UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

temat

Chronologizacja

SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

łac. thema, -atis

z gr. théma ( D. thématos) 'treść utworu, motyw'

1. powieści

Definicja

to, o czym się mówi lub pisze

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka wytwory działań intelektualnych człowieka

Połączenia

  • aktualny, dany, dyżurny, główny, inny, kolejny, modny, odrębny, osobny, ostatni, przewodni, trudny, ważny, wdzięczny, wiodący, właściwy, wspólny, zasadniczy; omawiany temat; niektóre, pewne, różne, wszelkie, wszystkie tematy; tematy gospodarcze, historyczne, literackie, polityczne, społeczne, gospodarcze
  • kilka, wiele tematów
  • temat tabu
  • temat debaty, dyskusji, filmu, konferencji, obrad, pracy, referatu, sesji, spotkania; dnia; mediów
  • realizacja, wybór, zmiana; znawca tematu
  • dane, debata, dyskusja, komentarz, opinie, raport, refleksje, reportaż, wiedza, wykład, wypowiedź, zdanie na jakiś temat/na temat czegoś
  • dyskusja nad tematem
  • związany z tematem
  • zorientowany w temacie
  • trzymać się tematu
  • poświęcić (debatę, esej, sesję, uwagę...) jakiemuś tematowi
  • ciągnąć, drążyć, podjąć, poruszyć / poruszać, rozwijać, wprowadzać; opracować temat
  • być, stać się; interesować się, zainteresować się, zająć się tematem
  • nawiązać / nawiązywać, podejść, powrócić / powracać, wrócić / wracać do tematu; odbiegać od tematu
  • rozmawiać, wypowiedzieć się / wypowiadać się na temat czegoś
  • coś wiąże się z (jakimś( tematem
  • skoncentrować się, skupić się na temacie; myśleć o temacie; być, pozostawać przy (jakimś) temacie; orientować się w temacie
  • w związku z tematem

Cytaty

Zaplanowano również wystawę dokumentów związanych z tematem prelekcji.

źródło: NKJP: (w): Namaluj miasto, Nowiny Raciborskie, 2002-03-06

Powszechna wiedza na temat działania samorządu jest przerażająco niska i właściwie niewiele się robi, żeby ją poszerzyć.

źródło: NKJP: W. Hagedorny: Rozsądek i okolice: Parada garniturów czy nowa jakość?, Tygodnik Ciechanowski, 2002-09-20

Konieczność skrótowego potraktowania tematu omawianej nowelizacji ustawy nie pozwoliła mi na bardziej wnikliwe jej przedstawienie.

źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 24.04.1996

Jednym z podejmowanych na sesji tematów będzie ocena przygotowania placówek oświatowych do nowego roku szkolnego.

źródło: NKJP: LK: PRZED SESJĄ RADY GMINY, Nakielski Czas, 2006-09-06

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. temat
tematy
D. tematu
tematów
C. tematowi
tematom
B. temat
tematy
N. tematem
tematami
Ms. temacie
tematach
W. temacie
tematy

2. w muzyce

Definicja

główny wątek utworu muzycznego

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność artystyczna człowieka muzyka

Połączenia

  • temat z filmu, z opery, z symfonii
  • temat zabrzmiał

Cytaty

Solista - Michał Lisiecki (kontrabas). Wykona on dwa utwory na kontrabas z towarzyszeniem orkiestry G. Bottesiniego: Koncert h-moll i Wariacje na temat z opery „Lunatyczka”.

źródło: NKJP: Marek Wakarecy: Zaproszenia kulturalne, prasa, 1999

[...] nagle, bez żadnych zapowiedzi zabrzmiał temat z „Vabanku” Machulskiego wyraźnie ożywiając publikę.

źródło: NKJP: Witt Wilczyński: A review of the Jazz Makers concert, Internet, 2002-01-11

Plącze mi się po głowie temat z którejś symfonii Brahmsa [...].

źródło: NKJP: Stanisław Dygat: Jezioro Bodeńskie, 1946

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. temat
tematy
D. tematu
tematów
C. tematowi
tematom
B. temat
tematy
N. tematem
tematami
Ms. temacie
tematach
W. temacie
tematy

3. fleksyjny

Definicja

jęz. 
część wyrazu odmiennego, pozostała po odjęciu końcówki fleksyjnej

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Język

Połączenia

  • temat fleksyjny
  • temat (fleksyjny) i końcówka

Cytaty

[...] przy opisie fleksji zaimków powstrzymamy się od analizy morfemowej zaimków - w każdym razie od podziału na temat fleksyjny i końcówkę.

źródło: NKJP: Alicja Nagórko: Zarys gramatyki języka polskiego, 1996

Dopiero od dopełniacza pojawiał się temat fleksyjny szewc-: szewca, szewcowi, szewcem, o szewcu. Ponieważ jednak występował on aż do miejscownika, czyli pięć razy, samotny mianownikowy szwiec musiał z nim przegrać i przyjąć jego postać.

źródło: NKJP: Jan Miodek: Gazeta Wyborcza - Magazyn, 1998-12-11

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. temat
tematy
D. tematu
tematów
C. tematowi
tematom
B. temat
tematy
N. tematem
tematami
Ms. temacie
tematach
W. temacie
tematy

Frazeologizmy

temat rzeka
temat zastępczy
Data ostatniej modyfikacji: 22.07.2012
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj