UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

przebudzać się

Chronologizacja

1719, Kart XVII-XVIII

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. przebudzam się
przebudzamy się
2 os. przebudzasz się
przebudzacie się
3 os. przebudza się
przebudzają się

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. przebudzałem się
+(e)m się przebudzał
przebudzałam się
+(e)m się przebudzała
przebudzałom się
+(e)m się przebudzało
przebudzaliśmy się
+(e)śmy się przebudzali
przebudzałyśmy się
+(e)śmy się przebudzały
2 os. przebudzałeś się
+(e)ś się przebudzał
przebudzałaś się
+(e)ś się przebudzała
przebudzałoś się
+(e)ś się przebudzało
przebudzaliście się
+(e)ście się przebudzali
przebudzałyście się
+(e)ście się przebudzały
3 os. przebudzał się
przebudzała się
przebudzało się
przebudzali się
przebudzały się

bezosobnik: przebudzano się

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę się przebudzał
będę się przebudzać
będę się przebudzała
będę się przebudzać
będę się przebudzało
będę się przebudzać
będziemy się przebudzali
będziemy się przebudzać
będziemy się przebudzały
będziemy się przebudzać
2 os. będziesz się przebudzał
będziesz się przebudzać
będziesz się przebudzała
będziesz się przebudzać
będziesz się przebudzało
będziesz się przebudzać
będziecie się przebudzali
będziecie się przebudzać
będziecie się przebudzały
będziecie się przebudzać
3 os. będzie się przebudzał
będzie się przebudzać
będzie się przebudzała
będzie się przebudzać
będzie się przebudzało
będzie się przebudzać
będą się przebudzali
będą się przebudzać
będą się przebudzały
będą się przebudzać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. przebudzajmy się
2 os. przebudzaj się
przebudzajcie się

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. przebudzałbym się
bym się przebudzał
przebudzałabym się
bym się przebudzała
przebudzałobym się
bym się przebudzało
przebudzalibyśmy się
byśmy się przebudzali
przebudzałybyśmy się
byśmy się przebudzały
2 os. przebudzałbyś się
byś się przebudzał
przebudzałabyś się
byś się przebudzała
przebudzałobyś się
byś się przebudzało
przebudzalibyście się
byście się przebudzali
przebudzałybyście się
byście się przebudzały
3 os. przebudzałby się
by się przebudzał
przebudzałaby się
by się przebudzała
przebudzałoby się
by się przebudzało
przebudzaliby się
by się przebudzali
przebudzałyby się
by się przebudzały

bezosobnik: przebudzano by się

bezokolicznik: przebudzać się

imiesłów przysłówkowy współczesny: przebudzając się

gerundium: przebudzanie się

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. przebudzanie się
przebudzania się
D. przebudzania się
przebudzań się
C. przebudzaniu się
przebudzaniom się
B. przebudzanie się
przebudzania się
N. przebudzaniem się
przebudzaniami się
Ms. przebudzaniu się
przebudzaniach się
W. przebudzanie się
przebudzania się

imiesłów przymiotnikowy czynny: przebudzający się

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. przebudzający się
przebudzający się
przebudzający się
przebudzające się
przebudzająca się
D. przebudzającego się
przebudzającego się
przebudzającego się
przebudzającego się
przebudzającej się
C. przebudzającemu się
przebudzającemu się
przebudzającemu się
przebudzającemu się
przebudzającej się
B. przebudzającego się
przebudzającego się
przebudzający się
przebudzające się
przebudzającą się
N. przebudzającym się
przebudzającym się
przebudzającym się
przebudzającym się
przebudzającą się
Ms. przebudzającym się
przebudzającym się
przebudzającym się
przebudzającym się
przebudzającej się
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. przebudzający się
przebudzający się
przebudzające się
przebudzające się
D. przebudzających się
przebudzających się
przebudzających się
przebudzających się
C. przebudzającym się
przebudzającym się
przebudzającym się
przebudzającym się
B. przebudzających się
przebudzających się
przebudzających się
przebudzające się
N. przebudzającymi się
przebudzającymi się
przebudzającymi się
przebudzającymi się
Ms. przebudzających się
przebudzających się
przebudzających się
przebudzających się

odpowiednik aspektowy: przebudzić się

Pochodzenie

Zob. budzić

1. ze snu

Definicja

przestawać spać

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego czynności i stany fizjologiczne

Relacje znaczeniowe

synonimy:  budzić się, wybudzać się, zbudzać się
antonimy:  usypiać

Połączenia

  • przebudzać się ze snu

Cytaty

Jeżeli [...] dręczą nas nocne koszmary, przebudzamy się podczas snu lub nie możemy zasnąć, może to być oznaką blokady w przepływie informacji między naszą podświadomością a nami samymi.

źródło: NKJP: Bogna Wolniak: Dziecko w każdym z nas, Gazeta Wrocławska, 2002-07-26

Budzik zadzwonił dokładnie o siódmej rano. W hotelu było jeszcze cicho. Roman powoli przebudzał się ze snu.

źródło: NKJP: Internet

Spowolnione tempo to po prostu stan zawieszenia pomiędzy snem a rzeczywistością. Mam to co wieczór, gdy już praktycznie śpię, a nagle się przebudzam.

źródło: NKJP: Internet

Jest strasznie marudny, często płacze i potrafi przebudzać się, żeby popłakać.

źródło: NKJP: Internet

Składnia

bez ograniczeń + przebudzać się +
(z CZEGO)

2. przytomnieć

Definicja

odzyskiwać poczucie rzeczywistości

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Choroby i ich leczenie leki i sposoby leczenia, zabiegi, sprzęty medyczne

Relacje znaczeniowe

synonimy:  budzić się, przytomnieć, wybudzać się, zbudzać się

Cytaty

Chi Chang coraz częściej przebudza się ze śpiączki. Ostatnio muzyk zaczął reagować na dźwięk i na prośbę lekarzy jest w stanie podnieść nogę.

źródło: Po 3 latach w śpiączce poruszył nogą, 2012-02-09 (interia.pl)

Przyszłam po niego o 17:30 i aż mi się słabo zrobiło, jak zobaczyłam go takiego rozłożonego w transporterku. Dopiero przebudzał się z narkozy.

źródło: Internet: forum.kroliki.net

W momencie, kiedy Martin zaczął przebudzać się ze śpiączki, był w stanie wegetatywnym, samodzielnie oddychał, jadł podawane pokarmy, natomiast nie potrafił w żaden sposób nawiązać kontaktu.

źródło: Internet: lubimyczytac.pl

Składnia

bez ograniczeń + przebudzać się +
z CZEGO

3. do życia

Definicja

uaktywniać się po okresie utajenia, spoczynku lub zastoju

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt zwyczaje i zachowania zwierząt

Relacje znaczeniowe

synonimy:  budzić się, wybudzać się, zbudzać się

Cytaty

Jeżeli kobieta i mężczyzna są stroną aktywną, to personel szpitala przebudza się z letargu rutyny. Poród trwał bardzo krótko. Po 15 minutach trzymaliśmy w rękach nasze dziecko.

źródło: NKJP: Grzegorz Brzozowicz: Kobiety do piór!, Gazeta Wyborcza, 1994-09-03

Nagrody są, rzecz jasna, miłymi sygnałami świadczącymi o możliwościach młodych artystów. Ale dużo ważniejsze jest to, że wreszcie z długiego snu przebudza się przemysł, który coraz chętniej sięga po nowe, rodzime wzory.

źródło: NKJP: Piotr Sarzyński: Fotel z waty, Polityka, 2007-02-17

Świstaki śpią jak... świstaki. [...] Czasami jedynie przebudzają się, aby zjeść trochę nagromadzonych zapasów czy przewrócić się na drugi bok.

źródło: NKJP: ank: Wiosenny Mikołaj, Gazeta Krakowska, 2006-12-06

Składnia

bez ograniczeń + przebudzać się +
(z CZEGO)

4. o uczuciach

Definicja

o uczuciach, postawach, doznaniach: powstawać wskutek jakichś okoliczności lub zdarzeń

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka

Relacje znaczeniowe

synonimy:  budzić się, wzbudzać się, zbudzać się
hiperonimy:  powstawać

Cytaty

Gdy przebudza się w nim na chwilę świadomość, we mnie rośnie nadzieja, że może mam tatę [...].

źródło: Robert Rient: Chodziło o miłość, 2013 (books.google.pl)

Jestem szczęśliwa w momentach, kiedy przebudzają się u mnie jakiekolwiek pozytywne uczucia.

źródło: Internet: photoblog.pl

Pomału zaczyna przebudzać się globalna świadomość.

źródło: Internet: nwonews.pl

Data ostatniej modyfikacji: 12.09.2018
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj