UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

dżdżownica

Chronologizacja

1535, SPXVI
Inne znaczenie: 'woda deszczowa'. W znaczeniu 'glista' wyraz pojawia się w słowniku J. Mączyńskiego (1564).

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. dżdżownica
dżdżownice
D. dżdżownicy
dżdżownic
C. dżdżownicy
dżdżownicom
B. dżdżownicę
dżdżownice
N. dżdżownicą
dżdżownicami
Ms. dżdżownicy
dżdżownicach
W. dżdżownico
dżdżownice

Pochodzenie

Od: psł. przym. *dъždževьnъ 'deszczowy' < psł. *dъždžь (zob. deszcz) - nazwa związana z masowym pojawianiem się dżdżownic na powierzchni w czasie deszczu i po deszczu.

Definicja

żyjące pod ziemią stworzenie o długim, obłym, walcowatym i różowo-brązowym ciele zbudowanym z pierścieni, poruszające się za pomocą ruchów kurczących i rozciągających ciało

Wymowa

[dżdżownica]

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt inne zwierzęta lądowe

Relacje znaczeniowe

synonimy:  glista
hiperonimy:  stworzenie

Połączenia

  • dżdżownice i krety, dżdżownice i ślimaki
  • hodowla dżdżownic
  • żywić się dżdżownicami
  • polować; (liny, flądry) biorą na dżdżownice

Cytaty

Za najbardziej glebotwórcze organizmy uważa się dżdżownice - te wijące się pierścienice przerabiają glebę, spulchniają ją i napowietrzają.

źródło: NKJP: Gleby, Polityka, 2009-04-11

Nabijanie dżdżownicy na haczyk uważam za obrzydliwe, podobnie jak ślęczenie w wodzie po pas.

źródło: NKJP: Tadeusz Płatek: W piątek wieczorem, Gazeta Krakowska, 2007-08-31

Szpaki [...] muszą karmić młode ponad 300 razy dziennie - za każdym razem przynosząc im w dziobie jakiegoś owada lub dżdżownicę.

źródło: NKJP: Dariusz Graszka-Petrykowski: Skrzynka dla szpaków (typ B), Las Polski, 2009-07-01

Kiedy noc jest ciepła, dżdżownice wychodzą z ziemi na gody. Trzeba jednak sporo wprawy, by zdążyć je złapać, bo są bardzo płochliwe i szybko chowają się w ziemi.

źródło: NKJP: Czesław Ujeński, Tygodnik Podhalański, Tygodnik Podhalański, 1997

- Hodowla dżdżownic polega na wpuszczeniu dżdżownic w obornik, który w trzy- i sześciomiesięcznych cyklach jest przerabiany na nawóz - opowiada Jerzy Górski.

źródło: NKJP: Przemysław Puch: Słownik biznesmenów polskich, Gazeta Wyborcza, 1994-08-10

Data ostatniej modyfikacji: 09.03.2018
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj