UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

zaplątać

Chronologizacja

1643, Kart XVII-XVIII

Pochodzenie

Zob. plątać

1. włosy

Definicja

wielokrotnie skrzyżować ze sobą różne przedmioty lub części tego samego przedmiotu i spowodować, że zaczepią się o siebie tak, że trudno je rozdzielić

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości przestrzeni ułożenie względem siebie

Relacje znaczeniowe

antonimy:

odplątać, rozplątać, rozsupłać

Połączenia

zaplątać nici, sznurek, linę
zaplątać wokół palca, wokół słupka

Cytaty

Rzucili się na niego i okręcili bardzo mocnym sznurem, a sznur dla pewności zaplątali jeszcze na różne węzły.

źródło: NKJP: Edmund Niziurski: Księga urwisów, 1954

A czegóż tę sznurówkę tak zaplątałeś, Matko Święta!

źródło: NKJP: Wiesław Myśliwski: Widnokrąg, 1996

Z największym trudem zaplątali węzeł. - Ciekaw jestem, kto to będzie rozplątywał? - powiedział Ferdynand. - A co mnie to obchodzi - odparł dyrektor. - Niech sobie rozplątuje, kto chce. Grunt, że jako tako jest przywiązana.

źródło: NKJP: Ludwik Jerzy Kern: Ferdynand Wspaniały, 1963

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	zaplączę	zaplączemy
2 os.	zaplączesz	zaplączecie
3 os.	zaplącze	zaplączą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zaplątałem +(e)m zaplątał	zaplątałam +(e)m zaplątała	zaplątałom +(e)m zaplątało	zaplątaliśmy +(e)śmy zaplątali	zaplątałyśmy +(e)śmy zaplątały
2 os.	zaplątałeś +(e)ś zaplątał	zaplątałaś +(e)ś zaplątała	zaplątałoś +(e)ś zaplątało	zaplątaliście +(e)ście zaplątali	zaplątałyście +(e)ście zaplątały
3 os.	zaplątał	zaplątała	zaplątało	zaplątali	zaplątały

bezosobnik: zaplątano

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		zaplączmy
2 os.	zaplącz	zaplączcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zaplątałbym bym zaplątał	zaplątałabym bym zaplątała	zaplątałobym bym zaplątało	zaplątalibyśmy byśmy zaplątali	zaplątałybyśmy byśmy zaplątały
2 os.	zaplątałbyś byś zaplątał	zaplątałabyś byś zaplątała	zaplątałobyś byś zaplątało	zaplątalibyście byście zaplątali	zaplątałybyście byście zaplątały
3 os.	zaplątałby by zaplątał	zaplątałaby by zaplątała	zaplątałoby by zaplątało	zaplątaliby by zaplątali	zaplątałyby by zaplątały

bezosobnik: zaplątano by

bezokolicznik: zaplątać

imiesłów przysłówkowy uprzedni: zaplątawszy

gerundium: zaplątanie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	zaplątanie	zaplątania
D.	zaplątania	zaplątań
C.	zaplątaniu	zaplątaniom
B.	zaplątanie	zaplątania
N.	zaplątaniem	zaplątaniami
Ms.	zaplątaniu	zaplątaniach
W.	zaplątanie	zaplątania

imiesłów przymiotnikowy bierny: zaplątany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	zaplątany	zaplątany	zaplątany	zaplątane	zaplątana
D.	zaplątanego	zaplątanego	zaplątanego	zaplątanego	zaplątanej
C.	zaplątanemu	zaplątanemu	zaplątanemu	zaplątanemu	zaplątanej
B.	zaplątanego	zaplątanego	zaplątany	zaplątane	zaplątaną
N.	zaplątanym	zaplątanym	zaplątanym	zaplątanym	zaplątaną
Ms.	zaplątanym	zaplątanym	zaplątanym	zaplątanym	zaplątanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	zaplątani	zaplątani	zaplątane	zaplątane
D.	zaplątanych	zaplątanych	zaplątanych	zaplątanych
C.	zaplątanym	zaplątanym	zaplątanym	zaplątanym
B.	zaplątanych	zaplątanych	zaplątanych	zaplątane
N.	zaplątanymi	zaplątanymi	zaplątanymi	zaplątanymi
Ms.	zaplątanych	zaplątanych	zaplątanych	zaplątanych

odpowiednik aspektowy: zaplątywać

Składnia

zaplątać

2. myśli

Definicja

spowodować w czymś nieporządek

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Relacje znaczeniowe

synonimy:

poplątać

Cytaty

A może autor przerwał pisanie, uznając, że zbyt zaplątał intrygę i brakowało logicznego wyjścia?

źródło: NKJP: Włodzimierz Jurasz: Sknocone i nie, Dziennik Polski, 2008-11-14

„Tylko ty” to film zabawny. Z delikatnie podawanymi dowcipami (zakonnica na szosie) i misternie zaplątanym scenariuszem (bardzo ładnie wygrany motyw złotego łańcuszka).

źródło: NKJP: Jacek Szczerba: Już w kinach, Gazeta Wyborcza, 1995-02-21

Poza tym serwuje się nam fabułę zagmatwaną i zaplątaną jak amazońska dżungla, w której miesza się wszystko ze wszystkim - Sowieci, CIA, Indianie, Eldorado, konkwistadorzy, a nawet bomba atomowa.

źródło: NKJP: Rafał Stanowski: Kulawy Indiana Jones, Dziennik Polski, 2008-05-23

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	zaplączę	zaplączemy
2 os.	zaplączesz	zaplączecie
3 os.	zaplącze	zaplączą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zaplątałem +(e)m zaplątał	zaplątałam +(e)m zaplątała	zaplątałom +(e)m zaplątało	zaplątaliśmy +(e)śmy zaplątali	zaplątałyśmy +(e)śmy zaplątały
2 os.	zaplątałeś +(e)ś zaplątał	zaplątałaś +(e)ś zaplątała	zaplątałoś +(e)ś zaplątało	zaplątaliście +(e)ście zaplątali	zaplątałyście +(e)ście zaplątały
3 os.	zaplątał	zaplątała	zaplątało	zaplątali	zaplątały

bezosobnik: zaplątano

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		zaplączmy
2 os.	zaplącz	zaplączcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zaplątałbym bym zaplątał	zaplątałabym bym zaplątała	zaplątałobym bym zaplątało	zaplątalibyśmy byśmy zaplątali	zaplątałybyśmy byśmy zaplątały
2 os.	zaplątałbyś byś zaplątał	zaplątałabyś byś zaplątała	zaplątałobyś byś zaplątało	zaplątalibyście byście zaplątali	zaplątałybyście byście zaplątały
3 os.	zaplątałby by zaplątał	zaplątałaby by zaplątała	zaplątałoby by zaplątało	zaplątaliby by zaplątali	zaplątałyby by zaplątały

bezosobnik: zaplątano by

bezokolicznik: zaplątać

imiesłów przysłówkowy uprzedni: zaplątawszy

gerundium: zaplątanie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	zaplątanie	zaplątania
D.	zaplątania	zaplątań
C.	zaplątaniu	zaplątaniom
B.	zaplątanie	zaplątania
N.	zaplątaniem	zaplątaniami
Ms.	zaplątaniu	zaplątaniach
W.	zaplątanie	zaplątania

imiesłów przymiotnikowy bierny: zaplątany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	zaplątany	zaplątany	zaplątany	zaplątane	zaplątana
D.	zaplątanego	zaplątanego	zaplątanego	zaplątanego	zaplątanej
C.	zaplątanemu	zaplątanemu	zaplątanemu	zaplątanemu	zaplątanej
B.	zaplątanego	zaplątanego	zaplątany	zaplątane	zaplątaną
N.	zaplątanym	zaplątanym	zaplątanym	zaplątanym	zaplątaną
Ms.	zaplątanym	zaplątanym	zaplątanym	zaplątanym	zaplątanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	zaplątani	zaplątani	zaplątane	zaplątane
D.	zaplątanych	zaplątanych	zaplątanych	zaplątanych
C.	zaplątanym	zaplątanym	zaplątanym	zaplątanym
B.	zaplątanych	zaplątanych	zaplątanych	zaplątane
N.	zaplątanymi	zaplątanymi	zaplątanymi	zaplątanymi
Ms.	zaplątanych	zaplątanych	zaplątanych	zaplątanych

odpowiednik aspektowy: zaplątywać

Inne uwagi

Zwykle imb

Składnia

zaplątać

3. kogoś w sprawy

Definicja

zaangażować kogoś w jakąś sprawę niepotrzebnie, niesłusznie lub wbrew jego woli

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	uplątać, wplątać
	antonimy:	wyplątać

Cytaty

Sądzę, że w całą aferę zwyczajnie zaplątał cię przypadek, o ile naturalnie jest to właściwe określenie dla dużych niebieskich oczu Adeli de Stercza. I twojej znanej mi słabości do takich dużych oczu.

źródło: NKJP: Andrzej Sapkowski: Narrenturm, 2002

Słyszeliśmy tu coś niecoś o pańskim chlebodawcy. Człowiek nieprzytomnie bogaty, mocno zaplątany w politykę.

źródło: NKJP: Witold Jabłoński: Dzieci nocy, 2001

Do końca miał już pełnić przy premierze rolę zaplątanego w wir wydarzeń młodego sekretarza z Warszawy.

źródło: NKJP: Janusz Rolicki: Edward Gierek: życie i narodziny legendy, 2002

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	zaplączę	zaplączemy
2 os.	zaplączesz	zaplączecie
3 os.	zaplącze	zaplączą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zaplątałem +(e)m zaplątał	zaplątałam +(e)m zaplątała	zaplątałom +(e)m zaplątało	zaplątaliśmy +(e)śmy zaplątali	zaplątałyśmy +(e)śmy zaplątały
2 os.	zaplątałeś +(e)ś zaplątał	zaplątałaś +(e)ś zaplątała	zaplątałoś +(e)ś zaplątało	zaplątaliście +(e)ście zaplątali	zaplątałyście +(e)ście zaplątały
3 os.	zaplątał	zaplątała	zaplątało	zaplątali	zaplątały

bezosobnik: zaplątano

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		zaplączmy
2 os.	zaplącz	zaplączcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zaplątałbym bym zaplątał	zaplątałabym bym zaplątała	zaplątałobym bym zaplątało	zaplątalibyśmy byśmy zaplątali	zaplątałybyśmy byśmy zaplątały
2 os.	zaplątałbyś byś zaplątał	zaplątałabyś byś zaplątała	zaplątałobyś byś zaplątało	zaplątalibyście byście zaplątali	zaplątałybyście byście zaplątały
3 os.	zaplątałby by zaplątał	zaplątałaby by zaplątała	zaplątałoby by zaplątało	zaplątaliby by zaplątali	zaplątałyby by zaplątały

bezosobnik: zaplątano by

bezokolicznik: zaplątać

imiesłów przysłówkowy uprzedni: zaplątawszy

gerundium: zaplątanie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	zaplątanie	zaplątania
D.	zaplątania	zaplątań
C.	zaplątaniu	zaplątaniom
B.	zaplątanie	zaplątania
N.	zaplątaniem	zaplątaniami
Ms.	zaplątaniu	zaplątaniach
W.	zaplątanie	zaplątania

imiesłów przymiotnikowy bierny: zaplątany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	zaplątany	zaplątany	zaplątany	zaplątane	zaplątana
D.	zaplątanego	zaplątanego	zaplątanego	zaplątanego	zaplątanej
C.	zaplątanemu	zaplątanemu	zaplątanemu	zaplątanemu	zaplątanej
B.	zaplątanego	zaplątanego	zaplątany	zaplątane	zaplątaną
N.	zaplątanym	zaplątanym	zaplątanym	zaplątanym	zaplątaną
Ms.	zaplątanym	zaplątanym	zaplątanym	zaplątanym	zaplątanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	zaplątani	zaplątani	zaplątane	zaplątane
D.	zaplątanych	zaplątanych	zaplątanych	zaplątanych
C.	zaplątanym	zaplątanym	zaplątanym	zaplątanym
B.	zaplątanych	zaplątanych	zaplątanych	zaplątane
N.	zaplątanymi	zaplątanymi	zaplątanymi	zaplątanymi
Ms.	zaplątanych	zaplątanych	zaplątanych	zaplątanych

Inne uwagi

Zwykle imb

Składnia

zaplątać

KOGO + w CO

Data ostatniej modyfikacji: 25.07.2018