UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

trzmiel

Chronologizacja

XVI w., SPXVI
Na podstawie indeksu haseł.

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m2

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. trzmiel
trzmiele
D. trzmiela
trzmieli
C. trzmielowi
trzmielom
B. trzmiela
trzmiele
N. trzmielem
trzmielami
Ms. trzmielu
trzmielach
W. trzmielu
trzmiele

Pochodzenie

psł. *čьmelь :*čьmeľь 'owad bzyczący, brzęczący, trzmiel'

Definicja

owad podobny do pszczoły, lecz znacznie grubszy i gęściej owłosiony, podczas lotu wydający odgłos zwany buczeniem

Noty o użyciu

Wyraz używany jako składnik terminów zoologicznych, np.: trzmiel ziemny, trzmiel kamiennik.

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt owady

Relacje znaczeniowe

synonimy:  bąk
hiperonimy:  owad

Połączenia

  • gruby; włochaty; ogrodowy trzmiel
  • trzmiele i pszczoły
  • hodowla; liczebność trzmieli
  • brzęczenie, buczenie trzmieli
  • buczeć jak trzmiel

Cytaty

Przez ostatnie dni wiciokrzew nawiedzany jest przez potężnego trzmiela. Puchaty, krępy owad posiada długi ryjek, którym bez problemu wysysa nektar z głębokich kwiatów. Zresztą, gdy mu się spieszy po prostu przegryza nasadę kielicha i wylizuje słodkości przez otwór. Zapytacie pewnie, co dziwnego jest w zwyczajnym trzmielu? Otóż to, że ten ogrodowy trzmiel jest królową, potężnym owadem o trzy centymetrowym ciele.

źródło: NKJP: (jaz): Leksykon jeszcze u nas!, Dziennik Polski, 2005-08-03

Znało jej tajemnice borowe licho i rzeczne utopce, ćwierkały o niej ptaki i buczały kosmate trzmiele, znało ją także domowe ubożę i Dobrosz, który raz i drugi w gąszcz za Zorzą pociągnął, by się dowiedzieć, kto ukradł jej serce.

źródło: NKJP: Ewa Nowacka: Emilia z kwiatem lilii leśnej, 1993

– Trzmiele zakochują się w pomidorach i są im wierne. Poza tym ciężej i wytrwalej pracują. A co najważniejsze, nie są takie agresywne jak pszczoły – [...]. Żeby nie narażać się na atak trzmiela wystarczy spokojnie się zachowywać i nie używać zbyt mocnych perfum.

źródło: NKJP: Magdalena Roguska: Zakochane w pomidorach, Trybuna Śląska, 2003-05-16

Lęk przed trzmielami, które najczęściej kojarzą się z ogromnymi pszczołami wyposażonymi w wielkie żądła, nie ma żadnego uzasadnienia. Trzmiele żądlą o wiele rzadziej niż pszczoły i tylko, gdy się je przyciśnie lub nadepnie bosą stopą.

źródło: NKJP: Sławomir Orlicki: Pracowity lot trzmiela, Dziennik Łódzk, 2005-12-09

Zapłodnione samice-matki zakładają wiosną gniazda na powierzchni ziemi, w norach gryzoni, w gniazdach wiewiórczych, w dziuplach, na strychach. Gniazda trzmieli są kuliste i zbudowane najczęściej z zeschłej trawy, liści, mchu.

źródło: NKJP: Rozalia Ćwiertnia: Żółty pasek - trzmiel, Gazeta Krakowska, 2004-07-12

Data ostatniej modyfikacji: 07.11.2017
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj