UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

fenomen

Chronologizacja

SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

łac. phænomenon 'objaw; zjawisko na niebie'

z gr. phainómenon 'zjawiający się, widoczny'

1. rzadkie zjawisko

Definicja

rzadkie i zadziwiające zjawisko

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

Połączenia

  • przyrodniczy, socjologiczny, społeczny; ciekawy, dziwny, niezwykły, osobliwy, prawdziwy, wielki fenomen; fenomen ekonomiczny, historyczny, językowy, kulturowy, psychologiczny, religijny
  • fenomen długowieczności, istnienia, obojętności, pamięci, popularności, wolności, życia; kultury, natury, przyrody, religii, sportu, sztuki, teatru, twórczości, wiary; faszyzmu, getta, komunizmu
  • fenomen na jakąś skalę
  • fenomen w dziejach, w historii
  • zjawiska i fenomeny
  • refleksja nad fenomenem
  • fenomen polega na czymś
  • analizować, opisać, tłumaczyć, wyjaśnić, wytłumaczyć, zrozumieć fenomen
  • zajmować się fenomenem
  • uznać coś za fenomen
  • zastanawiać się nad fenomenem

Cytaty

Wybierając się do Turcji koniecznie trzeba zaplanować zwiedzanie wodospadów Pamukkale. To niezwykły i jedyny taki na świecie fenomen przyrodniczy.

źródło: NKJP: Kąpiel w zamku z waty, Gazeta Poznańska, 2006-06-05

W latach siedemdziesiątych Stanisław Barańczak porównał w jednym z wywiadów fenomen popularności zespołu The Beatles do popularności i rangi muzyki Mozarta.

źródło: NKJP: Anna Sobolewska: Mapy duchowe współczesności: co nam zostało z Nowej Ery?, 2009

Co jest tam, w górze? [...] Układy gwiazd i zmieniające się położenie planet w połączeniu z obserwacjami prawidłowości fenomenów ziemskich: powtarzalności pór roku, zjawisk przyrody prowadziły do pierwszych opisów świata.

źródło: NKJP: Za horyzontem, Polityka, 2007-02-24

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. fenomen
fenomeny
D. fenomenu
fenomenów
C. fenomenowi
fenomenom
B. fenomen
fenomeny
N. fenomenem
fenomenami
Ms. fenomenie
fenomenach
W. fenomenie
fenomeny

2. wyjątkowa osoba

Definicja

osoba, która posiada rzadkie zdolności

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Usposobienie człowieka określenia człowieka ze względu na jego usposobienie

Połączenia

  • absolutny fenomen

Cytaty

Nie twierdzę, że potrafię rozmawiać z łacinnikiem po łacinie jak po polsku, ale byłem fenomenem w szkole jeśli chodzi o ten język.

źródło: NKJP: Maria Zawała: Lubię latać Concordami, Trybuna Śląska, 2001-04-13

[...] Mel to absolutny fenomen; potrafi harować dwie doby bez przerwy, prześpi się godzinkę-półtorej i jest gotów do pracy przez następne dwie doby.

źródło: NKJP: Antoni Kroh: Starorzecza, 2010

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m1

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. fenomen
fenomenowie
ndepr
fenomeny
depr
D. fenomena
fenomenów
C. fenomenowi
fenomenom
B. fenomena
fenomenów
N. fenomenem
fenomenami
Ms. fenomenie
fenomenach
W. fenomenie
fenomenowie
ndepr
fenomeny
depr
Data ostatniej modyfikacji: 13.07.2012
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj