UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

gorzki

Chronologizacja

XV w., Bańk
XV w., Bor

Odmiana

część mowy: przymiotnik

Stopień równy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	gorzki	gorzki	gorzki	gorzkie	gorzka
D.	gorzkiego	gorzkiego	gorzkiego	gorzkiego	gorzkiej
C.	gorzkiemu	gorzkiemu	gorzkiemu	gorzkiemu	gorzkiej
B.	gorzkiego	gorzkiego	gorzki	gorzkie	gorzką
N.	gorzkim	gorzkim	gorzkim	gorzkim	gorzką
Ms.	gorzkim	gorzkim	gorzkim	gorzkim	gorzkiej
W.	gorzki	gorzki	gorzki	gorzkie	gorzka

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	gorzcy	gorzcy	gorzkie	gorzkie
D.	gorzkich	gorzkich	gorzkich	gorzkich
C.	gorzkim	gorzkim	gorzkim	gorzkim
B.	gorzkich	gorzkich	gorzkich	gorzkie
N.	gorzkimi	gorzkimi	gorzkimi	gorzkimi
Ms.	gorzkich	gorzkich	gorzkich	gorzkich
W.	gorzcy	gorzcy	gorzkie	gorzkie

Pochodzenie

psł. *gorьkъ 'o nieprzyjemnym, palącym smaku'

1. lek

Definicja

mający ostry, nieprzyjemny smak lub zapach, np. zepsutych orzechów

Noty o użyciu

W rodzaju żeńskim używane w znaczeniu 'gorzka wódka'.

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie przyprawy, smaki

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii zapachy

Połączenia

gorzki lek; posmak, smak, zapach; gorzka woń, wódka; gorzkie wino; gorzkie migdały, zioła
bardzo, lekko gorzki

Cytaty

Nalał whisky do dwóch szklaneczek, jedną podał Heni. [...] Nigdy dotąd nie piła czegoś o tak okropnym smaku, to było gorsze niż jej gorzkie lekarstwo na wątrobę.

źródło: NKJP: Krystyna Kofta: Wielką miłość tanio sprzedam, 2003

Ponownie łamano macę, a następnie spożywano gorzkie zioła - maror, maczane w charoset, [...] przyprawie o wyglądzie gliny.

źródło: NKJP: Barbara Legutko: Pesach (cz.2), Co Tydzień Jaworzno, 2004-04-15

[...] pani domu, która mnie przyjęła w saloniku z widokiem na ogród [...], okazała się efektowną, platynową blondynką, wypielęgnowaną jak gwiazda filmowa. Szedł od niej silny, gorzki zapach perfum.

źródło: NKJP: Jerzy Stawiński: Piszczyk, 1997

2. herbata

Definicja

taki, który nie został posłodzony

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie przyprawy, smaki

Połączenia

gorzka czekolada, herbata, kawa

Cytaty

Na śniadanie dostaliśmy czarną gorzką kawę zbożową i niemieckie suchary, tak twarde, że można było zęby połamać.

źródło: NKJP: Ryszard Sługocki: , 2008

Nie cierpię gorzkiej herbaty!

źródło: NKJP: Grażyna Plebanek: Przystupa, 2007

3.a ból

Definicja

książk.

wywołujący przykre lub bolesne odczucia

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka emocje i uczucia

Połączenia

gorzki ból, los, smutek; gorzka chwila, lekcja życia, porażka, samotność; gorzkie doświadczenie, przeżycie, rozczarowanie, uczucie (krzywdy, niższości); wspomnienie; gorzkie słowa, uwagi, wyrzuty

Cytaty

	„Kiedy uczestnicy pogrzebu na Zachodzie pozują fotografowi, muszą rozjaśnić twarz konwencjonalnym uśmiechem, jakby uczestniczyli nie w pogrzebie, lecz w ślubie lub przebywali na wyścigach” — powiada z gorzką ironią angielski historyk. źródło: NKJP: Jan Pieszczachowicz: Koniec wieku. Szkice o literaturze, 1994
	Bazyl przeżył gorzkie rozczarowanie. Miał ochotę wrzeszczeć ze złości. źródło: NKJP: Iwona Surmik: Talizman złotego smoka, 2002
	Poczucie humoru pana nie opuszcza? - Ono pomaga mi przetrwać te, mimo wszystko smutne i gorzkie czasy. źródło: NKJP: S.Żagiel: Na sondaże patrzę spokojnie..., Tygodnik Ciechanowski, 2007-07-05
	Życie nie szczędziło jej gorzkich przeżyć, a jednak doczekała sędziwego wieku. źródło: NKJP: Zofia Sitarz: Potomkowie generała, Gazeta Krakowska, 2006-09-12

3.b uśmiech

Definicja

książk.

świadczący o czyichś przykrych lub bolesnych odczuciach

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka emocje i uczucia

Połączenia

gorzki grymas, śmiech, uśmiech; gorzka mina, gorzkie zawodzenie; gorzkie jęki, łzy, narzekania

Cytaty

Usłyszałem [...] coś, czego w pierwszej chwili nie zrozumiałem, zdziwiony gorzkim uśmiechem, który na moment wykrzywił jej twarz.

źródło: NKJP: Jerzy Sosnowski: Linia nocna, 2002

Agora nie ma (i nigdy, nawet w Atenach, nie miała) cierpliwości do tych, którzy bez słowa, z gorzkim grymasem bólu, puszczają mimo uszu złe i dobre argumenty.

źródło: NKJP: Bronisław Świderski: Słowa obcego, 1998

4. film

Definicja

książk.

wyrażający lub wzbudzający nieprzyjemne odczucia poprzez przedstawianie rzeczy przykrych lub bolesnych

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka emocje i uczucia

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka wytwory działań intelektualnych człowieka

Połączenia

gorzki humor (w filmie), film, komentarz; gorzka ironia, mądrość, prawda; opowieść, refleksja

Cytaty

Słyszał, jak snują gorzkie opowieści o nieszczęśliwych miłościach, romansach zakończonych samobójstwem, szczęściu przeplatającym się z twardym, brutalnym losem.

źródło: NKJP: Janusz Wróblewski: Pierze pod pancerzem, Polityka, 2006-09-23

„Łzy płynęły” to bardzo gorzki film. Nie bez powodu sam reżyser określił go mianem „smutnej baśni”.

źródło: NKJP: Sebastian Chosiński: Fantastyka Bliskiego Zasięgu. Radziecka baśń z wciąż aktualnym morałem, Esensja, 2009-08-21

W książce, której akcja rozgrywa się na przełomie dwóch epok: schyłku monarchii austro-węgierskiej i II wojny światowej zawarta jest solidna porcja gorzkiej refleksji o współczesności.

źródło: NKJP: Lektury na każdą pogodę, Polityka, 2001-07-07

Frazeologizmy

gorzka pigułka
gorzka piguła
gorzkie wino
gorzka wódka
gorzkie żale

Data ostatniej modyfikacji: 22.12.2020