Chronologizacja
XV w., Bor
Odmiana
część mowy: przymiotnik
Stopień równy
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | gorzki |
gorzki |
gorzki |
gorzkie |
gorzka |
D. | gorzkiego |
gorzkiego |
gorzkiego |
gorzkiego |
gorzkiej |
C. | gorzkiemu |
gorzkiemu |
gorzkiemu |
gorzkiemu |
gorzkiej |
B. | gorzkiego |
gorzkiego |
gorzki |
gorzkie |
gorzką |
N. | gorzkim |
gorzkim |
gorzkim |
gorzkim |
gorzką |
Ms. | gorzkim |
gorzkim |
gorzkim |
gorzkim |
gorzkiej |
W. | gorzki |
gorzki |
gorzki |
gorzkie |
gorzka |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | gorzcy |
gorzcy |
gorzkie |
gorzkie |
D. | gorzkich |
gorzkich |
gorzkich |
gorzkich |
C. | gorzkim |
gorzkim |
gorzkim |
gorzkim |
B. | gorzkich |
gorzkich |
gorzkich |
gorzkie |
N. | gorzkimi |
gorzkimi |
gorzkimi |
gorzkimi |
Ms. | gorzkich |
gorzkich |
gorzkich |
gorzkich |
W. | gorzcy |
gorzcy |
gorzkie |
gorzkie |
Pochodzenie
psł. *gorьkъ 'o nieprzyjemnym, palącym smaku'
1. lek
Definicja
Noty o użyciu
W rodzaju żeńskim używane w znaczeniu 'gorzka wódka'.
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie przyprawy, smaki
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii zapachy
Połączenia
- gorzki lek; posmak, smak, zapach; gorzka woń, wódka; gorzkie wino; gorzkie migdały, zioła
- bardzo, lekko gorzki
Cytaty
Nalał whisky do dwóch szklaneczek, jedną podał Heni. [...] Nigdy dotąd nie piła czegoś o tak okropnym smaku, to było gorsze niż jej gorzkie lekarstwo na wątrobę. źródło: NKJP: Krystyna Kofta: Wielką miłość tanio sprzedam, 2003 |
|
Ponownie łamano macę, a następnie spożywano gorzkie zioła - maror, maczane w charoset, [...] przyprawie o wyglądzie gliny. źródło: NKJP: Barbara Legutko: Pesach (cz.2), Co Tydzień Jaworzno, 2004-04-15 |
|
[...] pani domu, która mnie przyjęła w saloniku z widokiem na ogród [...], okazała się efektowną, platynową blondynką, wypielęgnowaną jak gwiazda filmowa. Szedł od niej silny, gorzki zapach perfum. źródło: NKJP: Jerzy Stawiński: Piszczyk, 1997 |
2. herbata
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie przyprawy, smaki
Połączenia
- gorzka czekolada, herbata, kawa
Cytaty
Na śniadanie dostaliśmy czarną gorzką kawę zbożową i niemieckie suchary, tak twarde, że można było zęby połamać. źródło: NKJP: Ryszard Sługocki: , 2008 |
|
Nie cierpię gorzkiej herbaty! źródło: NKJP: Grażyna Plebanek: Przystupa, 2007 |
3.a ból
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka emocje i uczucia
Połączenia
- gorzki ból, los, smutek; gorzka chwila, lekcja życia, porażka, samotność; gorzkie doświadczenie, przeżycie, rozczarowanie, uczucie (krzywdy, niższości); wspomnienie; gorzkie słowa, uwagi, wyrzuty
Cytaty
„Kiedy uczestnicy pogrzebu na Zachodzie pozują fotografowi, muszą rozjaśnić twarz konwencjonalnym uśmiechem, jakby uczestniczyli nie w pogrzebie, lecz w ślubie lub przebywali na wyścigach” — powiada z gorzką ironią angielski historyk. źródło: NKJP: Jan Pieszczachowicz: Koniec wieku. Szkice o literaturze, 1994 |
|
Bazyl przeżył gorzkie rozczarowanie. Miał ochotę wrzeszczeć ze złości. źródło: NKJP: Iwona Surmik: Talizman złotego smoka, 2002 |
|
Poczucie humoru pana nie opuszcza? - Ono pomaga mi przetrwać te, mimo wszystko smutne i gorzkie czasy. źródło: NKJP: S.Żagiel: Na sondaże patrzę spokojnie..., Tygodnik Ciechanowski, 2007-07-05 |
|
Życie nie szczędziło jej gorzkich przeżyć, a jednak doczekała sędziwego wieku. źródło: NKJP: Zofia Sitarz: Potomkowie generała, Gazeta Krakowska, 2006-09-12 |
3.b uśmiech
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka emocje i uczucia
Połączenia
- gorzki grymas, śmiech, uśmiech; gorzka mina, gorzkie zawodzenie; gorzkie jęki, łzy, narzekania
Cytaty
Usłyszałem [...] coś, czego w pierwszej chwili nie zrozumiałem, zdziwiony gorzkim uśmiechem, który na moment wykrzywił jej twarz. źródło: NKJP: Jerzy Sosnowski: Linia nocna, 2002 |
|
Agora nie ma (i nigdy, nawet w Atenach, nie miała) cierpliwości do tych, którzy bez słowa, z gorzkim grymasem bólu, puszczają mimo uszu złe i dobre argumenty. źródło: NKJP: Bronisław Świderski: Słowa obcego, 1998 |
4. film
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka emocje i uczucia
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka wytwory działań intelektualnych człowieka
Połączenia
- gorzki humor (w filmie), film, komentarz; gorzka ironia, mądrość, prawda; opowieść, refleksja
Cytaty
Słyszał, jak snują gorzkie opowieści o nieszczęśliwych miłościach, romansach zakończonych samobójstwem, szczęściu przeplatającym się z twardym, brutalnym losem. źródło: NKJP: Janusz Wróblewski: Pierze pod pancerzem, Polityka, 2006-09-23 |
|
„Łzy płynęły” to bardzo gorzki film. Nie bez powodu sam reżyser określił go mianem „smutnej baśni”. źródło: NKJP: Sebastian Chosiński: Fantastyka Bliskiego Zasięgu. Radziecka baśń z wciąż aktualnym morałem, Esensja, 2009-08-21 |
|
W książce, której akcja rozgrywa się na przełomie dwóch epok: schyłku monarchii austro-węgierskiej i II wojny światowej zawarta jest solidna porcja gorzkiej refleksji o współczesności. źródło: NKJP: Lektury na każdą pogodę, Polityka, 2001-07-07 |