UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

osłaniać

Chronologizacja

1466, Bańk

Pochodzenie

Zob. osłonić

1.a ogrodzenie plac

Definicja

znajdować się w położeniu, które uniemożliwia komuś zobaczenie kogoś lub czegoś

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego zmysły

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości przestrzeni ułożenie względem siebie

Połączenia

mur, parkan osłania
osłaniać przed ciekawskimi, przed wzrokiem, przed ludźmi

Cytaty

Wysokie mury osłaniały dziedziniec ze wszystkich stron.

źródło: NKJP: Adam Bahdaj: Wakacje z duchami, 1962

Młodzież upodobała sobie krzewy, ponieważ osłaniają one przed wzrokiem przechodniów.

źródło: NKJP: (ana): W krzaki za potrzebą, Dziennik Bałtycki, 2000-11-30

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	osłaniam	osłaniamy
2 os.	osłaniasz	osłaniacie
3 os.	osłania	osłaniają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	osłaniałem +(e)m osłaniał	osłaniałam +(e)m osłaniała	osłaniałom +(e)m osłaniało	osłanialiśmy +(e)śmy osłaniali	osłaniałyśmy +(e)śmy osłaniały
2 os.	osłaniałeś +(e)ś osłaniał	osłaniałaś +(e)ś osłaniała	osłaniałoś +(e)ś osłaniało	osłanialiście +(e)ście osłaniali	osłaniałyście +(e)ście osłaniały
3 os.	osłaniał	osłaniała	osłaniało	osłaniali	osłaniały

bezosobnik: osłaniano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę osłaniał będę osłaniać	będę osłaniała będę osłaniać	będę osłaniało będę osłaniać	będziemy osłaniali będziemy osłaniać	będziemy osłaniały będziemy osłaniać
2 os.	będziesz osłaniał będziesz osłaniać	będziesz osłaniała będziesz osłaniać	będziesz osłaniało będziesz osłaniać	będziecie osłaniali będziecie osłaniać	będziecie osłaniały będziecie osłaniać
3 os.	będzie osłaniał będzie osłaniać	będzie osłaniała będzie osłaniać	będzie osłaniało będzie osłaniać	będą osłaniali będą osłaniać	będą osłaniały będą osłaniać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		osłaniajmy
2 os.	osłaniaj	osłaniajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	osłaniałbym bym osłaniał	osłaniałabym bym osłaniała	osłaniałobym bym osłaniało	osłanialibyśmy byśmy osłaniali	osłaniałybyśmy byśmy osłaniały
2 os.	osłaniałbyś byś osłaniał	osłaniałabyś byś osłaniała	osłaniałobyś byś osłaniało	osłanialibyście byście osłaniali	osłaniałybyście byście osłaniały
3 os.	osłaniałby by osłaniał	osłaniałaby by osłaniała	osłaniałoby by osłaniało	osłanialiby by osłaniali	osłaniałyby by osłaniały

bezosobnik: osłaniano by

bezokolicznik: osłaniać

imiesłów przysłówkowy współczesny: osłaniając

gerundium: osłanianie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	osłanianie	osłaniania
D.	osłaniania	osłaniań
C.	osłanianiu	osłanianiom
B.	osłanianie	osłaniania
N.	osłanianiem	osłanianiami
Ms.	osłanianiu	osłanianiach
W.	osłanianie	osłaniania

imiesłów przymiotnikowy czynny: osłaniający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	osłaniający	osłaniający	osłaniający	osłaniające	osłaniająca
D.	osłaniającego	osłaniającego	osłaniającego	osłaniającego	osłaniającej
C.	osłaniającemu	osłaniającemu	osłaniającemu	osłaniającemu	osłaniającej
B.	osłaniającego	osłaniającego	osłaniający	osłaniające	osłaniającą
N.	osłaniającym	osłaniającym	osłaniającym	osłaniającym	osłaniającą
Ms.	osłaniającym	osłaniającym	osłaniającym	osłaniającym	osłaniającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	osłaniający	osłaniający	osłaniające	osłaniające
D.	osłaniających	osłaniających	osłaniających	osłaniających
C.	osłaniającym	osłaniającym	osłaniającym	osłaniającym
B.	osłaniających	osłaniających	osłaniających	osłaniające
N.	osłaniającymi	osłaniającymi	osłaniającymi	osłaniającymi
Ms.	osłaniających	osłaniających	osłaniających	osłaniających

imiesłów przymiotnikowy bierny: osłaniany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	osłaniany	osłaniany	osłaniany	osłaniane	osłaniana
D.	osłanianego	osłanianego	osłanianego	osłanianego	osłanianej
C.	osłanianemu	osłanianemu	osłanianemu	osłanianemu	osłanianej
B.	osłanianego	osłanianego	osłaniany	osłaniane	osłanianą
N.	osłanianym	osłanianym	osłanianym	osłanianym	osłanianą
Ms.	osłanianym	osłanianym	osłanianym	osłanianym	osłanianej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	osłaniani	osłaniani	osłaniane	osłaniane
D.	osłanianych	osłanianych	osłanianych	osłanianych
C.	osłanianym	osłanianym	osłanianym	osłanianym
B.	osłanianych	osłanianych	osłanianych	osłaniane
N.	osłanianymi	osłanianymi	osłanianymi	osłanianymi
Ms.	osłanianych	osłanianych	osłanianych	osłanianych

odpowiednik aspektowy: osłonić

Składnia

Rz_nieżywotny

osłaniać

KOGO/CO + (przed CZYM)

1.b park murem

Definicja

umiejscawiać coś w sposób, który uniemożliwia komuś zobaczenie kogoś lub czegoś

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego zmysły

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości przestrzeni ułożenie względem siebie

Połączenia

osłaniać przed wzrokiem

Cytaty

Nie widziała rózg w ich rękach, ale była pewna, że je chowają, osłaniają połami zaniedbanych wdzianek.

źródło: NKJP: Piotr Zaremba: Plama na suficie, 2004

Wiedźma wzdychała i wysilała talent, osłaniając ją przed spojrzeniami mężczyzn, dbała też, by żaden nie przebywał zbyt długo w jej pobliżu.

źródło: NKJP: Iwona Surmik: Ostatni smok, 2005

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	osłaniam	osłaniamy
2 os.	osłaniasz	osłaniacie
3 os.	osłania	osłaniają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	osłaniałem +(e)m osłaniał	osłaniałam +(e)m osłaniała	osłaniałom +(e)m osłaniało	osłanialiśmy +(e)śmy osłaniali	osłaniałyśmy +(e)śmy osłaniały
2 os.	osłaniałeś +(e)ś osłaniał	osłaniałaś +(e)ś osłaniała	osłaniałoś +(e)ś osłaniało	osłanialiście +(e)ście osłaniali	osłaniałyście +(e)ście osłaniały
3 os.	osłaniał	osłaniała	osłaniało	osłaniali	osłaniały

bezosobnik: osłaniano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę osłaniał będę osłaniać	będę osłaniała będę osłaniać	będę osłaniało będę osłaniać	będziemy osłaniali będziemy osłaniać	będziemy osłaniały będziemy osłaniać
2 os.	będziesz osłaniał będziesz osłaniać	będziesz osłaniała będziesz osłaniać	będziesz osłaniało będziesz osłaniać	będziecie osłaniali będziecie osłaniać	będziecie osłaniały będziecie osłaniać
3 os.	będzie osłaniał będzie osłaniać	będzie osłaniała będzie osłaniać	będzie osłaniało będzie osłaniać	będą osłaniali będą osłaniać	będą osłaniały będą osłaniać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		osłaniajmy
2 os.	osłaniaj	osłaniajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	osłaniałbym bym osłaniał	osłaniałabym bym osłaniała	osłaniałobym bym osłaniało	osłanialibyśmy byśmy osłaniali	osłaniałybyśmy byśmy osłaniały
2 os.	osłaniałbyś byś osłaniał	osłaniałabyś byś osłaniała	osłaniałobyś byś osłaniało	osłanialibyście byście osłaniali	osłaniałybyście byście osłaniały
3 os.	osłaniałby by osłaniał	osłaniałaby by osłaniała	osłaniałoby by osłaniało	osłanialiby by osłaniali	osłaniałyby by osłaniały

bezosobnik: osłaniano by

bezokolicznik: osłaniać

imiesłów przysłówkowy współczesny: osłaniając

gerundium: osłanianie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	osłanianie	osłaniania
D.	osłaniania	osłaniań
C.	osłanianiu	osłanianiom
B.	osłanianie	osłaniania
N.	osłanianiem	osłanianiami
Ms.	osłanianiu	osłanianiach
W.	osłanianie	osłaniania

imiesłów przymiotnikowy czynny: osłaniający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	osłaniający	osłaniający	osłaniający	osłaniające	osłaniająca
D.	osłaniającego	osłaniającego	osłaniającego	osłaniającego	osłaniającej
C.	osłaniającemu	osłaniającemu	osłaniającemu	osłaniającemu	osłaniającej
B.	osłaniającego	osłaniającego	osłaniający	osłaniające	osłaniającą
N.	osłaniającym	osłaniającym	osłaniającym	osłaniającym	osłaniającą
Ms.	osłaniającym	osłaniającym	osłaniającym	osłaniającym	osłaniającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	osłaniający	osłaniający	osłaniające	osłaniające
D.	osłaniających	osłaniających	osłaniających	osłaniających
C.	osłaniającym	osłaniającym	osłaniającym	osłaniającym
B.	osłaniających	osłaniających	osłaniających	osłaniające
N.	osłaniającymi	osłaniającymi	osłaniającymi	osłaniającymi
Ms.	osłaniających	osłaniających	osłaniających	osłaniających

imiesłów przymiotnikowy bierny: osłaniany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	osłaniany	osłaniany	osłaniany	osłaniane	osłaniana
D.	osłanianego	osłanianego	osłanianego	osłanianego	osłanianej
C.	osłanianemu	osłanianemu	osłanianemu	osłanianemu	osłanianej
B.	osłanianego	osłanianego	osłaniany	osłaniane	osłanianą
N.	osłanianym	osłanianym	osłanianym	osłanianym	osłanianą
Ms.	osłanianym	osłanianym	osłanianym	osłanianym	osłanianej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	osłaniani	osłaniani	osłaniane	osłaniane
D.	osłanianych	osłanianych	osłanianych	osłanianych
C.	osłanianym	osłanianym	osłanianym	osłanianym
B.	osłanianych	osłanianych	osłanianych	osłaniane
N.	osłanianymi	osłanianymi	osłanianymi	osłanianymi
Ms.	osłanianych	osłanianych	osłanianych	osłanianych

odpowiednik aspektowy: osłonić

Składnia

Rz_osobowy

osłaniać

KOGO/CO + (przed CZYM) + (CZYM)

2.a kask głowę

Definicja

znajdować się w położeniu, które pozwala uchronić kogoś lub coś przed czymś nieprzyjemnym lub szkodliwym

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości przestrzeni ułożenie względem siebie

Połączenia

hełm, kask, pancerz; namiot, parasol, płaszcz; krem osłania
osłaniać głowę
osłaniać od deszczu, od wiatru
osłaniać przed deszczem, przed mrozem, przed promieniowaniem, przed wiatrem

Cytaty

	Pozostałe kierunki podejść do twierdzy osłaniały tylko pojedyncze polowe budowle fortyfikacyjne. źródło: NKJP: Ryszard Henryk Bochenek: Twierdza Jasna Góra, 1997
	Ściśle przylegające do muru tworzywo dobrze osłania mur przed deszczem, spływającym z szyb. źródło: NKJP: (JotKa): Udaje marmur, Dziennik Zachodni, 2001-06-05
	Najlepsze są kremy tłuste, odżywcze, dostosowane do niskich temperatur. Tworzą barierę ochronną osłaniającą skórę przed szkodliwymi czynnikami. źródło: NKJP: (MAM): Trudny czas dla skóry, Dziennik Zachodni, 2006-01-25
	[...] przy domach sadzi się brzozy, które osłaniają od wiatru, niosącego ogień. źródło: NKJP: Mariusz Wilk: Dom nad Oniego, 2006

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	osłaniam	osłaniamy
2 os.	osłaniasz	osłaniacie
3 os.	osłania	osłaniają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	osłaniałem +(e)m osłaniał	osłaniałam +(e)m osłaniała	osłaniałom +(e)m osłaniało	osłanialiśmy +(e)śmy osłaniali	osłaniałyśmy +(e)śmy osłaniały
2 os.	osłaniałeś +(e)ś osłaniał	osłaniałaś +(e)ś osłaniała	osłaniałoś +(e)ś osłaniało	osłanialiście +(e)ście osłaniali	osłaniałyście +(e)ście osłaniały
3 os.	osłaniał	osłaniała	osłaniało	osłaniali	osłaniały

bezosobnik: osłaniano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę osłaniał będę osłaniać	będę osłaniała będę osłaniać	będę osłaniało będę osłaniać	będziemy osłaniali będziemy osłaniać	będziemy osłaniały będziemy osłaniać
2 os.	będziesz osłaniał będziesz osłaniać	będziesz osłaniała będziesz osłaniać	będziesz osłaniało będziesz osłaniać	będziecie osłaniali będziecie osłaniać	będziecie osłaniały będziecie osłaniać
3 os.	będzie osłaniał będzie osłaniać	będzie osłaniała będzie osłaniać	będzie osłaniało będzie osłaniać	będą osłaniali będą osłaniać	będą osłaniały będą osłaniać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		osłaniajmy
2 os.	osłaniaj	osłaniajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	osłaniałbym bym osłaniał	osłaniałabym bym osłaniała	osłaniałobym bym osłaniało	osłanialibyśmy byśmy osłaniali	osłaniałybyśmy byśmy osłaniały
2 os.	osłaniałbyś byś osłaniał	osłaniałabyś byś osłaniała	osłaniałobyś byś osłaniało	osłanialibyście byście osłaniali	osłaniałybyście byście osłaniały
3 os.	osłaniałby by osłaniał	osłaniałaby by osłaniała	osłaniałoby by osłaniało	osłanialiby by osłaniali	osłaniałyby by osłaniały

bezosobnik: osłaniano by

bezokolicznik: osłaniać

imiesłów przysłówkowy współczesny: osłaniając

gerundium: osłanianie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	osłanianie	osłaniania
D.	osłaniania	osłaniań
C.	osłanianiu	osłanianiom
B.	osłanianie	osłaniania
N.	osłanianiem	osłanianiami
Ms.	osłanianiu	osłanianiach
W.	osłanianie	osłaniania

imiesłów przymiotnikowy czynny: osłaniający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	osłaniający	osłaniający	osłaniający	osłaniające	osłaniająca
D.	osłaniającego	osłaniającego	osłaniającego	osłaniającego	osłaniającej
C.	osłaniającemu	osłaniającemu	osłaniającemu	osłaniającemu	osłaniającej
B.	osłaniającego	osłaniającego	osłaniający	osłaniające	osłaniającą
N.	osłaniającym	osłaniającym	osłaniającym	osłaniającym	osłaniającą
Ms.	osłaniającym	osłaniającym	osłaniającym	osłaniającym	osłaniającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	osłaniający	osłaniający	osłaniające	osłaniające
D.	osłaniających	osłaniających	osłaniających	osłaniających
C.	osłaniającym	osłaniającym	osłaniającym	osłaniającym
B.	osłaniających	osłaniających	osłaniających	osłaniające
N.	osłaniającymi	osłaniającymi	osłaniającymi	osłaniającymi
Ms.	osłaniających	osłaniających	osłaniających	osłaniających

imiesłów przymiotnikowy bierny: osłaniany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	osłaniany	osłaniany	osłaniany	osłaniane	osłaniana
D.	osłanianego	osłanianego	osłanianego	osłanianego	osłanianej
C.	osłanianemu	osłanianemu	osłanianemu	osłanianemu	osłanianej
B.	osłanianego	osłanianego	osłaniany	osłaniane	osłanianą
N.	osłanianym	osłanianym	osłanianym	osłanianym	osłanianą
Ms.	osłanianym	osłanianym	osłanianym	osłanianym	osłanianej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	osłaniani	osłaniani	osłaniane	osłaniane
D.	osłanianych	osłanianych	osłanianych	osłanianych
C.	osłanianym	osłanianym	osłanianym	osłanianym
B.	osłanianych	osłanianych	osłanianych	osłaniane
N.	osłanianymi	osłanianymi	osłanianymi	osłanianymi
Ms.	osłanianych	osłanianych	osłanianych	osłanianych

odpowiednik aspektowy: osłonić

Składnia

Rz_nieżywotny

osłaniać

KOGO/CO + (przed CZYM | od CZEGO)

2.b głowę rękoma

Definicja

umiejscawiać coś w sposób, który pozwala uchronić kogoś lub coś przed czymś nieprzyjemnym lub szkodliwym

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości przestrzeni ułożenie względem siebie

Połączenia

osłaniać głowę, oczy, twarz
osłaniać parasolem, rękami
osłaniać od deszczu, od wiatru
osłaniać przed deszczem, przed mrozem, przed promieniowaniem, przed wiatrem

Cytaty

	Sunąłem pochylony, prąc głową uzbrojoną w hełm, osłaniając twarz rękami. źródło: NKJP: Maciej Kuczyński: Czeluść, 1972
	[...] słońce świeci najbardziej intensywnie między godziną 11 a 15 i w tym czasie nie należy opalać się bez osłony. Dobrze wówczas mieć nakrycie głowy i osłaniać części ciała najbardziej podatne na oparzenia. źródło: NKJP: Agnieszka Dajbor: Fani słońca, Gazeta Wyborcza, 1992-07-17
	– Można sobie wyobrazić, jak gorąco musi być w gnieździe tak wysoko położonym – wyjaśnia Guziak. – By młode nie były całkowicie wystawione na słońce, jedno z rodziców stara się osłaniać je od słońca. źródło: NKJP: Anna Waszkiewicz, Eliza Głowicka: Ledwo klekocą, Słowo Polskie Gazeta Wrocławska, 2006-07-29
	Doktorostwo Blothowie stali jak sparaliżowani. [...] – Ludzie, ludzie, uspokójcie się – krzyczał Stefan, który stał obok Blothów i próbował jakoś ich osłaniać przed naporem podnieconego tłumu. źródło: NKJP: Elżbieta Hajnicz: Poza nurtem czasu, 1996

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	osłaniam	osłaniamy
2 os.	osłaniasz	osłaniacie
3 os.	osłania	osłaniają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	osłaniałem +(e)m osłaniał	osłaniałam +(e)m osłaniała	osłaniałom +(e)m osłaniało	osłanialiśmy +(e)śmy osłaniali	osłaniałyśmy +(e)śmy osłaniały
2 os.	osłaniałeś +(e)ś osłaniał	osłaniałaś +(e)ś osłaniała	osłaniałoś +(e)ś osłaniało	osłanialiście +(e)ście osłaniali	osłaniałyście +(e)ście osłaniały
3 os.	osłaniał	osłaniała	osłaniało	osłaniali	osłaniały

bezosobnik: osłaniano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę osłaniał będę osłaniać	będę osłaniała będę osłaniać	będę osłaniało będę osłaniać	będziemy osłaniali będziemy osłaniać	będziemy osłaniały będziemy osłaniać
2 os.	będziesz osłaniał będziesz osłaniać	będziesz osłaniała będziesz osłaniać	będziesz osłaniało będziesz osłaniać	będziecie osłaniali będziecie osłaniać	będziecie osłaniały będziecie osłaniać
3 os.	będzie osłaniał będzie osłaniać	będzie osłaniała będzie osłaniać	będzie osłaniało będzie osłaniać	będą osłaniali będą osłaniać	będą osłaniały będą osłaniać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		osłaniajmy
2 os.	osłaniaj	osłaniajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	osłaniałbym bym osłaniał	osłaniałabym bym osłaniała	osłaniałobym bym osłaniało	osłanialibyśmy byśmy osłaniali	osłaniałybyśmy byśmy osłaniały
2 os.	osłaniałbyś byś osłaniał	osłaniałabyś byś osłaniała	osłaniałobyś byś osłaniało	osłanialibyście byście osłaniali	osłaniałybyście byście osłaniały
3 os.	osłaniałby by osłaniał	osłaniałaby by osłaniała	osłaniałoby by osłaniało	osłanialiby by osłaniali	osłaniałyby by osłaniały

bezosobnik: osłaniano by

bezokolicznik: osłaniać

imiesłów przysłówkowy współczesny: osłaniając

gerundium: osłanianie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	osłanianie	osłaniania
D.	osłaniania	osłaniań
C.	osłanianiu	osłanianiom
B.	osłanianie	osłaniania
N.	osłanianiem	osłanianiami
Ms.	osłanianiu	osłanianiach
W.	osłanianie	osłaniania

imiesłów przymiotnikowy czynny: osłaniający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	osłaniający	osłaniający	osłaniający	osłaniające	osłaniająca
D.	osłaniającego	osłaniającego	osłaniającego	osłaniającego	osłaniającej
C.	osłaniającemu	osłaniającemu	osłaniającemu	osłaniającemu	osłaniającej
B.	osłaniającego	osłaniającego	osłaniający	osłaniające	osłaniającą
N.	osłaniającym	osłaniającym	osłaniającym	osłaniającym	osłaniającą
Ms.	osłaniającym	osłaniającym	osłaniającym	osłaniającym	osłaniającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	osłaniający	osłaniający	osłaniające	osłaniające
D.	osłaniających	osłaniających	osłaniających	osłaniających
C.	osłaniającym	osłaniającym	osłaniającym	osłaniającym
B.	osłaniających	osłaniających	osłaniających	osłaniające
N.	osłaniającymi	osłaniającymi	osłaniającymi	osłaniającymi
Ms.	osłaniających	osłaniających	osłaniających	osłaniających

imiesłów przymiotnikowy bierny: osłaniany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	osłaniany	osłaniany	osłaniany	osłaniane	osłaniana
D.	osłanianego	osłanianego	osłanianego	osłanianego	osłanianej
C.	osłanianemu	osłanianemu	osłanianemu	osłanianemu	osłanianej
B.	osłanianego	osłanianego	osłaniany	osłaniane	osłanianą
N.	osłanianym	osłanianym	osłanianym	osłanianym	osłanianą
Ms.	osłanianym	osłanianym	osłanianym	osłanianym	osłanianej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	osłaniani	osłaniani	osłaniane	osłaniane
D.	osłanianych	osłanianych	osłanianych	osłanianych
C.	osłanianym	osłanianym	osłanianym	osłanianym
B.	osłanianych	osłanianych	osłanianych	osłaniane
N.	osłanianymi	osłanianymi	osłanianymi	osłanianymi
Ms.	osłanianych	osłanianych	osłanianych	osłanianych

odpowiednik aspektowy: osłonić

Składnia

Rz_żywotny

osłaniać

KOGO/CO + (przed CZYM | od CZEGO) + (CZYM)

3. przed kłopotami

Definicja

chronić kogoś przed czymś trudnym, nieprzyjemnym lub niebezpiecznym

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka nazwy działań intelektualnych człowieka

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy

Połączenia

osłaniać dzieci, kraj, rodzinę
osłaniać przed kłopotami, przed przemocą, przed przykrościami, przed wyzyskiem; przed karą

Cytaty

	I chyba miałam taką skłonność, aby osłaniać chłopców przed różnymi kłopotami i trudnościami, osłaniać nadmiernie. źródło: NKJP: Marek Jarosz: Nasze Zdrowie - Jak skutecznie radzić sobie z lękiem, 2004
	Celem działań rzecznika ma być zapewnienie dziecku pełnego rozwoju z poszanowaniem godności. Rzecznik ma osłaniać dzieci przed przemocą, wyzyskiem, zaniedbaniem oraz demoralizacją. źródło: NKJP: Jacek Pauli: Kto obroni dzieci, Dziennik Bałtycki, 2011
	Udowodniono jej, że już nie ma potrzeby uparcie osłaniać niewiarygodnego, przegranego z własnej woli człowieka. Wiedzieli wszystko. Znali go. źródło: NKJP: Wiesława Maria Korczyńska: Wróć..., 2001
	Ustawa ta może jedynie współdziałać i wspomagać działania podejmowane przez całą gospodarkę. [...] W głównej mierze ma ona osłaniać bezrobotnych, którzy stracili pracę. źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 28.09.1994

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	osłaniam	osłaniamy
2 os.	osłaniasz	osłaniacie
3 os.	osłania	osłaniają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	osłaniałem +(e)m osłaniał	osłaniałam +(e)m osłaniała	osłaniałom +(e)m osłaniało	osłanialiśmy +(e)śmy osłaniali	osłaniałyśmy +(e)śmy osłaniały
2 os.	osłaniałeś +(e)ś osłaniał	osłaniałaś +(e)ś osłaniała	osłaniałoś +(e)ś osłaniało	osłanialiście +(e)ście osłaniali	osłaniałyście +(e)ście osłaniały
3 os.	osłaniał	osłaniała	osłaniało	osłaniali	osłaniały

bezosobnik: osłaniano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę osłaniał będę osłaniać	będę osłaniała będę osłaniać	będę osłaniało będę osłaniać	będziemy osłaniali będziemy osłaniać	będziemy osłaniały będziemy osłaniać
2 os.	będziesz osłaniał będziesz osłaniać	będziesz osłaniała będziesz osłaniać	będziesz osłaniało będziesz osłaniać	będziecie osłaniali będziecie osłaniać	będziecie osłaniały będziecie osłaniać
3 os.	będzie osłaniał będzie osłaniać	będzie osłaniała będzie osłaniać	będzie osłaniało będzie osłaniać	będą osłaniali będą osłaniać	będą osłaniały będą osłaniać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		osłaniajmy
2 os.	osłaniaj	osłaniajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	osłaniałbym bym osłaniał	osłaniałabym bym osłaniała	osłaniałobym bym osłaniało	osłanialibyśmy byśmy osłaniali	osłaniałybyśmy byśmy osłaniały
2 os.	osłaniałbyś byś osłaniał	osłaniałabyś byś osłaniała	osłaniałobyś byś osłaniało	osłanialibyście byście osłaniali	osłaniałybyście byście osłaniały
3 os.	osłaniałby by osłaniał	osłaniałaby by osłaniała	osłaniałoby by osłaniało	osłanialiby by osłaniali	osłaniałyby by osłaniały

bezosobnik: osłaniano by

bezokolicznik: osłaniać

imiesłów przysłówkowy współczesny: osłaniając

gerundium: osłanianie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	osłanianie	osłaniania
D.	osłaniania	osłaniań
C.	osłanianiu	osłanianiom
B.	osłanianie	osłaniania
N.	osłanianiem	osłanianiami
Ms.	osłanianiu	osłanianiach
W.	osłanianie	osłaniania

imiesłów przymiotnikowy czynny: osłaniający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	osłaniający	osłaniający	osłaniający	osłaniające	osłaniająca
D.	osłaniającego	osłaniającego	osłaniającego	osłaniającego	osłaniającej
C.	osłaniającemu	osłaniającemu	osłaniającemu	osłaniającemu	osłaniającej
B.	osłaniającego	osłaniającego	osłaniający	osłaniające	osłaniającą
N.	osłaniającym	osłaniającym	osłaniającym	osłaniającym	osłaniającą
Ms.	osłaniającym	osłaniającym	osłaniającym	osłaniającym	osłaniającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	osłaniający	osłaniający	osłaniające	osłaniające
D.	osłaniających	osłaniających	osłaniających	osłaniających
C.	osłaniającym	osłaniającym	osłaniającym	osłaniającym
B.	osłaniających	osłaniających	osłaniających	osłaniające
N.	osłaniającymi	osłaniającymi	osłaniającymi	osłaniającymi
Ms.	osłaniających	osłaniających	osłaniających	osłaniających

imiesłów przymiotnikowy bierny: osłaniany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	osłaniany	osłaniany	osłaniany	osłaniane	osłaniana
D.	osłanianego	osłanianego	osłanianego	osłanianego	osłanianej
C.	osłanianemu	osłanianemu	osłanianemu	osłanianemu	osłanianej
B.	osłanianego	osłanianego	osłaniany	osłaniane	osłanianą
N.	osłanianym	osłanianym	osłanianym	osłanianym	osłanianą
Ms.	osłanianym	osłanianym	osłanianym	osłanianym	osłanianej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	osłaniani	osłaniani	osłaniane	osłaniane
D.	osłanianych	osłanianych	osłanianych	osłanianych
C.	osłanianym	osłanianym	osłanianym	osłanianym
B.	osłanianych	osłanianych	osłanianych	osłaniane
N.	osłanianymi	osłanianymi	osłanianymi	osłanianymi
Ms.	osłanianych	osłanianych	osłanianych	osłanianych

odpowiednik aspektowy: osłonić

Składnia

osłaniać

KOGO + (przed CZYM)

4. przed atakiem

Definicja

chronić kogoś przed atakiem

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Wojsko i wojna czynności, przedmioty, miejsca związane z wojskiem i wojną

Połączenia

osłaniać dywizję, odwrót, przeprawę, transport, wycofujące się wojska
osłaniać przed atakiem, przed wrogiem

Cytaty

	To właśnie ten korpus [...] osłaniał tragiczny odwrót armii napoleońskiej z mroźnej i bezkresnej Rosji. źródło: NKJP: Maria Irena Kwiatkowska, Marek Kwiatkowski, Krzysztof Wesołowski: Znane i nieznane: rezydencje, ludzie, wydarzenia, 2001
	Kawaleria szwedzka, wychodząca z bagien i mająca osłaniać skrzydła, spóźniła się, krwawiąc w walce z jazdą moskiewską i strzelającą bezustannie piechotą. źródło: NKJP: Jerzy Besala: Łomot pod Połtawą, Polityka, 2009-07-04
	Środki obrony powietrznej sił lądowych zastosowane kompleksowo z lotnictwem myśliwskim mogły skutecznie osłaniać wojsko przed uderzeniami z powietrza i zapewnić im wykonanie zadań w każdych warunkach. źródło: NKJP: Bolesław Potyrała, Robert Fudali: Od zwycięstwa do upadku Siły zbrojne Związku Radzieckiego w latach 1945-1991, 2009
	Łodzi towarzyszył mały kuter, który miał osłaniać ją przed ewentualnym atakiem załogi szkunera południowców zakotwiczonego w pobliżu wraku „Southfield” . źródło: NKJP: Internet

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	osłaniam	osłaniamy
2 os.	osłaniasz	osłaniacie
3 os.	osłania	osłaniają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	osłaniałem +(e)m osłaniał	osłaniałam +(e)m osłaniała	osłaniałom +(e)m osłaniało	osłanialiśmy +(e)śmy osłaniali	osłaniałyśmy +(e)śmy osłaniały
2 os.	osłaniałeś +(e)ś osłaniał	osłaniałaś +(e)ś osłaniała	osłaniałoś +(e)ś osłaniało	osłanialiście +(e)ście osłaniali	osłaniałyście +(e)ście osłaniały
3 os.	osłaniał	osłaniała	osłaniało	osłaniali	osłaniały

bezosobnik: osłaniano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę osłaniał będę osłaniać	będę osłaniała będę osłaniać	będę osłaniało będę osłaniać	będziemy osłaniali będziemy osłaniać	będziemy osłaniały będziemy osłaniać
2 os.	będziesz osłaniał będziesz osłaniać	będziesz osłaniała będziesz osłaniać	będziesz osłaniało będziesz osłaniać	będziecie osłaniali będziecie osłaniać	będziecie osłaniały będziecie osłaniać
3 os.	będzie osłaniał będzie osłaniać	będzie osłaniała będzie osłaniać	będzie osłaniało będzie osłaniać	będą osłaniali będą osłaniać	będą osłaniały będą osłaniać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		osłaniajmy
2 os.	osłaniaj	osłaniajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	osłaniałbym bym osłaniał	osłaniałabym bym osłaniała	osłaniałobym bym osłaniało	osłanialibyśmy byśmy osłaniali	osłaniałybyśmy byśmy osłaniały
2 os.	osłaniałbyś byś osłaniał	osłaniałabyś byś osłaniała	osłaniałobyś byś osłaniało	osłanialibyście byście osłaniali	osłaniałybyście byście osłaniały
3 os.	osłaniałby by osłaniał	osłaniałaby by osłaniała	osłaniałoby by osłaniało	osłanialiby by osłaniali	osłaniałyby by osłaniały

bezosobnik: osłaniano by

bezokolicznik: osłaniać

imiesłów przysłówkowy współczesny: osłaniając

gerundium: osłanianie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	osłanianie	osłaniania
D.	osłaniania	osłaniań
C.	osłanianiu	osłanianiom
B.	osłanianie	osłaniania
N.	osłanianiem	osłanianiami
Ms.	osłanianiu	osłanianiach
W.	osłanianie	osłaniania

imiesłów przymiotnikowy czynny: osłaniający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	osłaniający	osłaniający	osłaniający	osłaniające	osłaniająca
D.	osłaniającego	osłaniającego	osłaniającego	osłaniającego	osłaniającej
C.	osłaniającemu	osłaniającemu	osłaniającemu	osłaniającemu	osłaniającej
B.	osłaniającego	osłaniającego	osłaniający	osłaniające	osłaniającą
N.	osłaniającym	osłaniającym	osłaniającym	osłaniającym	osłaniającą
Ms.	osłaniającym	osłaniającym	osłaniającym	osłaniającym	osłaniającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	osłaniający	osłaniający	osłaniające	osłaniające
D.	osłaniających	osłaniających	osłaniających	osłaniających
C.	osłaniającym	osłaniającym	osłaniającym	osłaniającym
B.	osłaniających	osłaniających	osłaniających	osłaniające
N.	osłaniającymi	osłaniającymi	osłaniającymi	osłaniającymi
Ms.	osłaniających	osłaniających	osłaniających	osłaniających

imiesłów przymiotnikowy bierny: osłaniany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	osłaniany	osłaniany	osłaniany	osłaniane	osłaniana
D.	osłanianego	osłanianego	osłanianego	osłanianego	osłanianej
C.	osłanianemu	osłanianemu	osłanianemu	osłanianemu	osłanianej
B.	osłanianego	osłanianego	osłaniany	osłaniane	osłanianą
N.	osłanianym	osłanianym	osłanianym	osłanianym	osłanianą
Ms.	osłanianym	osłanianym	osłanianym	osłanianym	osłanianej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	osłaniani	osłaniani	osłaniane	osłaniane
D.	osłanianych	osłanianych	osłanianych	osłanianych
C.	osłanianym	osłanianym	osłanianym	osłanianym
B.	osłanianych	osłanianych	osłanianych	osłaniane
N.	osłanianymi	osłanianymi	osłanianymi	osłanianymi
Ms.	osłanianych	osłanianych	osłanianych	osłanianych

odpowiednik aspektowy: osłonić

Składnia

osłaniać

KOGO/CO + (przed CZYM)

Data ostatniej modyfikacji: 16.10.2014