UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

krytyka

Chronologizacja

SJPXVII, STR, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

łac. critica

z gr. kritikḗ (téchnē) 'sztuka myślenia, rozstrzygania'

1. negatywna ocena

Definicja

ocena wskazująca, że coś nie ma wartości, nie jest prawdziwe lub jest niewłaściwe w danej sytuacji

Wymowa

[krytyka] lub  pot.  [krytyka]

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie

Relacje znaczeniowe

synonimy:  krytycyzm

Połączenia

  • ciągła, gwałtowna; słuszna; bezpośrednia; całkowita, druzgocąca, głęboka, łagodna, najostrzejsza, największa, ostra, śmiała, wściekła, totalna, zajadła, zawoalowana, zjadliwa, złośliwa, zmasowana, życzliwa; odważna; nowożytna, oświeceniowa krytyka
  • krytyka papieża; zarządu; działań, poczynań, poglądów, posunięć; koncepcji, pomysłu, wystąpienia; moralności; rzeczywistości; chrześcijaństwa, kapitalizmu, komunizmu, liberalizmu, neoliberalizmu, polityki
  • krytyka i samokrytyka; krytyka i nagana; aprobata i krytyka, pochwała i krytyka; obojętność lub krytyka
  • narzędzie, ostrze, próba, przedmiot, słowa, źródło; lawina krytyki
  • lęk przed krytyką
  • narażony, odporny, wrażliwy na krytykę
  • krytyka nasiliła się, płynie skądś
  • uniknąć/unikać krytyki; nie szczędzić krytyki
  • poddać/poddawać, podlegać krytyce
  • wywołać, wzbudzić; dopuszczać; formułować, głosić, wyrażać; odpierać, przeżywać, przyjmować, wytrzymywać, znosić krytykę
  • reagować, zasługiwać na krytykę
  • wystąpić z krytyką

Cytaty

Badania te wywołały liczne komentarze w świecie nauki - od całkowitej krytyki i potępienia po prawie euforię.

źródło: NKJP: Jacek Kubiak: Komórki w rozbiórce, Polityka, nr 2421, 2003-10-04

[...] historycy literatury, od Stanisława Pigonia (1885-1968) poczynając, poddawali surowej krytyce rzekomą autentyczność legendarnego Wernyhory.

źródło: NKJP: Janusz Tazbir: Silva rerum historicarum, 2002

Na oczekującego pomocy z Waszyngtonu premiera spadły znów słowa najostrzejszej krytyki, jakich od dawna już zresztą nie szczędzili mu publicyści „Myśli Polskiej” i „Orła Białego”.

źródło: NKJP: Eugeniusz Duraczyński: Rząd polski na uchodźstwie1939-1345: organizacja, personalia, polityka, 1993

Ma pan świadomość, że naraża się teraz na niewybredną krytykę za takie słowa wypowiedziane publicznie?

źródło: NKJP: Jarosław Marek Rymkiewicz: Rozmowy polskie w latach 1995-2008, 2009

Na tę postawę rodziców wobec dziecka składa się m.in. system kar, nagród, pochwał czy krytyki i emocjonalny klimat wokół potrzeb dziecka, jego pragnień i aspiracji.

źródło: NKJP: Agnieszka Leźnicka Łoś: Nauczyć się kochać: terapia psychoanalityczna w teorii i praktyce, 2002

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. krytyka
 krytyki
D. krytyki
 krytyk
C. krytyce
 krytykom
B. krytykę
 krytyki
N. krytyką
 krytykami
Ms. krytyce
 krytykach
W. krytyko
 krytyki

Inne uwagi

Zwykle lp

Składnia

bez ograniczeń + krytyka +
KOGO/CZEGO

2. analiza

Definicja

działanie polegające na tym, że postrzega się jakąś rzecz lub zjawisko z wykorzystaniem różnorodnych kryteriów, aby następnie ocenić je jako całość lub ze wskazaniem na poszczególne elementy

Wymowa

[krytyka] lub  pot.  [krytyka]

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka nazwy działań intelektualnych człowieka

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie

Połączenia

  • konstruktywna, twórcza; poważna, rzeczowa, szczegółowa, wnikliwa krytyka; krytyka biblijna, filozoficzna, historyczna
  • nurt; reguły krytyki

Cytaty

Encyklopedia zwraca [...] uwagę na złożoność problemu rozpoznawania cudów. Takie wydarzenia muszą zostać poddane krytyce naukowej. Badają je więc dokładnie historycy, teolodzy oraz znawcy filozofii.

źródło: NKJP: Grzegorz Cius: Cud mniemany, Gazeta Wrocławska, 2001-06-29

[...] pojawiające się ostatnio artykuły prasowe, nieodpowiedzialne i niesprawiedliwe komentarze i oceny, nigdy nie będą uznane przez sędziów za rzetelną krytykę. Są to niezrozumiałe i groźne zjawiska, nie mające nic wspólnego z konstruktywną krytyką [...].

źródło: NKJP: Forum Czytelników, Gazeta Poznańska, 2004-05-10

Wiarygodność tychże dokumentów to jest nie wszystko, że się tak wyrażę, musi być warsztat historyka, a więc musi być przeprowadzona krytyka źródeł, każdorazowo.

źródło: NKJP: 34. posiedzenie Senatu RP

Owszem - nie można dyskredytować danej teorii, póki się jej nie potrafi poddać formalnej i rzetelnej krytyce [...].

źródło: NKJP: Internet

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. krytyka
 krytyki
D. krytyki
 krytyk
C. krytyce
 krytykom
B. krytykę
 krytyki
N. krytyką
 krytykami
Ms. krytyce
 krytykach
W. krytyko
 krytyki

Inne uwagi

Zwykle lp

Składnia

bez ograniczeń + krytyka +
(JAKA)

3.a literacka

Definicja

działalność polegająca na ocenie utworów literackich, muzycznych, dzieł sztuki, przedstawień teatralnych oraz innych wytworów twórczego działania człowieka

Wymowa

[krytyka] lub  pot.  [krytyka]

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność artystyczna człowieka

Połączenia

  • krytyka artystyczna; literacka, muzyczna, teatralna
  • krytyka i publicystyka; eseistyka i krytyka
  • uprawiać krytykę
  • zajmować się krytyką

Cytaty

Jako dziennikarz specjalizował się w publicystyce kulturalnej i krytyce filmowej [...].

źródło: NKJP: Józef Banaszak: Czas nie przeszedł obok: wspomnienia przyrodnika, 2008

Zarówno twórca pierwszej gazety w powojennym Krakowie Jacek Frühling, jak naczelny redaktor „Dziennika Polskiego”,[...] Stanisław Witold Balicki, byli wybitnymi znawcami sztuki scenicznej. Obaj parali się krytyką teatralną.

źródło: NKJP: W objęciach Melpomeny, Dziennik Polski, 2001-02-20

Oprócz działalności poetyckiej uprawiał krytykę literacką i plastyczną.

źródło: NKJP: Spotkanie poetyckie poświęcone twórczości Zdzisława Polsakiewicza, Zeszyty Poetyckie, 2010-10-23

Znaczny jest również jego dorobek w dziedzinie eseistyki i krytyki literackiej - opublikował m.in. zbiory szkiców o polskich pisarzach i stosunkach niemiecko-polskich na obszarze kultury.

źródło: NKJP: Marcin Piasecki: 15 lat instytutu Dedeciusa, Gazeta Wyborcza, 1995-03-13

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. krytyka
 krytyki
D. krytyki
 krytyk
C. krytyce
 krytykom
B. krytykę
 krytyki
N. krytyką
 krytykami
Ms. krytyce
 krytykach
W. krytyko
 krytyki

Inne uwagi

Zwykle lp

Składnia

bez ograniczeń + krytyka +
(JAKA)

3.b ludzie

Definicja

ogół osób zajmujących się krytyką - działalnością polegającą na ocenie utworów

Wymowa

[krytyka] lub  pot.  [krytyka]

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność artystyczna człowieka

Połączenia

  • międzynarodowa; ówczesna krytyka
  • nagroda; uznanie krytyki
  • krytyka przyjęła coś

Cytaty

Utwory te spotykały się na ogół z wysoką oceną krytyki [...].

źródło: NKJP: Ryszard Matuszewski: Alfabet: wybór z pamięci 90-latka, 2004

„Stacja tranzytowa” to jedna ze słynniejszych powieści Clifforda D. Simaka – dostrzeżona przez literacką krytykę i czytelników, otrzymała nagrodę Hugo dla najlepszej powieści w 1964 roku.

źródło: NKJP: Do księgarni marsz…: Sierpień 2008, Esensja, 2008-09

Kiedy Roman Polański otrzymał nominację do Oscara za „Nóż w wodzie”, polska krytyka nie była najlepiej nastawiona do filmu.

źródło: NKJP: Michał Lenarciński: Najnowszy film Romana Polańskiego jest ogromnym osiągnięciem reżysera, Dziennik Łódzki, 2002-09-07

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. krytyka
 krytyki
D. krytyki
 krytyk
C. krytyce
 krytykom
B. krytykę
 krytyki
N. krytyką
 krytykami
Ms. krytyce
 krytykach
W. krytyko
 krytyki

Inne uwagi

Zwykle lp

4. recenzja

Definicja

przest. 
artykuł oceniający utwór literacki, muzyczny, dzieło sztuki lub przedstawienie teatralne

Wymowa

[krytyka] lub  pot.  [krytyka]

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność artystyczna człowieka

Połączenia

  • eseje i krytyki

Cytaty

Niepowodzeniem zakończył się również jej publiczny koncert w Krakowie – niepochlebne krytyki zamieszczone w „Czasie” i ”Nowej Reformie„ spowodowały u dziewczyny załamanie nerwowe i radykalne zerwanie z muzyką.

źródło: NKJP: Maria Rostworowska: Portret za mgłą opowieść o Oldze Boznańskiej, 2003

Przez cały dzień zabieram się do pisania krytyki Młynarskiego „Człowieka w dziejach”.

źródło: NKJP: Maria Dąbrowska: Dzienniki, tom 3, cz. 1, 2009

„Znad Wilii” to polski dwutygodnik poświęcony sprawom kultury, historii, tradycji Wileńszczyzny. Publikuje poezję, eseje, krytyki literackie.

źródło: NKJP: Sąsiedzi, Gazeta Wyborcza, 1993-06-04

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. krytyka
 krytyki
D. krytyki
 krytyk
C. krytyce
 krytykom
B. krytykę
 krytyki
N. krytyką
 krytykami
Ms. krytyce
 krytykach
W. krytyko
 krytyki

Frazeologizmy

coś nie wytrzymało krytyki
coś nie wytrzymuje krytyki
krytyka feministyczna
poniżej krytyki I
poniżej wszelkiej krytyki
poniżej krytyki II
poniżej wszelkiej krytyki
Data ostatniej modyfikacji: 27.04.2018
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN