UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

przestawić

Chronologizacja

1564, SPXVI

Pochodzenie

Zob. stawić się

1. krzesło

Definicja

zmienić położenie czegoś, tak żeby stało w innym miejscu

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Najbliższe środowisko życia człowieka czynności związane z codziennym życiem w domu

Połączenia

  • przestawić auto, fotel, lampę, łóżko, mebel, samochód; kolejność czegoś
  • przestawić na bocznicę, na inne miejsce, na inny tor, na pobocze
  • przestawić w inne miejsce
  • przestawić z miejsca na miejsce
  • przestawione litery

Cytaty

Możemy przestawić łóżka, żeby spać głowami do siebie?

źródło: NKJP: Radosław Figura: Magda M, odcinek 44, 2006

Zwykłe rzeczy miały tam dziwaczne nazwy, piosenki poprzekręcane słowa, imiona i nazwiska przestawione litery.

źródło: NKJP: Włodzimierz Kowalewski: Bóg zapłacz!, 2000

Z emocją śledzę te Staffowskie poprawki. Niekiedy jest to przestawienie kolejności dwóch słów (jakże dobrze autora rozumiem).

źródło: NKJP: Zygmunt Kubiak: Przestrzeń dzieł wiecznych: eseje o tradycji kultury śródziemnomorskiej, 1993

Ważne jest [...], aby poinsecja nie zmarzła podczas wietrzenia pokoju. Lepiej na ten czas przestawić ją w zaciszne miejsce z dala od otwartego okna.

źródło: NKJP: (mag.): Święta z gwiazdą, Dziennik Łódzki, 2002-12-10

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. przestawię
przestawimy
2 os. przestawisz
przestawicie
3 os. przestawi
przestawią

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. przestawiłem
+(e)m przestawił
przestawiłam
+(e)m przestawiła
przestawiłom
+(e)m przestawiło
przestawiliśmy
+(e)śmy przestawili
przestawiłyśmy
+(e)śmy przestawiły
2 os. przestawiłeś
+(e)ś przestawił
przestawiłaś
+(e)ś przestawiła
przestawiłoś
+(e)ś przestawiło
przestawiliście
+(e)ście przestawili
przestawiłyście
+(e)ście przestawiły
3 os. przestawił
przestawiła
przestawiło
przestawili
przestawiły

bezosobnik: przestawiono

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. przestawmy
2 os. przestaw
przestawcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. przestawiłbym
bym przestawił
przestawiłabym
bym przestawiła
przestawiłobym
bym przestawiło
przestawilibyśmy
byśmy przestawili
przestawiłybyśmy
byśmy przestawiły
2 os. przestawiłbyś
byś przestawił
przestawiłabyś
byś przestawiła
przestawiłobyś
byś przestawiło
przestawilibyście
byście przestawili
przestawiłybyście
byście przestawiły
3 os. przestawiłby
by przestawił
przestawiłaby
by przestawiła
przestawiłoby
by przestawiło
przestawiliby
by przestawili
przestawiłyby
by przestawiły

bezosobnik: przestawiono by

bezokolicznik: przestawić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: przestawiwszy

gerundium: przestawienie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. przestawienie
przestawienia
D. przestawienia
przestawień
C. przestawieniu
przestawieniom
B. przestawienie
przestawienia
N. przestawieniem
przestawieniami
Ms. przestawieniu
przestawieniach
W. przestawienie
przestawienia

imiesłów przymiotnikowy bierny: przestawiony

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. przestawiony
przestawiony
przestawiony
przestawione
przestawiona
D. przestawionego
przestawionego
przestawionego
przestawionego
przestawionej
C. przestawionemu
przestawionemu
przestawionemu
przestawionemu
przestawionej
B. przestawionego
przestawionego
przestawiony
przestawione
przestawioną
N. przestawionym
przestawionym
przestawionym
przestawionym
przestawioną
Ms. przestawionym
przestawionym
przestawionym
przestawionym
przestawionej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. przestawieni
przestawieni
przestawione
przestawione
D. przestawionych
przestawionych
przestawionych
przestawionych
C. przestawionym
przestawionym
przestawionym
przestawionym
B. przestawionych
przestawionych
przestawionych
przestawione
N. przestawionymi
przestawionymi
przestawionymi
przestawionymi
Ms. przestawionych
przestawionych
przestawionych
przestawionych

odpowiednik aspektowy: przestawiać

Składnia

Rzosobowy + przestawić +
CO + (SKĄD) + (DOKĄD)

2. zegarek

Definicja

zmienić położenie części jakiegoś urządzenia lub w inny sposób zmienić tryb jego pracy

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Urządzenia i maszyny funkcjonowanie urządzeń i maszyn

Połączenia

  • przestawić dźwignię sterowania, wskazówki (zegara), zegar, zegarek, zwrotnicę

Cytaty

Nad ranem w Nowy Rok armia techników będzie musiała przestawić na euro przeszło 200 tysięcy bankomatów.

źródło: NKJP: (szyp.): Operacja Euro, Dziennik Zachodni, 2001-09-11

W nocy z soboty na niedzielę przestawimy wskazówki zegarów z godz. 2.00 na 3.00.

źródło: NKJP: ST: Od niedzieli dłuższy dzień, Nakielski Czas, 2005-03-23

Kiedy w ubiegłym roku zbudowano nowy sygnalizator świetlny, kierowcy [...] protestowali, bo z powodu przestawienia świateł z dwóch na cztery fazy skrzyżowanie stało się trudno przejezdne.

źródło: NKJP: STK: Odpętlenie skrzyżowania, Gazeta Poznańska, 2004-06-17

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. przestawię
przestawimy
2 os. przestawisz
przestawicie
3 os. przestawi
przestawią

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. przestawiłem
+(e)m przestawił
przestawiłam
+(e)m przestawiła
przestawiłom
+(e)m przestawiło
przestawiliśmy
+(e)śmy przestawili
przestawiłyśmy
+(e)śmy przestawiły
2 os. przestawiłeś
+(e)ś przestawił
przestawiłaś
+(e)ś przestawiła
przestawiłoś
+(e)ś przestawiło
przestawiliście
+(e)ście przestawili
przestawiłyście
+(e)ście przestawiły
3 os. przestawił
przestawiła
przestawiło
przestawili
przestawiły

bezosobnik: przestawiono

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. przestawmy
2 os. przestaw
przestawcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. przestawiłbym
bym przestawił
przestawiłabym
bym przestawiła
przestawiłobym
bym przestawiło
przestawilibyśmy
byśmy przestawili
przestawiłybyśmy
byśmy przestawiły
2 os. przestawiłbyś
byś przestawił
przestawiłabyś
byś przestawiła
przestawiłobyś
byś przestawiło
przestawilibyście
byście przestawili
przestawiłybyście
byście przestawiły
3 os. przestawiłby
by przestawił
przestawiłaby
by przestawiła
przestawiłoby
by przestawiło
przestawiliby
by przestawili
przestawiłyby
by przestawiły

bezosobnik: przestawiono by

bezokolicznik: przestawić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: przestawiwszy

gerundium: przestawienie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. przestawienie
przestawienia
D. przestawienia
przestawień
C. przestawieniu
przestawieniom
B. przestawienie
przestawienia
N. przestawieniem
przestawieniami
Ms. przestawieniu
przestawieniach
W. przestawienie
przestawienia

imiesłów przymiotnikowy bierny: przestawiony

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. przestawiony
przestawiony
przestawiony
przestawione
przestawiona
D. przestawionego
przestawionego
przestawionego
przestawionego
przestawionej
C. przestawionemu
przestawionemu
przestawionemu
przestawionemu
przestawionej
B. przestawionego
przestawionego
przestawiony
przestawione
przestawioną
N. przestawionym
przestawionym
przestawionym
przestawionym
przestawioną
Ms. przestawionym
przestawionym
przestawionym
przestawionym
przestawionej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. przestawieni
przestawieni
przestawione
przestawione
D. przestawionych
przestawionych
przestawionych
przestawionych
C. przestawionym
przestawionym
przestawionym
przestawionym
B. przestawionych
przestawionych
przestawionych
przestawione
N. przestawionymi
przestawionymi
przestawionymi
przestawionymi
Ms. przestawionych
przestawionych
przestawionych
przestawionych

odpowiednik aspektowy: przestawiać

Składnia

bez ograniczeń + przestawić +
CO + (z CZEGO) + (na CO)

3. produkcję

Definicja

zmienić charakter swojej działalności na inny

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Biznes funkcjonowanie firm i przedsiębiorstw

Połączenia

  • przestawić gospodarkę, produkcję
  • przestawić na inny rodzaj produkcji

Cytaty

[...] około 70 proc. rosyjskiego przemysłu związane jest z produkcją zbrojeniową i żaden zastrzyk kapitałowy nie spowoduje szybkiego przestawienia tego sektora na produkcję cywilną.

źródło: NKJP: Jan Krzysztof Bielecki: Nowy plan dla starej Europy, Gazeta Wyborcza, 1995-01-27

Prezes EBI [...] podkreślił, że wielkim sukcesem było osiągnięcie przez kraje postkomunistyczne stabilizacji politycznej, stworzenie demokratycznych struktur państwa i przestawienie gospodarki z centralnie planowanej na rynkową.

źródło: NKJP: Przesądzone poszerzenie, Dziennik Polski, 2002-11-08

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. przestawię
przestawimy
2 os. przestawisz
przestawicie
3 os. przestawi
przestawią

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. przestawiłem
+(e)m przestawił
przestawiłam
+(e)m przestawiła
przestawiłom
+(e)m przestawiło
przestawiliśmy
+(e)śmy przestawili
przestawiłyśmy
+(e)śmy przestawiły
2 os. przestawiłeś
+(e)ś przestawił
przestawiłaś
+(e)ś przestawiła
przestawiłoś
+(e)ś przestawiło
przestawiliście
+(e)ście przestawili
przestawiłyście
+(e)ście przestawiły
3 os. przestawił
przestawiła
przestawiło
przestawili
przestawiły

bezosobnik: przestawiono

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. przestawmy
2 os. przestaw
przestawcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. przestawiłbym
bym przestawił
przestawiłabym
bym przestawiła
przestawiłobym
bym przestawiło
przestawilibyśmy
byśmy przestawili
przestawiłybyśmy
byśmy przestawiły
2 os. przestawiłbyś
byś przestawił
przestawiłabyś
byś przestawiła
przestawiłobyś
byś przestawiło
przestawilibyście
byście przestawili
przestawiłybyście
byście przestawiły
3 os. przestawiłby
by przestawił
przestawiłaby
by przestawiła
przestawiłoby
by przestawiło
przestawiliby
by przestawili
przestawiłyby
by przestawiły

bezosobnik: przestawiono by

bezokolicznik: przestawić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: przestawiwszy

gerundium: przestawienie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. przestawienie
przestawienia
D. przestawienia
przestawień
C. przestawieniu
przestawieniom
B. przestawienie
przestawienia
N. przestawieniem
przestawieniami
Ms. przestawieniu
przestawieniach
W. przestawienie
przestawienia

imiesłów przymiotnikowy bierny: przestawiony

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. przestawiony
przestawiony
przestawiony
przestawione
przestawiona
D. przestawionego
przestawionego
przestawionego
przestawionego
przestawionej
C. przestawionemu
przestawionemu
przestawionemu
przestawionemu
przestawionej
B. przestawionego
przestawionego
przestawiony
przestawione
przestawioną
N. przestawionym
przestawionym
przestawionym
przestawionym
przestawioną
Ms. przestawionym
przestawionym
przestawionym
przestawionym
przestawionej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. przestawieni
przestawieni
przestawione
przestawione
D. przestawionych
przestawionych
przestawionych
przestawionych
C. przestawionym
przestawionym
przestawionym
przestawionym
B. przestawionych
przestawionych
przestawionych
przestawione
N. przestawionymi
przestawionymi
przestawionymi
przestawionymi
Ms. przestawionych
przestawionych
przestawionych
przestawionych

odpowiednik aspektowy: przestawiać

Składnia

bez ograniczeń + przestawić +
CO + (z CZEGO) + (na CO)
Data ostatniej modyfikacji: 18.09.2018
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj