UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

łaskawy

Chronologizacja

XV w., SStp

Pochodzenie

Zob. łaska 1

1.a człowiek

Definicja

taki, który jest przychylny, życzliwy i wspaniałomyślny, choć zajmuje wyższą pozycję niż inni

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Usposobienie człowieka cechy charakteru, temperamentu, zdolności i umiejętności

Relacje znaczeniowe

synonimy:

miłościwy

Połączenia

łaskawy Bóg, monarcha, pan
niezwykle łaskawy
łaskawy i miłosierny, łaskawy i wyrozumiały
bardzo, wielce; zbyt; niezbyt łaskawy

Cytaty

	Łaskawy nauczyciel dopuszcza ucznia do egzaminu wbrew złym stopniom ze sprawowania. źródło: NKJP: Józef Czapski: Patrząc, 1983
	W ogromnym salonie w stylu Ludwika XV, przed złoconym, podobnym do tronu, fotelem, powitał nas majestatyczny starzec o wyglądzie łaskawego monarchy. źródło: NKJP: Marian Brandys: Śladami Stasia i Nel, 1974
	Moi dziadkowie co wieczór siadają w salonie i płaczą z radości, że łaskawy Bóg pozwolił im wrócić do ziemi Izraela. źródło: NKJP: Paweł Smoleński: Izrael już nie frunie, 2006
	Pan Bóg jakoś dotąd łaskaw dla nas, ale zobaczymy, co dalej... źródło: NKJP: Zofia Kossak: Błogosławiona wina, 1953

Odmiana

część mowy: przymiotnik

Stopień równy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	łaskawy	łaskawy	łaskawy	łaskawe	łaskawa
M. spół.	łaskaw	łaskaw	łaskaw
D.	łaskawego	łaskawego	łaskawego	łaskawego	łaskawej
C.	łaskawemu	łaskawemu	łaskawemu	łaskawemu	łaskawej
B.	łaskawego	łaskawego	łaskawy	łaskawe	łaskawą
N.	łaskawym	łaskawym	łaskawym	łaskawym	łaskawą
Ms.	łaskawym	łaskawym	łaskawym	łaskawym	łaskawej
W.	łaskawy	łaskawy	łaskawy	łaskawe	łaskawa

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	łaskawi	łaskawi	łaskawe	łaskawe
D.	łaskawych	łaskawych	łaskawych	łaskawych
C.	łaskawym	łaskawym	łaskawym	łaskawym
B.	łaskawych	łaskawych	łaskawych	łaskawe
N.	łaskawymi	łaskawymi	łaskawymi	łaskawymi
Ms.	łaskawych	łaskawych	łaskawych	łaskawych
W.	łaskawi	łaskawi	łaskawe	łaskawe

Stopień wyższy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	łaskawszy	łaskawszy	łaskawszy	łaskawsze	łaskawsza
D.	łaskawszego	łaskawszego	łaskawszego	łaskawszego	łaskawszej
C.	łaskawszemu	łaskawszemu	łaskawszemu	łaskawszemu	łaskawszej
B.	łaskawszego	łaskawszego	łaskawszy	łaskawsze	łaskawszą
N.	łaskawszym	łaskawszym	łaskawszym	łaskawszym	łaskawszą
Ms.	łaskawszym	łaskawszym	łaskawszym	łaskawszym	łaskawszej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	łaskawsi	łaskawsi	łaskawsze	łaskawsze
D.	łaskawszych	łaskawszych	łaskawszych	łaskawszych
C.	łaskawszym	łaskawszym	łaskawszym	łaskawszym
B.	łaskawszych	łaskawszych	łaskawszych	łaskawsze
N.	łaskawszymi	łaskawszymi	łaskawszymi	łaskawszymi
Ms.	łaskawszych	łaskawszych	łaskawszych	łaskawszych

Inne uwagi

Formy łaskaw używa się w połączeniach z takimi czasownikami, jak być , np. jest łaskaw .

1.b uśmiech

Definicja

taki, który świadczy o życzliwości i wspaniałomyślności osoby, która zajmuje wyższą pozycję niż inni

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Usposobienie człowieka cechy charakteru, temperamentu, zdolności i umiejętności

Relacje znaczeniowe

synonimy:

miłościwy

Połączenia

łaskawy gest; ton; uśmiech; wzrok; łaskawa dłoń; rozmowa; uwaga; zgoda; łaskawe oko, spojrzenie; słowo
mało łaskawy
bardzo; niezbyt łaskawy; nieco, trochę; znacznie łaskawszy

Cytaty

	Zauważyłem, że panu Biegankowi te dość męczące przejawy czci sprawiały żywą przyjemność. Z łaskawą miną przyjmował korne dotknięcia pielgrzymów, [...] źródło: NKJP: Marian Brandys: Z panem Biegankiem w Abisynii, 1962
	Dostojnik przywołał mnie do siebie łaskawym gestem, po czym oznajmił, kiedy się do niego przybliżyłem, że pragnie mi pokazać wspaniałe widowisko. źródło: NKJP: Witold Jabłoński: Metamorfozy, 2004
	Widząc, że chłopiec jest bardzo zmęczony, dodał nieco łaskawszym głosem: - Siadaj! źródło: NKJP: Zofia Kossak: Przymierze, 1952
	Niech się pan zastanowi. Musi pan inaczej spojrzeć na otaczającą rzeczywistość. Do widzenia. Wstał jak urodzony dyrektor i podał mi łaskawą dłoń. Był moim dobroczyńcą [...] źródło: NKJP: Jerzy Stawiński: Piszczyk, 1997
	Początkowo traktowała mnie z dystansem, ale kiedy okazało się, że znam jej koleżankę z klasy [...], spojrzała na mnie łaskawszym okiem i pozwoliła się odprowadzać ze szkoły [...]. źródło: NKJP: Ryszard Sługocki: Na przekór i na bakier, 2008

Odmiana

część mowy: przymiotnik

Stopień równy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	łaskawy	łaskawy	łaskawy	łaskawe	łaskawa
D.	łaskawego	łaskawego	łaskawego	łaskawego	łaskawej
C.	łaskawemu	łaskawemu	łaskawemu	łaskawemu	łaskawej
B.	łaskawego	łaskawego	łaskawy	łaskawe	łaskawą
N.	łaskawym	łaskawym	łaskawym	łaskawym	łaskawą
Ms.	łaskawym	łaskawym	łaskawym	łaskawym	łaskawej
W.	łaskawy	łaskawy	łaskawy	łaskawe	łaskawa

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	łaskawi	łaskawi	łaskawe	łaskawe
D.	łaskawych	łaskawych	łaskawych	łaskawych
C.	łaskawym	łaskawym	łaskawym	łaskawym
B.	łaskawych	łaskawych	łaskawych	łaskawe
N.	łaskawymi	łaskawymi	łaskawymi	łaskawymi
Ms.	łaskawych	łaskawych	łaskawych	łaskawych
W.	łaskawi	łaskawi	łaskawe	łaskawe

Stopień wyższy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	łaskawszy	łaskawszy	łaskawszy	łaskawsze	łaskawsza
D.	łaskawszego	łaskawszego	łaskawszego	łaskawszego	łaskawszej
C.	łaskawszemu	łaskawszemu	łaskawszemu	łaskawszemu	łaskawszej
B.	łaskawszego	łaskawszego	łaskawszy	łaskawsze	łaskawszą
N.	łaskawszym	łaskawszym	łaskawszym	łaskawszym	łaskawszą
Ms.	łaskawszym	łaskawszym	łaskawszym	łaskawszym	łaskawszej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	łaskawsi	łaskawsi	łaskawsze	łaskawsze
D.	łaskawszych	łaskawszych	łaskawszych	łaskawszych
C.	łaskawszym	łaskawszym	łaskawszym	łaskawszym
B.	łaskawszych	łaskawszych	łaskawszych	łaskawsze
N.	łaskawszymi	łaskawszymi	łaskawszymi	łaskawszymi
Ms.	łaskawszych	łaskawszych	łaskawszych	łaskawszych

2. los

Definicja

taki, który jest korzystny dla kogoś

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie słownictwo oceniające

Połączenia

łaskawy los
mało; wyjątkowo; równie łaskawy
bardzo; niezbyt łaskawy; znacznie, nieco, trochę łaskawszy

Cytaty

	A gdy w końcu znów tam zawitałem, łaskawy los oszczędził mi spotkania z Kasią. źródło: NKJP: Mirosław Sokołowski: Gady, 2007
	Ponad trzy tony owsa spalił ubiegłej zimy Krzysztof Machowski z Dominikowic. Po pierwszej, choć łaskawej zimie, przekonał się, że opalanie domu ziarnem jest nie tylko ekologiczne, tanie, ale również bezpieczne. źródło: NKJP: (ANI): Kaloryczne zboże, Gazeta Krakowska, 2007-08-07
	Ten sezon był łaskawy dla pszczelarzy. źródło: NKJP: (MGR): Dużo miodu, Express Ilustrowany, 2003-08-30
	W tym roku zima była niezwykle łaskawa dla miłośników białego szaleństwa i całkiem możliwe, że w wyższych partiach naszych gór w długi weekend będzie jeszcze mnóstwo śniegu. źródło: NKJP: (mim): Egzotyczna majówka, Dziennik Zachodni, 2006-04-08

Odmiana

część mowy: przymiotnik

Stopień równy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	łaskawy	łaskawy	łaskawy	łaskawe	łaskawa
D.	łaskawego	łaskawego	łaskawego	łaskawego	łaskawej
C.	łaskawemu	łaskawemu	łaskawemu	łaskawemu	łaskawej
B.	łaskawego	łaskawego	łaskawy	łaskawe	łaskawą
N.	łaskawym	łaskawym	łaskawym	łaskawym	łaskawą
Ms.	łaskawym	łaskawym	łaskawym	łaskawym	łaskawej
W.	łaskawy	łaskawy	łaskawy	łaskawe	łaskawa

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	łaskawi	łaskawi	łaskawe	łaskawe
D.	łaskawych	łaskawych	łaskawych	łaskawych
C.	łaskawym	łaskawym	łaskawym	łaskawym
B.	łaskawych	łaskawych	łaskawych	łaskawe
N.	łaskawymi	łaskawymi	łaskawymi	łaskawymi
Ms.	łaskawych	łaskawych	łaskawych	łaskawych
W.	łaskawi	łaskawi	łaskawe	łaskawe

Stopień wyższy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	łaskawszy	łaskawszy	łaskawszy	łaskawsze	łaskawsza
D.	łaskawszego	łaskawszego	łaskawszego	łaskawszego	łaskawszej
C.	łaskawszemu	łaskawszemu	łaskawszemu	łaskawszemu	łaskawszej
B.	łaskawszego	łaskawszego	łaskawszy	łaskawsze	łaskawszą
N.	łaskawszym	łaskawszym	łaskawszym	łaskawszym	łaskawszą
Ms.	łaskawszym	łaskawszym	łaskawszym	łaskawszym	łaskawszej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	łaskawsi	łaskawsi	łaskawsze	łaskawsze
D.	łaskawszych	łaskawszych	łaskawszych	łaskawszych
C.	łaskawszym	łaskawszym	łaskawszym	łaskawszym
B.	łaskawszych	łaskawszych	łaskawszych	łaskawsze
N.	łaskawszymi	łaskawszymi	łaskawszymi	łaskawszymi
Ms.	łaskawszych	łaskawszych	łaskawszych	łaskawszych

3. w zwrotach grzecznościowych

Definicja

używane jako składnik zwrotów grzecznościowych w komunikacji oficjalnej, gdy odwołujemy się do czyjejś życzliwości, a także ironicznie

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego zwroty grzecznościowe i zachowania akceptowane społecznie

Połączenia

łaskawa odpowiedź; pamięć; łaskawe przyjęcie, czyjeś przyzwolenie, wysłuchanie

Cytaty

	Pan będzie łaskaw nie pouczać mnie o zakresie moich obowiązków. źródło: NKJP: Mirosław Sokołowski: Gady, 2007
	- Moi kochani - rzekłem - nie ma co rozpaczać. Przeszliśmy już dużo gorsze rzeczy. Bądźcie łaskawi czekać spokojnie; przekonajmy się, kim jest dowódca i załoga tego okrętu... źródło: NKJP: Mirosław M. Bujko: Wyspy szerszenia, 2008
	Pan minister był łaskaw odwiedzić Zakopane w Sylwestra. źródło: NKJP: Jacek Rębacz: Zakopane: Pokój z widokiem na cmentarz, Esensja, 2007-02
	Na 82 obecnych senatorów 80 głosowało za, 1 senator wstrzymał się od głosu, a 1 senator nie był łaskawy głosować. źródło: NKJP: Sprawozdanie z 51. posiedzenia Senatu RP w dziu 11 grudnia 2003 r.
	[...] jestem wdzięczny, że towarzyszył pan mojemu ojcu w ostatniej drodze i zachował go w łaskawej pamięci - powiedział, a Maurycy przytaknął, dodając, że zawsze wspominał profesora z sympatią. źródło: NKJP: Monika Piątkowska: Krakowska żałoba, 2006
	Oczekując łaskawej odpowiedzi przesyłam wyrazy prawdziwego szacunku i poważania. źródło: NKJP: Kazimierz Wyka: Rzecz wyobraźni, 1959

Odmiana

część mowy: przymiotnik

Stopień równy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	łaskawy	łaskawy	łaskawy	łaskawe	łaskawa
M. spół.	łaskaw	łaskaw	łaskaw
D.	łaskawego	łaskawego	łaskawego	łaskawego	łaskawej
C.	łaskawemu	łaskawemu	łaskawemu	łaskawemu	łaskawej
B.	łaskawego	łaskawego	łaskawy	łaskawe	łaskawą
N.	łaskawym	łaskawym	łaskawym	łaskawym	łaskawą
Ms.	łaskawym	łaskawym	łaskawym	łaskawym	łaskawej
W.	łaskawy	łaskawy	łaskawy	łaskawe	łaskawa

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	łaskawi	łaskawi	łaskawe	łaskawe
D.	łaskawych	łaskawych	łaskawych	łaskawych
C.	łaskawym	łaskawym	łaskawym	łaskawym
B.	łaskawych	łaskawych	łaskawych	łaskawe
N.	łaskawymi	łaskawymi	łaskawymi	łaskawymi
Ms.	łaskawych	łaskawych	łaskawych	łaskawych
W.	łaskawi	łaskawi	łaskawe	łaskawe

Stopień wyższy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	łaskawszy	łaskawszy	łaskawszy	łaskawsze	łaskawsza
D.	łaskawszego	łaskawszego	łaskawszego	łaskawszego	łaskawszej
C.	łaskawszemu	łaskawszemu	łaskawszemu	łaskawszemu	łaskawszej
B.	łaskawszego	łaskawszego	łaskawszy	łaskawsze	łaskawszą
N.	łaskawszym	łaskawszym	łaskawszym	łaskawszym	łaskawszą
Ms.	łaskawszym	łaskawszym	łaskawszym	łaskawszym	łaskawszej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	łaskawsi	łaskawsi	łaskawsze	łaskawsze
D.	łaskawszych	łaskawszych	łaskawszych	łaskawszych
C.	łaskawszym	łaskawszym	łaskawszym	łaskawszym
B.	łaskawszych	łaskawszych	łaskawszych	łaskawsze
N.	łaskawszymi	łaskawszymi	łaskawszymi	łaskawszymi
Ms.	łaskawszych	łaskawszych	łaskawszych	łaskawszych

Inne uwagi

Formy łaskaw używa się w połączeniach z być , np. czy byłby pan łaskaw? .

4. szanowny

Definicja

taki, którego traktujemy z szacunkiem

Noty o użyciu

Używane w sytuacji oficjalnej, gdy zwracamy się do kogoś z szacunkiem.

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego zwroty grzecznościowe i zachowania akceptowane społecznie

Połączenia

łaskawy czytelnik; pan; łaskawa pani; łaskawi państwo

Cytaty

Czy nie zdumiała Was, Szanowni i Łaskawi Czytelnicy, niezwykła łatwość naszej wyobraźni. Przekleństwem nas wszystkich jest nadmiar tematów.

źródło: NKJP: Tadeusz Konwicki: Wiatr i pył, 2008

A dokądże to łaskawy pan wybiera się po nocy? - zapytał, wyraźnie zdziwiony moim widokiem. [...]

źródło: NKJP: Andrzej Sarwa: Strzyga, 2006

[...]w takim domu jak ten nie jest łatwo żyć samotnej kobiecie w wieku łaskawej pani - wyrokował człowieczek, mrugając bezustannie oczyma.

źródło: NKJP: Ewa Kujawska: Dom Małgorzaty, 2007

Odmiana

część mowy: przymiotnik

Stopień równy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	łaskawy	łaskawy	łaskawy	łaskawe	łaskawa
D.	łaskawego	łaskawego	łaskawego	łaskawego	łaskawej
C.	łaskawemu	łaskawemu	łaskawemu	łaskawemu	łaskawej
B.	łaskawego	łaskawego	łaskawy	łaskawe	łaskawą
N.	łaskawym	łaskawym	łaskawym	łaskawym	łaskawą
Ms.	łaskawym	łaskawym	łaskawym	łaskawym	łaskawej
W.	łaskawy	łaskawy	łaskawy	łaskawe	łaskawa

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	łaskawi	łaskawi	łaskawe	łaskawe
D.	łaskawych	łaskawych	łaskawych	łaskawych
C.	łaskawym	łaskawym	łaskawym	łaskawym
B.	łaskawych	łaskawych	łaskawych	łaskawe
N.	łaskawymi	łaskawymi	łaskawymi	łaskawymi
Ms.	łaskawych	łaskawych	łaskawych	łaskawych
W.	łaskawi	łaskawi	łaskawe	łaskawe

Stopień wyższy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	łaskawszy	łaskawszy	łaskawszy	łaskawsze	łaskawsza
D.	łaskawszego	łaskawszego	łaskawszego	łaskawszego	łaskawszej
C.	łaskawszemu	łaskawszemu	łaskawszemu	łaskawszemu	łaskawszej
B.	łaskawszego	łaskawszego	łaskawszy	łaskawsze	łaskawszą
N.	łaskawszym	łaskawszym	łaskawszym	łaskawszym	łaskawszą
Ms.	łaskawszym	łaskawszym	łaskawszym	łaskawszym	łaskawszej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	łaskawsi	łaskawsi	łaskawsze	łaskawsze
D.	łaskawszych	łaskawszych	łaskawszych	łaskawszych
C.	łaskawszym	łaskawszym	łaskawszym	łaskawszym
B.	łaskawszych	łaskawszych	łaskawszych	łaskawsze
N.	łaskawszymi	łaskawszymi	łaskawszymi	łaskawszymi
Ms.	łaskawszych	łaskawszych	łaskawszych	łaskawszych

Frazeologizmy

łaskawy chleb

Data ostatniej modyfikacji: 20.06.2023