Chronologizacja
Pochodzenie
Zob. mienić (się) (< psł. *měna 'zmiana, zamiana')
1. świat
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
ATEMATYCZNY
Połączenia
- zmienić barwy, cenę, fryzurę, kolor, kształt, oblicze, płeć, rozmiar, skład, styl, szerokość, wartość, wielkość, wizerunek, wygląd, wysokość; kierunek, kolejność, lokalizację, położenie, pozycję, układ, ustawienie; decyzję, plany, poglądy, polecenie, politykę, prawo, program, przepisy, regulamin, rozkład (jazdy), stanowisko, statut, stosunek, taktykę, ton, ustawę, zamiar, zasady, zdanie; godzinę, miejsce, sytuację, termin, trasę, warunki; nazwisko, nazwę, temat, tytuł; pracę, zawód; mentalność, sposób (robienia czegoś); bieg (historii, wydarzeń), system, świat, życie; coś zmieniło właściciela
- całkowicie, diametralnie, nagle, natychmiast, nieco, radykalnie, szybko, trochę zmienić coś; coś niewiele zmieni
- móc, musieć, postanowić, potrafić, próbować, zamierzać; ktoś powinien; można, należy, trzeba, wystarczy coś zmienić
Cytaty
|
Czy Październik 1956 zmienił twój stosunek do polityki? źródło: NKJP: Adam Michnik, Józef Tischner, Jacek Żakowski : Między Panem a Plebanem, 1995 |
|
|
Nie mam z tobą nic wspólnego, nawet nazwisko sobie zmieniłam. źródło: NKJP: Juliusz Machulski: Seksmisja, 1983 |
|
|
Te dwie godziny zmieniły moje życie. źródło: NKJP: Janina Kumaniecka: Saga rodu Słonimskich, 2003 |
|
|
Cokolwiek bym zrobił, i tak niczego to nie zmieni. źródło: NKJP: Maria Król-Fijewska: Stanowczo, łagodnie, bez lęku, 1996 |
|
|
Makler chce zawsze znaleźć taką cenę, przy której najwięcej akcji zmieni właściciela. źródło: NKJP: Marek Miller: Pierwszy milion..., 1999 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
zmienię |
zmienimy |
|||
| 2 os. |
zmienisz |
zmienicie |
|||
| 3 os. |
zmieni |
zmienią |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
zmieniłem +(e)m zmienił |
zmieniłam +(e)m zmieniła |
zmieniłom +(e)m zmieniło |
zmieniliśmy +(e)śmy zmienili |
zmieniłyśmy +(e)śmy zmieniły |
| 2 os. |
zmieniłeś +(e)ś zmienił |
zmieniłaś +(e)ś zmieniła |
zmieniłoś +(e)ś zmieniło |
zmieniliście +(e)ście zmienili |
zmieniłyście +(e)ście zmieniły |
| 3 os. |
zmienił |
zmieniła |
zmieniło |
zmienili |
zmieniły |
bezosobnik: zmieniono
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
zmieńmy |
|
| 2 os. |
zmień |
zmieńcie |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
zmieniłbym bym zmienił |
zmieniłabym bym zmieniła |
zmieniłobym bym zmieniło |
zmienilibyśmy byśmy zmienili |
zmieniłybyśmy byśmy zmieniły |
| 2 os. |
zmieniłbyś byś zmienił |
zmieniłabyś byś zmieniła |
zmieniłobyś byś zmieniło |
zmienilibyście byście zmienili |
zmieniłybyście byście zmieniły |
| 3 os. |
zmieniłby by zmienił |
zmieniłaby by zmieniła |
zmieniłoby by zmieniło |
zmieniliby by zmienili |
zmieniłyby by zmieniły |
bezosobnik: zmieniono by
bezokolicznik: zmienić
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
zmieniwszy
gerundium: zmienienie
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | zmienienie |
zmienienia |
| D. | zmienienia |
zmienień |
| C. | zmienieniu |
zmienieniom |
| B. | zmienienie |
zmienienia |
| N. | zmienieniem |
zmienieniami |
| Ms. | zmienieniu |
zmienieniach |
| W. | zmienienie |
zmienienia |
imiesłów przymiotnikowy bierny: zmieniony
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | zmieniony |
zmieniony |
zmieniony |
zmienione |
zmieniona |
| D. | zmienionego |
zmienionego |
zmienionego |
zmienionego |
zmienionej |
| C. | zmienionemu |
zmienionemu |
zmienionemu |
zmienionemu |
zmienionej |
| B. | zmienionego |
zmienionego |
zmieniony |
zmienione |
zmienioną |
| N. | zmienionym |
zmienionym |
zmienionym |
zmienionym |
zmienioną |
| Ms. | zmienionym |
zmienionym |
zmienionym |
zmienionym |
zmienionej |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | zmienieni |
zmienieni |
zmienione |
zmienione |
| D. | zmienionych |
zmienionych |
zmienionych |
zmienionych |
| C. | zmienionym |
zmienionym |
zmienionym |
zmienionym |
| B. | zmienionych |
zmienionych |
zmienionych |
zmienione |
| N. | zmienionymi |
zmienionymi |
zmienionymi |
zmienionymi |
| Ms. | zmienionych |
zmienionych |
zmienionych |
zmienionych |
odpowiednik aspektowy: zmieniać
Składnia
|
+ | zmienić | + |
KOGO/CO
|
2. banknot
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Finanse czynności, przedmioty związane z pieniędzmi
Cytaty
|
[...] poszedłem do zegarmistrza, aby mi zmienił banknot na drobne. źródło: NKJP: Józef Bau: Czas zbezczeszczenia. Wspomnienia z czasów drugiej wojny światowej, 2006 |
|
|
[...] wybiegła do sąsiadującego przez ścianę zakładu fryzjerskiego, by zmienić „setkę”. Po chwili wróciła, wydała resztę i zadowolony klient opuścił sklep. źródło: NKJP: Fałszywy banknot, www.forumowisko.pl |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
zmienię |
zmienimy |
|||
| 2 os. |
zmienisz |
zmienicie |
|||
| 3 os. |
zmieni |
zmienią |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
zmieniłem +(e)m zmienił |
zmieniłam +(e)m zmieniła |
zmieniłom +(e)m zmieniło |
zmieniliśmy +(e)śmy zmienili |
zmieniłyśmy +(e)śmy zmieniły |
| 2 os. |
zmieniłeś +(e)ś zmienił |
zmieniłaś +(e)ś zmieniła |
zmieniłoś +(e)ś zmieniło |
zmieniliście +(e)ście zmienili |
zmieniłyście +(e)ście zmieniły |
| 3 os. |
zmienił |
zmieniła |
zmieniło |
zmienili |
zmieniły |
bezosobnik: zmieniono
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
zmieńmy |
|
| 2 os. |
zmień |
zmieńcie |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
zmieniłbym bym zmienił |
zmieniłabym bym zmieniła |
zmieniłobym bym zmieniło |
zmienilibyśmy byśmy zmienili |
zmieniłybyśmy byśmy zmieniły |
| 2 os. |
zmieniłbyś byś zmienił |
zmieniłabyś byś zmieniła |
zmieniłobyś byś zmieniło |
zmienilibyście byście zmienili |
zmieniłybyście byście zmieniły |
| 3 os. |
zmieniłby by zmienił |
zmieniłaby by zmieniła |
zmieniłoby by zmieniło |
zmieniliby by zmienili |
zmieniłyby by zmieniły |
bezosobnik: zmieniono by
bezokolicznik: zmienić
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
zmieniwszy
gerundium: zmienienie
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | zmienienie |
zmienienia |
| D. | zmienienia |
zmienień |
| C. | zmienieniu |
zmienieniom |
| B. | zmienienie |
zmienienia |
| N. | zmienieniem |
zmienieniami |
| Ms. | zmienieniu |
zmienieniach |
| W. | zmienienie |
zmienienia |
imiesłów przymiotnikowy bierny: zmieniony
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | zmieniony |
zmieniony |
zmieniony |
zmienione |
zmieniona |
| D. | zmienionego |
zmienionego |
zmienionego |
zmienionego |
zmienionej |
| C. | zmienionemu |
zmienionemu |
zmienionemu |
zmienionemu |
zmienionej |
| B. | zmienionego |
zmienionego |
zmieniony |
zmienione |
zmienioną |
| N. | zmienionym |
zmienionym |
zmienionym |
zmienionym |
zmienioną |
| Ms. | zmienionym |
zmienionym |
zmienionym |
zmienionym |
zmienionej |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | zmienieni |
zmienieni |
zmienione |
zmienione |
| D. | zmienionych |
zmienionych |
zmienionych |
zmienionych |
| C. | zmienionym |
zmienionym |
zmienionym |
zmienionym |
| B. | zmienionych |
zmienionych |
zmienionych |
zmienione |
| N. | zmienionymi |
zmienionymi |
zmienionymi |
zmienionymi |
| Ms. | zmienionych |
zmienionych |
zmienionych |
zmienionych |
Składnia
| Rzosobowy | + | zmienić | + |
CO +
(na CO)
|