziecie zawdzięczali
będziecie zawdzięczać
będziecie zawdzięczały
będziecie zawdzięczać
3 os. będzie zawdzięczał
będzie zawdzięczać
będzie zawdzięczała
będzie zawdzięczać
będzie zawdzięczało
będzie zawdzięczać
będą zawdzięczali
będą zawdzięczać
będą zawdzięczały
będą zawdzięczać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. zawdzięczajmy
2 os. zawdzięczaj
zawdzięczajcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. zawdzięczałbym
bym zawdzięczał
zawdzięczałabym
bym zawdzięczała
zawdzięczałobym
bym zawdzięczało
zawdzięczalibyśmy
byśmy zawdzięczali
zawdzięczałybyśmy
byśmy zawdzięczały
2 os. zawdzięczałbyś
byś zawdzięczał
zawdzięczałabyś
byś zawdzięczała
zawdzięczałobyś
byś zawdzięczało
zawdzięczalibyście
byście zawdzięczali
zawdzięczałybyście
byście zawdzięczały
3 os. zawdzięczałby
by zawdzięczał
zawdzięczałaby
by zawdzięczała
zawdzięczałoby
by zawdzięczało
zawdzięczaliby
by zawdzięczali
zawdzięczałyby
by zawdzięczały

bezosobnik: zawdzięczano by

bezokolicznik: zawdzięczać

imiesłów przysłówkowy współczesny: zawdzięczając

gerundium: zawdzięczanie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. zawdzięczanie
zawdzięczania
D. zawdzięczania
zawdzięczań
C. zawdzięczaniu
zawdzięczaniom
B. zawdzięczanie
zawdzięczania
N. zawdzięczaniem
zawdzięczaniami
Ms. zawdzięczaniu
zawdzięczaniach
W. zawdzięczanie
zawdzięczania

imiesłów przymiotnikowy czynny: zawdzięczający

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. zawdzięczający
zawdzięczający
zawdzięczający
zawdzięczające
zawdzięczająca
D. zawdzięczającego
zawdzięczającego
zawdzięczającego
zawdzięczającego
zawdzięczającej
C. zawdzięczającemu
zawdzięczającemu
zawdzięczającemu
zawdzięczającemu
zawdzięczającej
B. zawdzięczającego
zawdzięczającego
zawdzięczający
zawdzięczające
zawdzięczającą
N. zawdzięczającym
zawdzięczającym
zawdzięczającym
zawdzięczającym
zawdzięczającą
Ms. zawdzięczającym
zawdzięczającym
zawdzięczającym
zawdzięczającym
zawdzięczającej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. zawdzięczający
zawdzięczający
zawdzięczające
zawdzięczające
D. zawdzięczających
zawdzięczających
zawdzięczających
zawdzięczających
C. zawdzięczającym
zawdzięczającym
zawdzięczającym
zawdzięczającym
B. zawdzięczających
zawdzięczających
zawdzięczających
zawdzięczające
N. zawdzięczającymi
zawdzięczającymi
zawdzięczającymi
zawdzięczającymi
Ms. zawdzięczających
zawdzięczających
zawdzięczających
zawdzięczających

imiesłów przymiotnikowy bierny: zawdzięczany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. zawdzięczany
zawdzięczany
zawdzięczany
zawdzięczane
zawdzięczana
D. zawdzięczanego
zawdzięczanego
zawdzięczanego
zawdzięczanego
zawdzięczanej
C. zawdzięczanemu
zawdzięczanemu
zawdzięczanemu
zawdzięczanemu
zawdzięczanej
B. zawdzięczanego
zawdzięczanego
zawdzięczany
zawdzięczane
zawdzięczaną
N. zawdzięczanym
zawdzięczanym
zawdzięczanym
zawdzięczanym
zawdzięczaną
Ms. zawdzięczanym
zawdzięczanym
zawdzięczanym
zawdzięczanym
zawdzięczanej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. zawdzięczani
zawdzięczani
zawdzięczane
zawdzięczane
D. zawdzięczanych
zawdzięczanych
zawdzięczanych
zawdzięczanych
C. zawdzięczanym
zawdzięczanym
zawdzięczanym
zawdzięczanym
B. zawdzięczanych
zawdzięczanych
zawdzięczanych
zawdzięczane
N. zawdzięczanymi
zawdzięczanymi
zawdzięczanymi
zawdzięczanymi
Ms. zawdzięczanych
zawdzięczanych
zawdzięczanych
zawdzięczanych

Składnia

bez ograniczeń + zawdzięczać +
KOMU/CZEMU + CO
bez ograniczeń + zawdzięczać +
KOMU/CZEMU + że ZDANIE
Data ostatniej modyfikacji: 31.07.2018
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj