Chronologizacja
Pochodzenie
internac.
ang. ideology
fr. idéologie
niem. Ideologie
gr. idéa 'kształt, wyobrażenie' + gr. lógos 'mowa; słowo'
Definicja
Wymowa
[ide-o-logja]
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Funkcjonowanie państwa doktryny i poglądy polityczne
Relacje znaczeniowe
hiperonimy: | teoria |
Połączenia
- egalitarna, modna, oficjalna, obowiązująca, panująca; radykalna, skrajna, toksyczna, zbrodnicza; burżuazyjna, chrześcijańska, demokratyczna, katolicka, liberalna, prawicowa, rasistowska, świecka; państwowa, partyjna, wroga; czysta ideologia; ideologia faszystowska, feministyczna, komunistyczna, marksistowska, nazistowska, neoliberalna; ekstremistyczne, nowoczesne ideologie; ideologie totalitarne
- ideologia faszyzmu, marksizmu, nacjonalizmu, nazizmu, ponowoczesności; partii; oświecenia
- ofiara, wyznawca, zwolennik; upadek, zmierzch ideologii
- świat bez ideologii
- wyznawać; dorobić/dorabiać, stworzyć/tworzyć; głosić, propagować; odrzucać ideologię
- pod presją ideologii, w imię ideologii
Cytaty
Popper dowodził, że ideologie totalitarne, takie jak komunizm i nazizm, mają wspólny element: przypisują sobie posiadanie prawdy absolutnej. źródło: NKJP: George Soros, Andrzej Guła: Groźba kapitalizmu, Zielone Brygady. Pismo Ekologów, 1998-07-16 |
|
Od końca XVIII w., pod wpływem ideologii oświecenia, w czołowych krajach Zachodu zrozumiano, że czystość jest stanem pożądanym i zaczęto wzywać do przestrzegania higieny. źródło: NKJP: Andrzej Chwalba: Historia Powszechna. Wiek XIX, 2008 |
|
Był to początek pogrzebu systemu, zmierzch ideologii. Po Marcu nikt już nie mógł wierzyć w szlachetność celu i czystość intencji przywódców. źródło: NKJP: Ryszard Marek Groński: W marcu jak w karcu, Polityka, 2003-03-08 |
|
Nowe religie, ideologie czy poglądy filozoficzne jedynie zmieniają nasz sposób myślenia i uzasadniania tego, co i tak robimy od wieków w niezwykle powoli ewoluującej postaci. źródło: NKJP: Roman Godlewski: Natura i kultura, Akant, 2010-01 |
|
W PRL rock'n'roll szybko został odgórnie uznany za źródło rozwydrzenia młodzieży i przejaw wrogiej ideologii. źródło: NKJP: Wiesław Królikowski: Tadeusz Nalepa: Breakout absolutnie, 2008 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
---|---|---|---|
M. | ideologia |
ideologie |
|
D. | ideologii |
ideologii |
neut |
ideologij |
char | ||
C. | ideologii |
ideologiom |
|
B. | ideologię |
ideologie |
|
N. | ideologią |
ideologiami |
|
Ms. | ideologii |
ideologiach |
|
W. | ideologio |
ideologie |
Składnia
![]() |
+ | ideologia | + |
(CZEGO)
|
![]() |
+ | ideologia | + |
(JAKA)
|