UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

arcydzieło

Chronologizacja

1788, SL

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: n2

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. arcydzieło
 arcydzieła
D. arcydzieła
 arcydzieł
C. arcydziełu
 arcydziełom
B. arcydzieło
 arcydzieła
N. arcydziełem
 arcydziełami
Ms. arcydziele
 arcydziełach
W. arcydzieło
 arcydzieła

Pochodzenie

Od: arcy- (z gr. archi- 'główny, naczelny; pierwotny, początkowy', por. gr. archḗ 'początek') i dzieło (zob.).

1. wybitne dzieło

Definicja

wybitne dzieło artystyczne

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność artystyczna człowieka

Relacje znaczeniowe

synonimy:  doskonałość, majstersztyk
hiperonimy:  utwór

Połączenia

  • absolutne, niewątpliwe, prawdziwe; małe, wielkie; filmowe, literackie, muzyczne arcydzieło
  • arcydzieło architektury, grafiki, kina, kultury, liryki, literatury, malarstwa, muzyki, poezji, prozy, sztuki; gatunku; renesansu
  • autor, twórca arcydzieła; wystawa arcydzieł
  • napisać, stworzyć, tworzyć, wydać arcydzieło
  • okrzyknięty arcydziełem
  • zaliczyć coś do arcydzieł
  • uważać coś za arcydzieło

Cytaty

Chciał stworzyć arcydzieło literackie, być największym pisarzem polskim, zdobyć uznanie całego świata.

źródło: NKJP: Jerzy Adamski: Świat jako niespełnienie albo Samobójstwo Don Juana, 2000

Film niemiecki tworzy arcydzieła, które przeszły na zawsze do historii kina.

źródło: NKJP: Franciszek Ryszka: Noc i mgła : Niemcy w okresie hitlerowskim, 1997

Składnia

bez ograniczeń + arcydzieło +
(CZEGO)
bez ograniczeń + arcydzieło +
(JAKIE)

2. doskonały wyrób

Definicja

starannie wykonany wyrób, który przewyższa swoją jakością inne

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

Relacje znaczeniowe

synonimy:  majstersztyk

Połączenia

  • małe arcydzieło
  • zrobić arcydzieło

Cytaty

O podzielenie tortu poproszono biskupa Grzegorza Balcerka, który ochoczo przystąpił do dzieła. Biskup sprostał zadaniu – nikt nie musiał obejść się smakiem i każdy mógł spróbować arcydzieła cukierników.

źródło: NKJP: Bogna Kisiel: Biskup podzielił tort, Polska Głos Wielkopolski, 2006-10-20

Ale zanim podziwiać będzie można gotowe wiklinowe przedmioty czasami wręcz arcydzieła - dzieła lokalnych rzemieślników - artystów, wiklinę po skoszeniu trzeba poddać pracochłonnemu procesowi, który uszlachetnia ten surowiec.

źródło: NKJP: (AW): Zręczne palce, Gazeta Krakowska, 2004-06-18
Data ostatniej modyfikacji: 19.02.2024
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN