UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

wymiar

Chronologizacja

XVI w., SPXVI
Na podstawie indeksu haseł

Pochodzenie

Od: przedrostkowego czasownika wymierzyć; zob. mierzyć

1. pudełka

Definicja

wielkość czegoś materialnego, mierzona pod względem długości, wysokości, szerokości lub pojemności tego czegoś

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii wielkość,

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości przestrzeni miary przestrzeni

Połączenia

  • wymiary domu, mieszkania, pokoju; pudełka
  • zdejmować wymiary

Cytaty

Najgorsze było jednak to, że coś powoli zjeżdżało z góry, by usiąść mu wreszcie na piersi. Coś, a nie ktoś. Z początku bezkształtne i bezkonturowe, powoli przybierało wymiar olbrzymiego, kamiennego bloku.

źródło: NKJP: Mirosław M. Bujko: Złoty pociąg, 2006

Pokazał mi przybornik cukrzyka, strzykawkę, ampułki, aparat do pomiaru, wszystko w wymiarach mini, mieszczące się właściwie w portfelu.

źródło: NKJP: Jan Grzegorczyk: Chaszcze, 2009

Nie miałam szans wbić się w zeszłoroczny kostium, ale nie chciałam kupować nowego, dopóki nie dojdę do swoich wymiarów.

źródło: NKJP: Grażyna Plebanek: Pudełko ze szpilkami, 2006

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. wymiar
wymiary
D. wymiaru
wymiarów
C. wymiarowi
wymiarom
B. wymiar
wymiary
N. wymiarem
wymiarami
Ms. wymiarze
wymiarach
W. wymiarze
wymiary

Inne uwagi

Zwykle lm

2. religijny

Definicja

aspekt, w jakim można rozumieć lub rozpatrywać to, o czym mowa

Kwalifikacja tematyczna

ATEMATYCZNY

Połączenia

  • wymiar duchowy, etyczny, moralny, religijny; literacki, teatralny; osobisty; ludzki; groteskowy; konkretny, symboliczny; nowy wymiar;

Cytaty

Decyzja zapadła i nikt już nie miał zamiaru roztrząsać z Aureliuszem wymiaru etycznego sprzedaży spółki akcyjnej Polkondom.

źródło: NKJP: Piotr Siemion: Finimondo: komedia romantyczna, 2004

Usunąć ślady to, po pierwsze, usunąć zwłoki. Wystarczyło zakopać je w lesie, a sprawa nabrałaby innego wymiaru. Rodzina albo seminarium duchowne zgłosiliby zaginięcie i cały łańcuch zdarzeń ułożyłoby się inaczej.

źródło: NKJP: Mariusz Czubaj: 21:37, 2010

W czasach, kiedy pisanie było aktem ważnym, wymagającym powagi i skupienia; gdy myśl przelana na papier zyskiwała dostojny wymiar i nie na darmo mówiło się o charakterze pisma, że odzwierciedla psyche piszącego.

źródło: NKJP: Kamila Sławińska: Nowy Jork. Przewodnik niepraktyczny, 2008

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. wymiar
wymiary
D. wymiaru
wymiarów
C. wymiarowi
wymiarom
B. wymiar
wymiary
N. wymiarem
wymiarami
Ms. wymiarze
wymiarach
W. wymiarze
wymiary

3. kary

Definicja

urzęd. 
ściśle określona, przewidziana w przepisach lub wyznaczona komuś urzędowo wielkość jakichś obciążeń

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości czasu upływ czasu

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca organizacja i hierarchia w pracy, stosunki służbowe

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Prawo i łamanie prawa więzienie i kara

Połączenia

  • pełny wymiar
  • wymiar kary; pańszczyzny, pracy; godzin; wymiar pięciu, dziesięciu... lat

Cytaty

W końcu nie było żadnej oficjalnej umowy, taksy, ustalonego wymiaru pańszczyzny – ale obie doskonale czuły, że układ został zaburzony [...].

źródło: NKJP: Jacek Dehnel: Balzakiana, 2008

Nie uchylam się przed najwyższym wymiarem kary. Proszę tylko Wysokiego Sądu, aby czynu nie kwalifikował jako dzieciobójstwa.

źródło: NKJP: Maciej Dajnowski: Promieniowanie reliktowe, 2004

Krótko mówiąc, kobieta może być pełnowartościowym pracownikiem, choć nie pracuje w biurze, ale w domu, i nie w pełnym wymiarze godzin.

źródło: NKJP: Jarosław Makowski: Kobiety uczą kościół, 2007

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. wymiar
wymiary
D. wymiaru
wymiarów
C. wymiarowi
wymiarom
B. wymiar
wymiary
N. wymiarem
wymiarami
Ms. wymiarze
wymiarach
W. wymiarze
wymiary

4. rzeczywistość

Definicja

książk. 
określona rzeczywistość, w jakiej żyje człowiek

Kwalifikacja tematyczna

ATEMATYCZNY

Połączenia

  • inny wymiar

Cytaty

Być może ludzie powinni szukać takiego ciepła, patrząc na innych ludzi, bo gdy przyjdzie czas, aby przenieść się do innego wymiaru, nie będzie się liczyło konto bankowe, ani to, czy ktoś ma dom, samochód, samolot, czy też jest właścicielem całej wyspy, Prezydentem Bardzo Ważnego Państwa czy Pomocą Domową. Będzie się liczyło to, ile ciepła doświadczył w życiu i ile go okazał.

źródło: NKJP: Andrzej Wójckiewicz: Przebudzenie Cheopsa czyli Jak uratować ludzi i Ziemię, 2005

Wzniesieni na orbity krążymy już w przestrzeni parakosmicznej, w innym wymiarze, w innej rzeczywistości.

źródło: NKJP: Stanisław Mrożek: Jak zostałem filmowcem, 2004

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. wymiar
wymiary
D. wymiaru
wymiarów
C. wymiarowi
wymiarom
B. wymiar
wymiary
N. wymiarem
wymiarami
Ms. wymiarze
wymiarach
W. wymiarze
wymiary

Frazeologizmy

czwarty wymiar
wymiar liniowy
wymiar sprawiedliwości
Data ostatniej modyfikacji: 27.08.2017
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj