UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

stawić się

Chronologizacja

1 połowa XV w., SStp

Pochodzenie

z psł. *staviti (sę) 'powodować, że coś stoi'

Czasownik kauzatywny od psł. *stojati 'stać' (por. stać).
Forma podstawowa stawić, stawię od XIV w. 'umieścić, położyć', st.pol. też 'przedstawić przed sądem (świadka, przedmiot sporu), doprowadzić na rozprawę'. Współcześnie używana jest wyłącznie forma zwrotna albo czasowniki przedrostkowe, np. dostawić, rozstawić, wystawić.

Definicja

pojawić się w miejscu, w którym powinno się być, często na wezwanie

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Funkcjonowanie państwa urzędy i ich funkcjonowanie

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

Połączenia

poborowy, świadek stawił się gdzieś
stawić się na badania, na posiedzenie, na przesłuchanie, na rozprawę, na spotkanie; na wezwanie (komisji); na egzaminie, na miejscu, na zawodach, na zgrupowaniu
stawić się przed komisją, przed obliczem sądu (komisji), przed sądem
stawić się w pracy, w prokuraturze, w sądzie, w umówionym (wyznaczonym) miejscu, w urzędzie; w komplecie
stawić się dobrowolnie, karnie, natychmiast, osobiście, ponownie, punktualnie; licznie, tłumnie
mieć obowiązek, musieć stawić się gdzieś
obowiązek, odmowa, rozkaz stawienia się gdzieś; odmówić stawienia się gdzieś, wezwać kogoś do stawienia się gdzieś

Cytaty

	Przede mną jeszcze odprawa paszportowa. Powinnam stawić się przy wejściu numer trzy za pięćdziesiąt minut. źródło: NKJP: Maria Nurowska: Rosyjski kochanek, 1996
	Olszewski podał mu nad sztachetami nieduży druk. Było to wezwanie do stawienia się na przesłuchanie. źródło: NKJP: Kazimierz Orłoś: Cudowna melina, 1989
	Liczna grupa rozproszonych pracowników stawiła się na apel dyrekcji, by zacząć od nowa w uszkodzonym i chyba cudem ocalałym gmachu działalność handlową. źródło: NKJP: Feliks Jabłkowski: Dom Towarowy Bracia Jabłkowscy: romans ekonomiczny, 2005
	Po wojnie światowej przyszła wojna polsko-bolszewicka w roku 1920 i mój ojciec, siedemnastoletni, stawił się na ochotnika jak wielu innych. źródło: NKJP: Sławomir Mrożek: Jak zostałem filmowcem, 1975

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	stawię się	stawimy się
2 os.	stawisz się	stawicie się
3 os.	stawi się	stawią się

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	stawiłem się +(e)m się stawił	stawiłam się +(e)m się stawiła	stawiłom się +(e)m się stawiło	stawiliśmy się +(e)śmy się stawili	stawiłyśmy się +(e)śmy się stawiły
2 os.	stawiłeś się +(e)ś się stawił	stawiłaś się +(e)ś się stawiła	stawiłoś się +(e)ś się stawiło	stawiliście się +(e)ście się stawili	stawiłyście się +(e)ście się stawiły
3 os.	stawił się	stawiła się	stawiło się	stawili się	stawiły się

bezosobnik: stawiono się

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		stawmy się
2 os.	staw się	stawcie się

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	stawiłbym się bym się stawił	stawiłabym się bym się stawiła	stawiłobym się bym się stawiło	stawilibyśmy się byśmy się stawili	stawiłybyśmy się byśmy się stawiły
2 os.	stawiłbyś się byś się stawił	stawiłabyś się byś się stawiła	stawiłobyś się byś się stawiło	stawilibyście się byście się stawili	stawiłybyście się byście się stawiły
3 os.	stawiłby się by się stawił	stawiłaby się by się stawiła	stawiłoby się by się stawiło	stawiliby się by się stawili	stawiłyby się by się stawiły

bezosobnik: stawiono by się

bezokolicznik: stawić się

imiesłów przysłówkowy uprzedni: stawiwszy się

gerundium: stawienie się

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	stawienie się	stawienia się
D.	stawienia się	stawień się
C.	stawieniu się	stawieniom się
B.	stawienie się	stawienia się
N.	stawieniem się	stawieniami się
Ms.	stawieniu się	stawieniach się
W.	stawienie się	stawienia się

odpowiednik aspektowy: stawiać się

Składnia

Rz_osobowy

stawić się

(GDZIE)

Data ostatniej modyfikacji: 23.07.2014