Chronologizacja
Na podstawie indeksu haseł.
Pochodzenie
Zob. sapać.
1. odetchnąć
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego czynności i stany fizjologiczne
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka zachowania emocjonalne
Połączenia
- sapnąć ze zdumienia, ze złości
- ciężko, głośno; boleśnie, gniewnie, nerwowo, smutno sapnąć
Cytaty
|
Łukasz natomiast sapnął głośno wypuszczając powietrze. źródło: NKJP: Piotr Krawczyk: Plamka światła, 1997 |
|
|
Ściana żaru otworzyła się przed nim i wkrótce zamknęła za plecami. Aż sapnął ze zdziwienia. źródło: NKJP: Tomasz Kołodziejczak: Krew i kamień, 2003 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
sapnę |
sapniemy |
|||
| 2 os. |
sapniesz |
sapniecie |
|||
| 3 os. |
sapnie |
sapną |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
sapnąłem +(e)m sapnął |
sapnęłam +(e)m sapnęła |
sapnęłom +(e)m sapnęło |
sapnęliśmy +(e)śmy sapnęli |
sapnęłyśmy +(e)śmy sapnęły |
| 2 os. |
sapnąłeś +(e)ś sapnął |
sapnęłaś +(e)ś sapnęła |
sapnęłoś +(e)ś sapnęło |
sapnęliście +(e)ście sapnęli |
sapnęłyście +(e)ście sapnęły |
| 3 os. |
sapnął |
sapnęła |
sapnęło |
sapnęli |
sapnęły |
bezosobnik: sapnięto
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
sapnijmy |
|
| 2 os. |
sapnij |
sapnijcie |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
sapnąłbym bym sapnął |
sapnęłabym bym sapnęła |
sapnęłobym bym sapnęło |
sapnęlibyśmy byśmy sapnęli |
sapnęłybyśmy byśmy sapnęły |
| 2 os. |
sapnąłbyś byś sapnął |
sapnęłabyś byś sapnęła |
sapnęłobyś byś sapnęło |
sapnęlibyście byście sapnęli |
sapnęłybyście byście sapnęły |
| 3 os. |
sapnąłby by sapnął |
sapnęłaby by sapnęła |
sapnęłoby by sapnęło |
sapnęliby by sapnęli |
sapnęłyby by sapnęły |
bezosobnik: sapnięto by
bezokolicznik: sapnąć
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
sapnąwszy
gerundium: sapnięcie
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | sapnięcie |
sapnięcia |
| D. | sapnięcia |
sapnięć |
| C. | sapnięciu |
sapnięciom |
| B. | sapnięcie |
sapnięcia |
| N. | sapnięciem |
sapnięciami |
| Ms. | sapnięciu |
sapnięciach |
| W. | sapnięcie |
sapnięcia |
odpowiednik aspektowy: sapać
Składnia
| Rzosobowy | + | sapnąć | + |
|
2. wypuścić parę
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I TECHNIKA Urządzenia i maszyny funkcjonowanie urządzeń i maszyn
Połączenia
- parowóz sapnął; lokomotywa sapnęła
Cytaty
|
Lokomotywa odezwała się przeciągłym sygnałem i sapnęła parą. źródło: NKJP: Marek Krajewski: Dżuma w Breslau, 2007 |
|
|
Parowóz sapnął, pociąg ruszył z łomotem żelastwa i ciężko potoczył się w stronę ciemnych chmur, zepchniętych na wschodnią stronę nieba. źródło: NKJP: Włodzimierz Kowalewski: Światło i lęk, 2003 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
sapnę |
sapniemy |
|||
| 2 os. |
sapniesz |
sapniecie |
|||
| 3 os. |
sapnie |
sapną |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
sapnąłem +(e)m sapnął |
sapnęłam +(e)m sapnęła |
sapnęłom +(e)m sapnęło |
sapnęliśmy +(e)śmy sapnęli |
sapnęłyśmy +(e)śmy sapnęły |
| 2 os. |
sapnąłeś +(e)ś sapnął |
sapnęłaś +(e)ś sapnęła |
sapnęłoś +(e)ś sapnęło |
sapnęliście +(e)ście sapnęli |
sapnęłyście +(e)ście sapnęły |
| 3 os. |
sapnął |
sapnęła |
sapnęło |
sapnęli |
sapnęły |
bezosobnik: sapnięto
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
sapnijmy |
|
| 2 os. |
sapnij |
sapnijcie |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
sapnąłbym bym sapnął |
sapnęłabym bym sapnęła |
sapnęłobym bym sapnęło |
sapnęlibyśmy byśmy sapnęli |
sapnęłybyśmy byśmy sapnęły |
| 2 os. |
sapnąłbyś byś sapnął |
sapnęłabyś byś sapnęła |
sapnęłobyś byś sapnęło |
sapnęlibyście byście sapnęli |
sapnęłybyście byście sapnęły |
| 3 os. |
sapnąłby by sapnął |
sapnęłaby by sapnęła |
sapnęłoby by sapnęło |
sapnęliby by sapnęli |
sapnęłyby by sapnęły |
bezosobnik: sapnięto by
bezokolicznik: sapnąć
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
sapnąwszy
gerundium: sapnięcie
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | sapnięcie |
sapnięcia |
| D. | sapnięcia |
sapnięć |
| C. | sapnięciu |
sapnięciom |
| B. | sapnięcie |
sapnięcia |
| N. | sapnięciem |
sapnięciami |
| Ms. | sapnięciu |
sapnięciach |
| W. | sapnięcie |
sapnięcia |
odpowiednik aspektowy: sapać
Składnia
| Rz[sub[niezywotny[/sub] | + | sapnąć | + |
|