UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

szmat

Chronologizacja

SKN, SJPXVII, STR, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

Wyraz nie ma pewnej etymologii. Zestawia się z brus. czasownikiem šmatác' 'mocno szarpać, trząść', przypuszczalnie pokrewnym z czes. šmatat 'macać, dotykać', chmatat 'sięgać, wyciągać rękę po coś', ukr. šmátaty / šmatuváty 'rozrywać, rozcinać na kawałki' (Bor). Por. szmata

1. drogi

Definicja

duża odległość lub przestrzeń

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości przestrzeni miary przestrzeni

Połączenia

  • spory szmat
  • szmat drogi, świata, wody, ziemi

Cytaty

Przemierzyliśmy ogromny szmat drogi, aby tylko przez dwie godziny móc oglądać nosorożce, a mimo to było warto.

źródło: NKJP: Spotkanie dwóch olbrzymów, Dziennik Polski, 2001-09-22

Liczne wówczas Polska prowadziła wojny, a on w nich uczestniczył, więc szmat kraju zjeździł.

źródło: NKJP: Andrzej Sarwa: Strzyga, 2006

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. szmat
D. szmatu
C. szmatowi
B. szmat
N. szmatem
Ms. szmacie
W. szmacie

Składnia

bez ograniczeń + szmat +
CZEGO

2. życia

Definicja

znaczny upływ

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości czasu upływ czasu

Połączenia

  • szmat czasu, życia

Cytaty

- Kiedy ja ciebie ostatnio widziałem?! - wykrzykiwał. - Szmat czasu! Aleś się zmieniła, dziewczyno!

źródło: NKJP: Małgorzata Musierowicz: Dziecko piątku, 1993

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. szmat
D. szmatu
C. szmatowi
B. szmat
N. szmatem
Ms. szmacie
W. szmacie

Składnia

bez ograniczeń + szmat +
CZEGO
Data ostatniej modyfikacji: 26.12.2012
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj