UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

poznać się

Chronologizacja

XV w., SStp

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. poznam się
poznamy się
2 os. poznasz się
poznacie się
3 os. pozna się
poznają się

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. poznałem się
+(e)m się poznał
poznałam się
+(e)m się poznała
poznałom się
+(e)m się poznało
poznaliśmy się
+(e)śmy się poznali
poznałyśmy się
+(e)śmy się poznały
2 os. poznałeś się
+(e)ś się poznał
poznałaś się
+(e)ś się poznała
poznałoś się
+(e)ś się poznało
poznaliście się
+(e)ście się poznali
poznałyście się
+(e)ście się poznały
3 os. poznał się
poznała się
poznało się
poznali się
poznały się

bezosobnik: poznano się

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. poznajmy się
2 os. poznaj się
poznajcie się

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. poznałbym się
bym się poznał
poznałabym się
bym się poznała
poznałobym się
bym się poznało
poznalibyśmy się
byśmy się poznali
poznałybyśmy się
byśmy się poznały
2 os. poznałbyś się
byś się poznał
poznałabyś się
byś się poznała
poznałobyś się
byś się poznało
poznalibyście się
byście się poznali
poznałybyście się
byście się poznały
3 os. poznałby się
by się poznał
poznałaby się
by się poznała
poznałoby się
by się poznało
poznaliby się
by się poznali
poznałyby się
by się poznały

bezosobnik: poznano by się

bezokolicznik: poznać się

imiesłów przysłówkowy uprzedni: poznawszy się

gerundium: poznanie się

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. poznanie się
poznania się
D. poznania się
poznań się
C. poznaniu się
poznaniom się
B. poznanie się
poznania się
N. poznaniem się
poznaniami się
Ms. poznaniu się
poznaniach się
W. poznanie się
poznania się

odpowiednik aspektowy: poznawać się

Pochodzenie

Zob. znać

1. z kimś

Definicja

spotkać się z kimś pierwszy raz, porozmawiać i rozpocząć w ten sposób dłużej trwający kontakt

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie

Relacje znaczeniowe

synonimy:  zapoznać się

Połączenia

  • para poznała się; małżeństwo poznało się; dzieci, mamy, panie poznały się; chłopaki, ludzie, małżonkowie, młodzi, rodzice poznali się
  • poznać się na balu, na dyskotece, na imprezie, na kursie, na obozie, na spotkaniu, na studiach, na uniwersytecie, na wakacjach, na weselu, na zabawie
  • poznać się przed laty
  • poznać się przez internet
  • poznać się w kawiarni, w klubie, w liceum, w pracy, w szkole; w sieci; w dzieciństwie, w wakacje; w którymś roku
  • poznać się z chłopakiem, z dziewczyną, z mężem, z żoną
  • poznać się przypadkiem, przypadkowo, wcześniej
  • chcieć, móc; należy, trzeba poznać się
  • poznać się i porozmawiać, poznać się i pobrać się, poznać się i pokochać się, poznać się i polubić się, poznać się i powiedzieć coś, poznać się i zakochać się, poznać się i zaprzyjaźnić się

Cytaty

Z Konradem poznali się prawie dziesięć lat temu w czasie szkolnego rejsu dookoła świata krążownikiem Karlsruhe, niemal żelaznego punktu szkolenia młodych niemieckich oficerów.

źródło: NKJP: Mija Kabat: Kontrakt panny Brandt, 2009

[...] oparłem się o balustradę, pod którą wyspa stromo zstępowała w morze pionową skalną ścianą [...]. Tymczasem Liza zdążyła już poznać się z jakąś Niemką czy Szwedką [...].

źródło: NKJP: Jacek Dehnel: Rynek w Smyrnie, 2007

Wprowadziłem go do pokoju i przedstawiłem przestraszonej z lekka dziewczynie. - Poznajcie się. - Piotrek. - Agnieszka. Uścisnęli sobie dłonie.

źródło: NKJP: Mirosław Sokołowski: Gady, 2007

- Nie sądziłam, że poznamy się w takich okolicznościach [...] i że będę musiała pana pytać, dlaczego odmówił mi pan wjazdu do swojego pięknego kraju.

źródło: NKJP: Maria Nurowska: Powrót do Lwowa, 2008

Poznali się z Arniem przez de Vriesa. Energiczny staruszek przychodził do baru, gdzie pracowała, i po kilku kolejkach zaczynał się zwierzać.

źródło: NKJP: Anna E. Kamieniecka: Dziewczyna z Buenos, 2005

Składnia

Rzosobowy + poznać się +
z KIM
Rzosobowy;pl + poznać się +
(GDZIE | KIEDY)

2. bliżej

Definicja

dowiedzieć się o sobie nawzajem różnych rzeczy

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie

Połączenia

  • młodzież poznała się; członkowie czegoś poznali się
  • poznać się bliżej, dobrze, lepiej, powoli, szybko, nawzajem, wzajemnie
  • móc, musieć, mieć okazję, szansę..., pozwolić, starać się, zdążyć poznać się

Cytaty

Przez pięć miesięcy pisywaliśmy do siebie prawie codziennie i chyba nieźle się poznaliśmy, a teraz chcemy poznać się jeszcze lepiej - albo inaczej.

źródło: NKJP: Kinga Dunin: Tabu, 1998

Mieli dosyć czasu, aby poznać się tak blisko, jak to tylko możliwe między dwojgiem zakochanych, i dowiedzieć się o sobie jak najwięcej.

źródło: NKJP: Witold Jabłoński: Dzieci nocy, 2001

Wróci jej humor, to poznacie się lepiej.

źródło: NKJP: Mariusz Kaszyński: Rytuał, 2008

Przyszliśmy zjeść wspólnie kolację, poznać się, porozmawiać...

źródło: NKJP: Piotr Niklewicz: Niezwykła kariera Antoniego K, 2006

Składnia

Rzosobowy;pl + poznać się +
(JAK)

3. na człowieku

Definicja

ocenić, kogoś lub coś zgodnie z tym, jaki/jakie jest w rzeczywistości

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie

Połączenia

  • poznać się na człowieku; na czyimś charakterze, głosie, instynkcie, malarstwie, śpiewie, talencie, żarcie..., na czyjejś fachowości, naturze, pracy, twórczości, urodzie..., na czyichś cnotach, umiejętnościach, walorach, zdolnościach...

Cytaty

Swój pobyt w legnickim księstwie traktowałem i tak jako przejściowy, wiedząc, że prędzej czy później nowo zyskany protektor pozna się na mnie i tak czy owak z jego łask wypadnę.

źródło: NKJP: Witold Jabłoński: Metamorfozy, 2004

Robert raz czy dwa usiłował ją poderwać, ale bez powodzenia. Cóż, widocznie jeszcze nie poznała się na jego nieodpartym uroku.

źródło: NKJP: Dawid Zieliński: Pewne formy zła, Esensja, 2005, nr 4 (XLVI)

Zdzich nie poznał się na jednej mojej wadzie, zresztą nie bardzo rozwiniętej i nieszkodliwej, którą jest przekora.

źródło: NKJP: Hanna Samson: Miłość reaktywacja, 2004

- Czy to... czy to dobry lekarz? - Jeden z najlepszych! - Pozna się na wszystkim? - Tak, oczywiście...

źródło: NKJP: Kornel Makuszyński: Szaleństwa Panny Ewy, 1957

To był ostatni moment - jakiś oddział mógł przejąć przewożone w tajemnicy, pod nielicznym konwojem dokumenty i nie poznawszy się, że to prowokacja, ukryć je w klasztorze.

źródło: NKJP: Marcin Wroński: Officium Secretum: pies pański, 2010

Składnia

Rzosobowy + poznać się +
na KIM/CZYM
Rzosobowy + poznać się +
że ZDANIE

4. na zdjęciu

Definicja

zidentyfikować siebie samego po swoich indywidualnych cechach

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Określenia fizyczności człowieka

Relacje znaczeniowe

synonimy:  rozpoznać się

Połączenia

  • poznać się na zdjęciu
  • nie móc poznać się

Cytaty

Gdyby jednak przyszło mu taszczyć wszystkie atrybuty, które wymyślili dla niego ludzie, nie poznałby się w lustrze.

źródło: NKJP: Anna Waszkiewicz, Maciej Czujko: Mikołajowy zawrót głowy, Słowo Polskie. Gazeta Wrocławska, 2006-12-06

Składnia

Rzosobowy + poznać się +
(na CZYM | w CZYM)

5. po głosie

Definicja

zidentyfikować siebie nawzajem po swoich indywidualnych cechach

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Określenia fizyczności człowieka

Relacje znaczeniowe

synonimy:  rozpoznać się

Połączenia

  • poznać się po latach
  • nie móc poznać się

Cytaty

- Konrad słyszy w słuchawce ciepły, pełen energii głos [...]. - Zapraszam pana do Buffo - odpowiada [...]. Poznamy się po różnicy wieku.

źródło: NKJP: Czesław Bielecki: Scenarzysta, 2009

A co, poznają się po spodniach? Lew też będzie miał brązowe, he, he, he...

źródło: NKJP: Co zrobi Adam?, Usenet -- pl.soc.polityka, 2006-11-14

Składnia

Rzżywotny;pl + poznać się +
(po CZYM)
Data ostatniej modyfikacji: 21.08.2014
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj