Chronologizacja
Od XV w. obić .
Pochodzenie
Zob. iść
1. dookoła
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek
Połączenia
- obejść biurko, dom (dookoła), fontannę, przeszkodę, samochód, stół
- obejść z lewej, prawej strony
- obejść dookoła
Cytaty
Potem wolno obszedł świątynię wokoło. źródło: NKJP: Jan Dobraczyński: Święty miecz, 1949 |
|
W takim razie należy wstać ze swego miejsca, obejść osobę rozdzielającą i podać ogień. źródło: NKJP: Tadeusz Rojek: Jak to się je: savoir-vivre przy stole, 1994 |
|
[...] przerzucił przez ramię łuk i obszedłszy jezioro dookoła, znalazł się pod wierzbą. źródło: NKJP: Tadeusz Nowak: Półbaśnie, 1976 |
|
Wilk obszedł go dokoła, dokładnie obwąchując, potem zatrzymał się i usiadł u jego stóp. źródło: NKJP: Sebastian Chosiński: Metanoia, Esensja, 2005-09 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
obejdę |
obejdziemy |
|||
2 os. |
obejdziesz |
obejdziecie |
|||
3 os. |
obejdzie |
obejdą |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
obszedłem +(e)m obszedł |
obeszłam +(e)m obeszła |
obeszłom +(e)m obeszło |
obeszliśmy +(e)śmy obeszli |
obeszłyśmy +(e)śmy obeszły |
2 os. |
obszedłeś +(e)ś obszedł |
obeszłaś +(e)ś obeszła |
obeszłoś +(e)ś obeszło |
obeszliście +(e)ście obeszli |
obeszłyście +(e)ście obeszły |
3 os. |
obszedł |
obeszła |
obeszło |
obeszli |
obeszły |
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
obejdźmy |
|
2 os. |
obejdź |
obejdźcie |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
obszedłbym bym obszedł |
obeszłabym bym obeszła |
obeszłobym bym obeszło |
obeszlibyśmy byśmy obeszli |
obeszłybyśmy byśmy obeszły |
2 os. |
obszedłbyś byś obszedł |
obeszłabyś byś obeszła |
obeszłobyś byś obeszło |
obeszlibyście byście obeszli |
obeszłybyście byście obeszły |
3 os. |
obszedłby by obszedł |
obeszłaby by obeszła |
obeszłoby by obeszło |
obeszliby by obeszli |
obeszłyby by obeszły |
bezokolicznik: obejść
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
obszedłszy
gerundium: obejście
rodzaj gramatyczny: dk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | obejście |
obejścia |
D. | obejścia |
|
C. | obejściu |
obejściom |
B. | obejście |
obejścia |
N. | obejściem |
obejściami |
Ms. | obejściu |
obejściach |
W. | obejście |
obejścia |
odpowiednik aspektowy: obchodzić
Składnia
Rzżywotny | + | obejść | + |
KOGO/CO
|
2. sklepy
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek
Połączenia
- obejść (cały) dom, (całe) mieszkanie, okolicę, (wszystkie) redakcje
Cytaty
W ostatnie andrzejki trójki klasowe obeszły wszystkie domy we wsi i sprzedawały cegiełki na rozbudowywaną szkołę. źródło: NKJP: Grażyna Lubińska: I tylko klamek złotych żal, Gazeta Wyborcza, 1993-12-16 |
|
[...] wstał i obszedł gospodarstwo, żeby jeszcze przed zapadnięciem wczesnego zmroku sam wszystkiego dojrzeć i obrządzić. źródło: NKJP: Andrzej Anonimus: Nie nadaje się, przecież to jeszcze szczeniak, 1999 |
|
Jeszcze tego samego dnia obeszła wszystkie pobliskie sklepy, pytając, czy aby nikt nie szukał zwierzęcia [...]. źródło: NKJP: Marek Chrzanowski: Uciekinier, Wieści Podwarszawskie, 2006-12-17 |
|
Jej trudy widać zwłaszcza po kolejnych fałszywych alarmach bombowych, kiedy pies musi obejść cały budynek, często kilkupiętrowy [...]. źródło: NKJP: Violetta Gradek: Akir na służbie: Dziennik Zachodni, 2002-05-11 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
obejdę |
obejdziemy |
|||
2 os. |
obejdziesz |
obejdziecie |
|||
3 os. |
obejdzie |
obejdą |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
obszedłem +(e)m obszedł |
obeszłam +(e)m obeszła |
obeszłom +(e)m obeszło |
obeszliśmy +(e)śmy obeszli |
obeszłyśmy +(e)śmy obeszły |
2 os. |
obszedłeś +(e)ś obszedł |
obeszłaś +(e)ś obeszła |
obeszłoś +(e)ś obeszło |
obeszliście +(e)ście obeszli |
obeszłyście +(e)ście obeszły |
3 os. |
obszedł |
obeszła |
obeszło |
obeszli |
obeszły |
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
obejdźmy |
|
2 os. |
obejdź |
obejdźcie |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
obszedłbym bym obszedł |
obeszłabym bym obeszła |
obeszłobym bym obeszło |
obeszlibyśmy byśmy obeszli |
obeszłybyśmy byśmy obeszły |
2 os. |
obszedłbyś byś obszedł |
obeszłabyś byś obeszła |
obeszłobyś byś obeszło |
obeszlibyście byście obeszli |
obeszłybyście byście obeszły |
3 os. |
obszedłby by obszedł |
obeszłaby by obeszła |
obeszłoby by obeszło |
obeszliby by obeszli |
obeszłyby by obeszły |
bezokolicznik: obejść
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
obszedłszy
gerundium: obejście
rodzaj gramatyczny: dk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | obejście |
obejścia |
D. | obejścia |
|
C. | obejściu |
obejściom |
B. | obejście |
obejścia |
N. | obejściem |
obejściami |
Ms. | obejściu |
obejściach |
W. | obejście |
obejścia |
odpowiednik aspektowy: obchodzić
Składnia
Rzżywotny | + | obejść | + |
CO
|
3. ustawę
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Prawo i łamanie prawa regulacje prawne
Połączenia
- obejść nakaz, ograniczenia, prawo, przepis, rozporządzenia, ustawę, zakaz
Cytaty
Szyta grubymi nićmi intryga, aby formalnie w zgodzie z literą prawa obejść obowiązujące normy. źródło: NKJP: (ek): O sprawie Rasicia, Gazeta Radomszczańska, 2009-03-18 |
|
Przedsiębiorcy szybko obeszli tę restrykcję, barwiąc sprowadzane tkaniny na miejscu. źródło: NKJP: Edwin Bendyk: Zęby w bawełnie, Polityka, 2006-12-11 |
|
Jak ktoś będzie chciał użyć tajnej policji, żeby opanować partię, obejdzie każdą instrukcję albo ją zmieni. źródło: NKJP: Jacek Żakowski: Szpieg ze styropianu, Gazeta Wyborcza, 1994-09-17 |
|
Zawsze znajdzie się ktoś, kto obejdzie cenzurę. źródło: NKJP: Leszek K. Talko: Potwór strzela od tyłu, Gazeta Wyborcza, 1996-11-15 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
obejdę |
obejdziemy |
|||
2 os. |
obejdziesz |
obejdziecie |
|||
3 os. |
obejdzie |
obejdą |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
obszedłem +(e)m obszedł |
obeszłam +(e)m obeszła |
obeszłom +(e)m obeszło |
obeszliśmy +(e)śmy obeszli |
obeszłyśmy +(e)śmy obeszły |
2 os. |
obszedłeś +(e)ś obszedł |
obeszłaś +(e)ś obeszła |
obeszłoś +(e)ś obeszło |
obeszliście +(e)ście obeszli |
obeszłyście +(e)ście obeszły |
3 os. |
obszedł |
obeszła |
obeszło |
obeszli |
obeszły |
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
obejdźmy |
|
2 os. |
obejdź |
obejdźcie |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
obszedłbym bym obszedł |
obeszłabym bym obeszła |
obeszłobym bym obeszło |
obeszlibyśmy byśmy obeszli |
obeszłybyśmy byśmy obeszły |
2 os. |
obszedłbyś byś obszedł |
obeszłabyś byś obeszła |
obeszłobyś byś obeszło |
obeszlibyście byście obeszli |
obeszłybyście byście obeszły |
3 os. |
obszedłby by obszedł |
obeszłaby by obeszła |
obeszłoby by obeszło |
obeszliby by obeszli |
obeszłyby by obeszły |
bezokolicznik: obejść
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
obszedłszy
gerundium: obejście
rodzaj gramatyczny: dk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | obejście |
obejścia |
D. | obejścia |
|
C. | obejściu |
obejściom |
B. | obejście |
obejścia |
N. | obejściem |
obejściami |
Ms. | obejściu |
obejściach |
W. | obejście |
obejścia |
odpowiednik aspektowy: obchodzić
Składnia
Rzosobowy | + | obejść | + |
CO
|
4. zabezpieczenia
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I TECHNIKA Urządzenia i maszyny funkcjonowanie urządzeń i maszyn
Połączenia
- złodzieje obeszli
- obejść zabezpieczenia
Cytaty
Złodzieje obeszli skomplikowane systemy zabezpieczeń i obrabowali 123 sejfy [...], kradnąc kosztowności warte 100 milionów dolarów. źródło: NKJP: Jakub Gałka: Ktoś tu kręci: Przegląd przyszlych filmów (6), Esensja, 2009-04-08 |
|
Te wszystkie alarmy można obejść skanerem albo zrobić zwarcie na migaczu [...]. źródło: NKJP: Anna Malinowska: Najłatwiejszy pieniądz pod słońcem, Trybuna Śląska, 2004-06-25 |
|
Zabezpieczenia nie da się obejść przez naciśnięcie [Ctrl+Alt+Del], [Alt+Tab], [Ctrl+Esc], nikt nieupoważniony nie uruchomi więc żadnej aplikacji ani nie otworzy żadnego pliku. źródło: NKJP: Anna Wasilewska-Śpioch: Serwis Programy: zarządzaj systemem za darmo, Dziennik Internautów, 2002-11-01 |
|
Głośny już przypadek [...] pokazał, jak łatwo można obejść zabezpieczenie, w które zainwestowano miliony dolarów. źródło: NKJP: Marek Ścibior: Kopie po kieszeni, Polityka, 2003-02-22 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
obejdę |
obejdziemy |
|||
2 os. |
obejdziesz |
obejdziecie |
|||
3 os. |
obejdzie |
obejdą |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
obszedłem +(e)m obszedł |
obeszłam +(e)m obeszła |
obeszłom +(e)m obeszło |
obeszliśmy +(e)śmy obeszli |
obeszłyśmy +(e)śmy obeszły |
2 os. |
obszedłeś +(e)ś obszedł |
obeszłaś +(e)ś obeszła |
obeszłoś +(e)ś obeszło |
obeszliście +(e)ście obeszli |
obeszłyście +(e)ście obeszły |
3 os. |
obszedł |
obeszła |
obeszło |
obeszli |
obeszły |
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
obejdźmy |
|
2 os. |
obejdź |
obejdźcie |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
obszedłbym bym obszedł |
obeszłabym bym obeszła |
obeszłobym bym obeszło |
obeszlibyśmy byśmy obeszli |
obeszłybyśmy byśmy obeszły |
2 os. |
obszedłbyś byś obszedł |
obeszłabyś byś obeszła |
obeszłobyś byś obeszło |
obeszlibyście byście obeszli |
obeszłybyście byście obeszły |
3 os. |
obszedłby by obszedł |
obeszłaby by obeszła |
obeszłoby by obeszło |
obeszliby by obeszli |
obeszłyby by obeszły |
bezokolicznik: obejść
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
obszedłszy
gerundium: obejście
rodzaj gramatyczny: dk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | obejście |
obejścia |
D. | obejścia |
|
C. | obejściu |
obejściom |
B. | obejście |
obejścia |
N. | obejściem |
obejściami |
Ms. | obejściu |
obejściach |
W. | obejście |
obejścia |
odpowiednik aspektowy: obchodzić
Składnia
Rzosobowy | + | obejść | + |
CO
|
5. rocznicę
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Tradycja uroczystości i święta
Połączenia
- obejść rocznicę, święto
- obejść godnie
Cytaty
[...] gdy chciał oficjalnie obejść święto nowej Republiki Czeskiej, okazało się, że plac Wacława już od kilku miesięcy jest zarezerwowany przez faszyzującą partię republikańską. źródło: NKJP: Bartosz Węglarczyk: Jak demonstrować i nie zwariować, Gazeta Wyborcza, 1994-04-02 |
|
Szykujemy się do obchodów 25-lecia Solidarności. Jak obejść je godnie? źródło: NKJP: Adam Szostkiewicz: Jezus by się dziwił, co wyprawiamy, Polityka, 2005-03-26 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
obejdę |
obejdziemy |
|||
2 os. |
obejdziesz |
obejdziecie |
|||
3 os. |
obejdzie |
obejdą |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
obszedłem +(e)m obszedł |
obeszłam +(e)m obeszła |
obeszłom +(e)m obeszło |
obeszliśmy +(e)śmy obeszli |
obeszłyśmy +(e)śmy obeszły |
2 os. |
obszedłeś +(e)ś obszedł |
obeszłaś +(e)ś obeszła |
obeszłoś +(e)ś obeszło |
obeszliście +(e)ście obeszli |
obeszłyście +(e)ście obeszły |
3 os. |
obszedł |
obeszła |
obeszło |
obeszli |
obeszły |
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
obejdźmy |
|
2 os. |
obejdź |
obejdźcie |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
obszedłbym bym obszedł |
obeszłabym bym obeszła |
obeszłobym bym obeszło |
obeszlibyśmy byśmy obeszli |
obeszłybyśmy byśmy obeszły |
2 os. |
obszedłbyś byś obszedł |
obeszłabyś byś obeszła |
obeszłobyś byś obeszło |
obeszlibyście byście obeszli |
obeszłybyście byście obeszły |
3 os. |
obszedłby by obszedł |
obeszłaby by obeszła |
obeszłoby by obeszło |
obeszliby by obeszli |
obeszłyby by obeszły |
bezokolicznik: obejść
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
obszedłszy
gerundium: obejście
rodzaj gramatyczny: dk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | obejście |
obejścia |
D. | obejścia |
|
C. | obejściu |
obejściom |
B. | obejście |
obejścia |
N. | obejściem |
obejściami |
Ms. | obejściu |
obejściach |
W. | obejście |
obejścia |
odpowiednik aspektowy: obchodzić
Składnia
Rzosobowy | + | obejść | + |
CO
|
6. coś kogoś
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia
Cytaty
Moje szkolne kłopoty niewiele obeszły rodziców, w końcu przecież zdałem do następnej, szóstej klasy [...]. źródło: NKJP: Janusz Tazbir: Długi romans z muzą Klio, 2007 |
|
[...] nie obeszło go wcale, że ten jego Hannibal dorzyna właśnie resztki armii rzymskiej [...]. źródło: NKJP: Wiesław Myśliwski: Widnokrąg, 1996 |
|
Co pan o mnie myśli, panie pośle, mało mnie obchodzi, natomiast obeszło mnie nasyłanie na mnie szpicli. źródło: NKJP: Mieczysław Jałowiecki: Wolne miasto, 2002 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
obejdę |
obejdziemy |
|||
2 os. |
obejdziesz |
obejdziecie |
|||
3 os. |
obejdzie |
obejdą |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
obszedłem +(e)m obszedł |
obeszłam +(e)m obeszła |
obeszłom +(e)m obeszło |
obeszliśmy +(e)śmy obeszli |
obeszłyśmy +(e)śmy obeszły |
2 os. |
obszedłeś +(e)ś obszedł |
obeszłaś +(e)ś obeszła |
obeszłoś +(e)ś obeszło |
obeszliście +(e)ście obeszli |
obeszłyście +(e)ście obeszły |
3 os. |
obszedł |
obeszła |
obeszło |
obeszli |
obeszły |
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
obejdźmy |
|
2 os. |
obejdź |
obejdźcie |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
obszedłbym bym obszedł |
obeszłabym bym obeszła |
obeszłobym bym obeszło |
obeszlibyśmy byśmy obeszli |
obeszłybyśmy byśmy obeszły |
2 os. |
obszedłbyś byś obszedł |
obeszłabyś byś obeszła |
obeszłobyś byś obeszło |
obeszlibyście byście obeszli |
obeszłybyście byście obeszły |
3 os. |
obszedłby by obszedł |
obeszłaby by obeszła |
obeszłoby by obeszło |
obeszliby by obeszli |
obeszłyby by obeszły |
bezokolicznik: obejść
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
obszedłszy
gerundium: obejście
rodzaj gramatyczny: dk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | obejście |
obejścia |
D. | obejścia |
|
C. | obejściu |
obejściom |
B. | obejście |
obejścia |
N. | obejściem |
obejściami |
Ms. | obejściu |
obejściach |
W. | obejście |
obejścia |
odpowiednik aspektowy: obchodzić
Składnia
Rznieżywotny | + | obejść | + |
KOGO
|
Ø | + | obejść | + |
KOGO +
(że ZDANIE | ZDANIE PYTAJNOZALEŻNE)
|