UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

nawiedzić

Chronologizacja

2 połowa XIV w., SStp

Pochodzenie

psł. *navěditi, *navěděti

Prasłowiańska forma wywodzi się od *věděti 'wiedzieć'; wariant *navěditi jest późniejszym przekształceniem związanym ze specjalizacją znaczenia

1. o klęskach

Definicja

książk.

wydarzyć się gdzieś, wyrządzając szkody

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

Połączenia

epidemia, fala upałów, katastrofa, klęska (głodu), nawałnica, plaga czegoś, powódź, tragedia nawiedziła; nieszczęście, trzęsienie ziemi, tsunami nawiedziło; ulewne deszcze nawiedziły jakieś miejsce
nawiedzić dom, gminę, kraj, miasto, okolice, region, świat, teren czegoś, jakąś ziemię; Polskę, Rosję

Cytaty

	Była to chyba najstraszniejsza burza, jaka nawiedziła wybrzeże, stokroć sroższa od poprzedniej [...]. A właśnie tej nocy wszyscy rybacy z całej wioski wypłynęli w swych łodziach na połów łososi. źródło: NKJP: Hanna Kostyrko (zebr.): Klechdy domowe, 1960
	Nawiedziło nas tragiczne trzęsienie ziemi, w którym zginęły tysiące ludzi, a setki tysięcy straciły swoich bliskich, domy. źródło: NKJP: Wojciech Jagielski: Samotność dzieci Jafeta, Gazeta Wyborcza, 1993-12-01
	Wojna się skończyła, żołnierze wrócili do domu, a wyspę nawiedziła plaga komarów, jakiej nie pamiętali najstarsi wyspiarze. źródło: NKJP: Lucjan Wolanowski: Upał i gorączka, 1996
	Czcigodny Keyks pojął w mgnieniu oka, że to ów zuchwały włóczęga jest winien nieszczęścia i hańby, które nawiedziły jego dom, przeto [...] sięgnął po broń, by wziąć słuszną pomstę. źródło: NKJP: Ewa Nowacka: Może nie, może tak, 1976

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	nawiedzę	nawiedzimy
2 os.	nawiedzisz	nawiedzicie
3 os.	nawiedzi	nawiedzą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	nawiedziłem +(e)m nawiedził	nawiedziłam +(e)m nawiedziła	nawiedziłom +(e)m nawiedziło	nawiedziliśmy +(e)śmy nawiedzili	nawiedziłyśmy +(e)śmy nawiedziły
2 os.	nawiedziłeś +(e)ś nawiedził	nawiedziłaś +(e)ś nawiedziła	nawiedziłoś +(e)ś nawiedziło	nawiedziliście +(e)ście nawiedzili	nawiedziłyście +(e)ście nawiedziły
3 os.	nawiedził	nawiedziła	nawiedziło	nawiedzili	nawiedziły

bezosobnik: nawiedzono

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		nawiedźmy
2 os.	nawiedź	nawiedźcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	nawiedziłbym bym nawiedził	nawiedziłabym bym nawiedziła	nawiedziłobym bym nawiedziło	nawiedzilibyśmy byśmy nawiedzili	nawiedziłybyśmy byśmy nawiedziły
2 os.	nawiedziłbyś byś nawiedził	nawiedziłabyś byś nawiedziła	nawiedziłobyś byś nawiedziło	nawiedzilibyście byście nawiedzili	nawiedziłybyście byście nawiedziły
3 os.	nawiedziłby by nawiedził	nawiedziłaby by nawiedziła	nawiedziłoby by nawiedziło	nawiedziliby by nawiedzili	nawiedziłyby by nawiedziły

bezosobnik: nawiedzono by

bezokolicznik: nawiedzić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: nawiedziwszy

gerundium: nawiedzenie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	nawiedzenie	nawiedzenia
D.	nawiedzenia	nawiedzeń
C.	nawiedzeniu	nawiedzeniom
B.	nawiedzenie	nawiedzenia
N.	nawiedzeniem	nawiedzeniami
Ms.	nawiedzeniu	nawiedzeniach
W.	nawiedzenie	nawiedzenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: nawiedzony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	nawiedzony	nawiedzony	nawiedzony	nawiedzone	nawiedzona
D.	nawiedzonego	nawiedzonego	nawiedzonego	nawiedzonego	nawiedzonej
C.	nawiedzonemu	nawiedzonemu	nawiedzonemu	nawiedzonemu	nawiedzonej
B.	nawiedzonego	nawiedzonego	nawiedzony	nawiedzone	nawiedzoną
N.	nawiedzonym	nawiedzonym	nawiedzonym	nawiedzonym	nawiedzoną
Ms.	nawiedzonym	nawiedzonym	nawiedzonym	nawiedzonym	nawiedzonej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	nawiedzeni	nawiedzeni	nawiedzone	nawiedzone
D.	nawiedzonych	nawiedzonych	nawiedzonych	nawiedzonych
C.	nawiedzonym	nawiedzonym	nawiedzonym	nawiedzonym
B.	nawiedzonych	nawiedzonych	nawiedzonych	nawiedzone
N.	nawiedzonymi	nawiedzonymi	nawiedzonymi	nawiedzonymi
Ms.	nawiedzonych	nawiedzonych	nawiedzonych	nawiedzonych

odpowiednik aspektowy: nawiedzać

Składnia

Rz_nieżywotny

nawiedzić

KOGO/CO

2. o uczuciach i myślach

Definicja

książk.

doświadczyć jakichś, nie zawsze przyjemnych, uczuć, myśli, urojeń czy snów

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka emocje i uczucia

Połączenia

atak smutku; sen nawiedził; myśl nawiedziła; senne widzenia; wspomnienia nawiedziły kogoś

Cytaty

Zimny dreszcz przeszedł mu po plecach. Przypomniał sobie sen, który nawiedził go poprzedniej nocy.

źródło: NKJP: Andrzej Sapkowski: Wieża Jaskółki, 1997

Pierwszy raz nawiedziła go podobna myśl, a wszakże to była myśl słuszna. [...] I taka rozpacz, taka skrucha przejęły duszę, że tłukł głową o rzeźbiony pulpit stalli.

źródło: NKJP: Zofia Kossak: Błogosławiona wina, 1953

Zaczynało się ściemniać i nawiedziła ją obawa, że jednak nie zmieści się w swoim planie i nie dotrze do Humania.

źródło: NKJP: Maria Nurowska: Powrót do Lwowa, 2008

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	nawiedzę	nawiedzimy
2 os.	nawiedzisz	nawiedzicie
3 os.	nawiedzi	nawiedzą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	nawiedziłem +(e)m nawiedził	nawiedziłam +(e)m nawiedziła	nawiedziłom +(e)m nawiedziło	nawiedziliśmy +(e)śmy nawiedzili	nawiedziłyśmy +(e)śmy nawiedziły
2 os.	nawiedziłeś +(e)ś nawiedził	nawiedziłaś +(e)ś nawiedziła	nawiedziłoś +(e)ś nawiedziło	nawiedziliście +(e)ście nawiedzili	nawiedziłyście +(e)ście nawiedziły
3 os.	nawiedził	nawiedziła	nawiedziło	nawiedzili	nawiedziły

bezosobnik: nawiedzono

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		nawiedźmy
2 os.	nawiedź	nawiedźcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	nawiedziłbym bym nawiedził	nawiedziłabym bym nawiedziła	nawiedziłobym bym nawiedziło	nawiedzilibyśmy byśmy nawiedzili	nawiedziłybyśmy byśmy nawiedziły
2 os.	nawiedziłbyś byś nawiedził	nawiedziłabyś byś nawiedziła	nawiedziłobyś byś nawiedziło	nawiedzilibyście byście nawiedzili	nawiedziłybyście byście nawiedziły
3 os.	nawiedziłby by nawiedził	nawiedziłaby by nawiedziła	nawiedziłoby by nawiedziło	nawiedziliby by nawiedzili	nawiedziłyby by nawiedziły

bezosobnik: nawiedzono by

bezokolicznik: nawiedzić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: nawiedziwszy

gerundium: nawiedzenie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	nawiedzenie	nawiedzenia
D.	nawiedzenia	nawiedzeń
C.	nawiedzeniu	nawiedzeniom
B.	nawiedzenie	nawiedzenia
N.	nawiedzeniem	nawiedzeniami
Ms.	nawiedzeniu	nawiedzeniach
W.	nawiedzenie	nawiedzenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: nawiedzony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	nawiedzony	nawiedzony	nawiedzony	nawiedzone	nawiedzona
D.	nawiedzonego	nawiedzonego	nawiedzonego	nawiedzonego	nawiedzonej
C.	nawiedzonemu	nawiedzonemu	nawiedzonemu	nawiedzonemu	nawiedzonej
B.	nawiedzonego	nawiedzonego	nawiedzony	nawiedzone	nawiedzoną
N.	nawiedzonym	nawiedzonym	nawiedzonym	nawiedzonym	nawiedzoną
Ms.	nawiedzonym	nawiedzonym	nawiedzonym	nawiedzonym	nawiedzonej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	nawiedzeni	nawiedzeni	nawiedzone	nawiedzone
D.	nawiedzonych	nawiedzonych	nawiedzonych	nawiedzonych
C.	nawiedzonym	nawiedzonym	nawiedzonym	nawiedzonym
B.	nawiedzonych	nawiedzonych	nawiedzonych	nawiedzone
N.	nawiedzonymi	nawiedzonymi	nawiedzonymi	nawiedzonymi
Ms.	nawiedzonych	nawiedzonych	nawiedzonych	nawiedzonych

odpowiednik aspektowy: nawiedzać

Składnia

Rz_nieżywotny

nawiedzić

KOGO

3. o ludziach i zjawach

Definicja

książk.

pojawić się gdzieś, zwykle w celu odwiedzenia jakiejś osoby lub miejsca

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego zwroty grzecznościowe i zachowania akceptowane społecznie

Połączenia

papież nawiedził; goście, pielgrzymi nawiedzili; duchy nawiedziły jakieś miejsce
nawiedzić bazylikę, czyjś grób, katedrę, kościół, sanktuarium
nawiedzić kogoś we śnie

Cytaty

	Spodziewałem się, że nawiedzi mnie o zmroku sam brat sukiennik, jednakże zatrzymały go najwyraźniej ważne obowiązki. źródło: NKJP: Witold Jabłoński: Metamorfozy, 2004
	- Czemu sługa Twój zawdzięcza, żeś go dziś nawiedzić raczył? źródło: NKJP: Zofia Kossak: Przymierze, 1952
	Dla uzyskania odpustu wymagane jest nawiedzenie bazyliki, uczestniczenie w niej w nabożeństwie [...], przystąpienie do komunii św. i modlitwa w intencjach papieża. źródło: NKJP: (red): Matka Boża Łaskawa, Gazeta Wrocławska, 2003-08-11
	W dniu poświęconym św. Katarzynie [...], dwa lata po śmierci Mai, która nastąpiła 11 listopada 1974 r., zanotowała w dzienniku, że siostra nawiedziła ją we śnie. źródło: NKJP: Jacek Bolewski: Daleki Wschód na Zachodzie od reinkarnacji do regeneracji, 2006

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	nawiedzę	nawiedzimy
2 os.	nawiedzisz	nawiedzicie
3 os.	nawiedzi	nawiedzą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	nawiedziłem +(e)m nawiedził	nawiedziłam +(e)m nawiedziła	nawiedziłom +(e)m nawiedziło	nawiedziliśmy +(e)śmy nawiedzili	nawiedziłyśmy +(e)śmy nawiedziły
2 os.	nawiedziłeś +(e)ś nawiedził	nawiedziłaś +(e)ś nawiedziła	nawiedziłoś +(e)ś nawiedziło	nawiedziliście +(e)ście nawiedzili	nawiedziłyście +(e)ście nawiedziły
3 os.	nawiedził	nawiedziła	nawiedziło	nawiedzili	nawiedziły

bezosobnik: nawiedzono

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		nawiedźmy
2 os.	nawiedź	nawiedźcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	nawiedziłbym bym nawiedził	nawiedziłabym bym nawiedziła	nawiedziłobym bym nawiedziło	nawiedzilibyśmy byśmy nawiedzili	nawiedziłybyśmy byśmy nawiedziły
2 os.	nawiedziłbyś byś nawiedził	nawiedziłabyś byś nawiedziła	nawiedziłobyś byś nawiedziło	nawiedzilibyście byście nawiedzili	nawiedziłybyście byście nawiedziły
3 os.	nawiedziłby by nawiedził	nawiedziłaby by nawiedziła	nawiedziłoby by nawiedziło	nawiedziliby by nawiedzili	nawiedziłyby by nawiedziły

bezosobnik: nawiedzono by

bezokolicznik: nawiedzić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: nawiedziwszy

gerundium: nawiedzenie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	nawiedzenie	nawiedzenia
D.	nawiedzenia	nawiedzeń
C.	nawiedzeniu	nawiedzeniom
B.	nawiedzenie	nawiedzenia
N.	nawiedzeniem	nawiedzeniami
Ms.	nawiedzeniu	nawiedzeniach
W.	nawiedzenie	nawiedzenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: nawiedzony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	nawiedzony	nawiedzony	nawiedzony	nawiedzone	nawiedzona
D.	nawiedzonego	nawiedzonego	nawiedzonego	nawiedzonego	nawiedzonej
C.	nawiedzonemu	nawiedzonemu	nawiedzonemu	nawiedzonemu	nawiedzonej
B.	nawiedzonego	nawiedzonego	nawiedzony	nawiedzone	nawiedzoną
N.	nawiedzonym	nawiedzonym	nawiedzonym	nawiedzonym	nawiedzoną
Ms.	nawiedzonym	nawiedzonym	nawiedzonym	nawiedzonym	nawiedzonej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	nawiedzeni	nawiedzeni	nawiedzone	nawiedzone
D.	nawiedzonych	nawiedzonych	nawiedzonych	nawiedzonych
C.	nawiedzonym	nawiedzonym	nawiedzonym	nawiedzonym
B.	nawiedzonych	nawiedzonych	nawiedzonych	nawiedzone
N.	nawiedzonymi	nawiedzonymi	nawiedzonymi	nawiedzonymi
Ms.	nawiedzonych	nawiedzonych	nawiedzonych	nawiedzonych

odpowiednik aspektowy: nawiedzać

Składnia

nawiedzić

KOGO/CO

Data ostatniej modyfikacji: 04.06.2014