UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

opieka

Chronologizacja

SStp, SPXVI, SKN, STR, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

Wyraz wyłącznie polski; rzeczownik odczasownikowy od st.pol. opiekać się 'opiekować się'; staropolska kalka łac. procuratio 'opieka' (Bor)

Definicja

zajmowanie się jakąś osobą lub rzeczą w taki sposób, żeby było jej dobrze lub żeby była w dobrym stanie

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Najbliższe środowisko życia człowieka czynności związane z codziennym życiem w domu

Połączenia

  • czuła, dobra, najlepsza, pieczołowita, serdeczna, szczególna, troskliwa, znakomita; życzliwa; czujna; dyskretna; fachowa, odpowiednia, właściwa; intensywna; bezpłatna; bezpośrednia; całodobowa; ciągła, nieustanna, stała, ścisła; osobista, wyłączna; kobieca, męska; macierzyńska; matczyna, ojcowska; ludzka, boska, Boża; podstawowa, specjalistyczna, specjalna opieka; opieka duchowa, duchowna, duszpasterska, religijna; lekarska, medyczna, psychiatryczna, szpitalna; konsularna, kuratorska; prawna
  • opieka ludzi; Boga, anioła, Matki Boskiej/Bożej, Opatrzności, Pana; babci, braci, ciotki, dorosłych, dziadków, matki, ojca, rodziców, rodziny, wuja; niani, sąsiadki; sióstr, zakonnic; króla; doktora, lekarza, psychiatry; nauczyciela, profesora; państwa; policji, władz
  • opieka dla dzieci, dla ludzi, dla osób (starszych), dla seniorów
  • opieka nad chorym; nad ludźmi bezdomnymi, starszymi...; nad osobami starszymi, niepełnosprawnymi...; nad dzieckiem, niemowlęciem, noworodkiem; nad członkiem rodziny, córką, matką, ojcem, rodzeństwem, rodziną, synem; nad chłopcem, dziewczynką, kobietami, małoletnimi, młodzieżą, uczniami; nad pacjentami, sierotami, wdowami; nad rannymi, ubogimi, uchodźcami, umierającymi, więźniami; nad drużynami; nad końmi, zwierzętami; nad mieszkaniem; nad zabytkami
  • opieka ustała
  • odmówić / odmawiać; potrzebować, wymagać; szukać; pozbawić; udzielić / udzielać; dotyczący opieki
  • podlegać opiece
  • mieć; obejmować, organizować, zorganizować; przyjąć / przyjmować; prowadzić, sprawować; powierzyć; przyznać; roztoczyć / roztaczać; uzyskać, znaleźć / znajdować; zapewnić / zapewniać; zawdzięczać komuś opiekę
  • objąć/obejmować, otoczyć/otaczać opieką

Cytaty

[...] ja nie jadę na to zimowisko, ojciec ciągle uważa, że jestem małym dzieckiem, które może wyjeżdżać wyłącznie pod opieką rodziców.

źródło: NKJP: Ewa Nowacka: Może nie, może tak, 1995

Wypatrywała właśnie, bardzo niecierpliwie, swoich córeczek. Na kilka tygodni przed końcem roku szkolnego uległa wreszcie ich prośbom i zgodziła się, by wracały ze szkoły same, bez opieki dorosłej osoby.

źródło: NKJP: Małgorzata Musierowicz: Dziecko piątku, 1993

W nocnej opiece nad chorym Jurek wyręczał matkę.

źródło: NKJP: Bohdan Czeszko: Pokolenie, 1951

Czyżby mimo wszystko reżyser starał się przekonać nas o boskiej opiece nad światem?

źródło: NKJP: Nieboska rewolucja seksualna, Dziennik Polski, 2000-11-14

[...] stan jej zdrowia wymagał już opieki szpitalnej.

źródło: NKJP: Mieczysław Maliński: Ale miałem ciekawe życie, 2007

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. opieka
opieki
D. opieki
opiek
C. opiece
opiekom
B. opiekę
opieki
N. opieką
opiekami
Ms. opiece
opiekach
W. opieko
opieki

Składnia

bez ograniczeń + opieka +
(KOGO) + (nad KIM/CZYM)

Frazeologizmy

pomoc społeczna
opieka społeczna
opieka zdrowotna
Data ostatniej modyfikacji: 24.09.2012
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj