UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

zwrócić

Chronologizacja

2 połowa XIV w., SStp

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. zwrócę
zwrócimy
2 os. zwrócisz
zwrócicie
3 os. zwróci
zwrócą

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. zwróciłem
+(e)m zwrócił
zwróciłam
+(e)m zwróciła
zwróciłom
+(e)m zwróciło
zwróciliśmy
+(e)śmy zwrócili
zwróciłyśmy
+(e)śmy zwróciły
2 os. zwróciłeś
+(e)ś zwrócił
zwróciłaś
+(e)ś zwróciła
zwróciłoś
+(e)ś zwróciło
zwróciliście
+(e)ście zwrócili
zwróciłyście
+(e)ście zwróciły
3 os. zwrócił
zwróciła
zwróciło
zwrócili
zwróciły

bezosobnik: zwrócono

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. zwróćmy
2 os. zwróć
zwróćcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. zwróciłbym
bym zwrócił
zwróciłabym
bym zwróciła
zwróciłobym
bym zwróciło
zwrócilibyśmy
byśmy zwrócili
zwróciłybyśmy
byśmy zwróciły
2 os. zwróciłbyś
byś zwrócił
zwróciłabyś
byś zwróciła
zwróciłobyś
byś zwróciło
zwrócilibyście
byście zwrócili
zwróciłybyście
byście zwróciły
3 os. zwróciłby
by zwrócił
zwróciłaby
by zwróciła
zwróciłoby
by zwróciło
zwróciliby
by zwrócili
zwróciłyby
by zwróciły

bezosobnik: zwrócono by

bezokolicznik: zwrócić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: zwróciwszy

gerundium: zwrócenie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. zwrócenie
zwrócenia
D. zwrócenia
zwróceń
C. zwróceniu
zwróceniom
B. zwrócenie
zwrócenia
N. zwróceniem
zwróceniami
Ms. zwróceniu
zwróceniach
W. zwrócenie
zwrócenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: zwrócony

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. zwrócony
zwrócony
zwrócony
zwrócone
zwrócona
D. zwróconego
zwróconego
zwróconego
zwróconego
zwróconej
C. zwróconemu
zwróconemu
zwróconemu
zwróconemu
zwróconej
B. zwróconego
zwróconego
zwrócony
zwrócone
zwróconą
N. zwróconym
zwróconym
zwróconym
zwróconym
zwróconą
Ms. zwróconym
zwróconym
zwróconym
zwróconym
zwróconej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. zwróceni
zwróceni
zwrócone
zwrócone
D. zwróconych
zwróconych
zwróconych
zwróconych
C. zwróconym
zwróconym
zwróconym
zwróconym
B. zwróconych
zwróconych
zwróconych
zwrócone
N. zwróconymi
zwróconymi
zwróconymi
zwróconymi
Ms. zwróconych
zwróconych
zwróconych
zwróconych

odpowiednik aspektowy: zwracać

Pochodzenie

Zob. wrócić

1. książkę

Definicja

oddać komuś rzecz, która należy do tej osoby

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Finanse własność

Relacje znaczeniowe

synonimy:  oddać

Połączenia

  • zwrócić właścicielowi

Cytaty

Część łupów udało się policji odzyskać i zwrócić właścicielom.

źródło: NKJP: BZ: Aktywny czternastolatek, Tygodnik Podhalański, nr 8, 1999

Mamy blisko 10 tys. czytelników, którzy nie zwrócili książek. Jeżeli każdy wypożyczył trzy książki, to można by z tych zbiorów utworzyć dwie filie biblioteczne!

źródło: NKJP: Joanna Heler: Oddaj albo płać, Dziennik Zachodni, 2006-07-11

Składnia

Rz osobowy + zwrócić +
CO + KOMU

2. pieniądze

Definicja

oddać osobie, instytucji lub firmie taką kwotę pieniędzy, jaką jest się jej winnym

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Finanse czynności, przedmioty związane z pieniędzmi

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  oddać

Połączenia

  • urząd skarbowy zwróci
  • zwrócić klientowi; podatnikowi; fiskusowi, skarbowi państwa, urzędowi skarbowemu
  • zwrócić koszty, pieniądze, pożyczkę

Cytaty

Jeśli po wypełnieniu zeznania okaże się, że podatnik musi zwrócić fiskusowi jakąś kwotę, może on wystąpić do naczelnika swojego urzędu skarbowego z prośbą o rozłożenie jej na raty.

źródło: NKJP: Piotr Skwirowski: To już koniec, Gazeta Wyborcza, 1995-04-25

W 1992 r. Di Pietro miał pożyczyć od Osvaldo Rocca 120 mln lirów (75 tys. dolarów) na kupno samochodu i domu. Zwrócił pożyczkę dwa lata później dzięki dużemu honorarium za swą książkę o konstytucji.

źródło: NKJP: Miłada Jędrysik: WŁOCHY. Skorumpowany bohater śledztw antykorupcyjnych?, Gazeta Wyborcza, 1995-12-21

Składnia

Rz osobowy + zwrócić +
CO + KOMU

3. towar

Definicja

oddać do sklepu zakupioną rzecz, za którą chce się odzyskać pieniądze bądź otrzymać nową, pozbawioną wad rzecz

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Biznes handel i usługi

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  oddać

Cytaty

Kasia chciała zwrócić do sklepu komplet pościeli kupiony trzy dni wcześniej. Sprzedawcy powiedziała, że się rozmyśliła, ale on nie chciał go przyjąć i oddać pieniędzy, mimo że nawet go nie rozpakowała.

źródło: NKJP: Katarzyna Zimna: Jak skutecznie reklamować towar złej jakości. (Poradnik konsumenta. Poradnik Dziennika Łódzkiego), Dziennik Łódzki, 2007-07-31

Kiedy rozpakował pakunek w domu, uderzył go odór zepsutego produktu. - Poszedłem do hipermarketu zwrócić ten towar. Przeproszono mnie i zaproponowano zwrot trzech złotych.

źródło: NKJP: Konrad Przezdzięk: Hiperbuble, Gazeta Wrocławska, 2002-11-27

Składnia

Rz osobowy + zwrócić +
CO + do CZEGO

4. przodem do lustra

Definicja

skierować w jakimś kierunku

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego czynności i stany fizjologiczne

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

Relacje znaczeniowe

synonimy:  odwrócić

Połączenia

  • zwrócić głowę, twarz; oczy, spojrzenie, wzrok
  • zwrócić w kierunku

Cytaty

Ona siedziała na tapczanie i patrzyła przed siebie. Kiedy weszliśmy, zwróciła głowę w naszą stronę.

źródło: NKJP: Maria Nurowska: Listy miłości, 2008

Chłopi przyklęknęli, twarze zwrócili w kierunku słońca i odmówili „Zdrowaś Mario”, po czym położyli biały obrus, a na nim chleb: - By plony były okazałe - prosili.

źródło: NKJP: (eva, dam): Posmakować chleba i masła, Euroregio Glacensis ,nr 34 (140), 2000

Zwróciłem spojrzenie w stronę służącego. Skinął głową.

źródło: NKJP: Tadeusz Breza: Urząd, 1984

Składnia

Rz żywotny + zwrócić +
CO + DOKĄD

5. zwymiotować

Definicja

zwymiotować

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Choroby i ich leczenie przyczyny, objawy i skutki chorób

Relacje znaczeniowe

synonimy:  ktoś pojechał do Rygi, porzygać się, rzygnąć, zrzygać się, zwomitować, zwymiotować

Cytaty

Leżał potem z twarzą wciśniętą w mokrą ziemię i próbował wytłumaczyć sobie, że nie zwymiotuje, bo zwyczajnie nie potrafi dźwignąć się na kolana. Zwrócił kolację na leżąco. Stać go było na obrócenie twarzy w bok - to wszystko.

źródło: NKJP: Artur Baniewicz: Drzymalski przeciw Rzeczpospolitej, 2004

Zwrócił już kawę, canelloni i grillowane karczochy, zwrócił śniadanie, z gardła lała się szczypiąca żółć, a on nie potrafił powstrzymać torsji.

źródło: NKJP: Zygmunt Miłoszewski: Uwikłanie, 2007

Składnia

Rzżywotny + zwrócić +
CO

6. wolność

Definicja

sprawić, że ktoś odzyskuje coś, co mówiący uważa za niezwykle wartościowe w sensie niematerialnym

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie prawdy i wartości życiowe

Połączenia

  • zwrócić honor, wolność, życie

Cytaty

Nie wiem, czy będę mógł zwrócić pani wolność, ale, ale nie wykluczam, że dam szansę przeżycia. Proszę mówić. Co wie Mueller?

źródło: NKJP: Andrzej Zbych (Andrzej Szypulski, Zbigniew Safjan): Stawka większa niż życie, 2000

Śmierć bandyty nie zwróci życia osobie, która stała się jego ofiarą.

źródło: NKJP: Marcin Baryń: Rozsądek kontra Gilotyna, Magazyn Puls Studenta, nr 19, 2000-02

Składnia

bez ograniczeń + zwrócić +
CO + KOMU

7. komunikat

Definicja

inform. 
wyświetlić na ekranie komputera w reakcji na wprowadzoną komendę lub zapytanie

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Urządzenia i maszyny komputery/informatyka

Połączenia

  • program, wyszukiwarka zwróci coś
  • zwrócić komunikat, wynik

Cytaty

Ponieważ ostatni wiersz instrukcji zawierał błąd składniowy, program [...] zamiast wykonać polecenie, zwrócił komunikat o błędzie - nierozpoznanym słowie „bi”.

źródło: NKJP: Marcin Szeliga: PostgreSQL 7.2. Ćwiczenia praktyczne, 2002

60% internautów szukających dane na swój temat znalazło je, a 38% przyznaje, że proste wyszukiwanie nie zwróciło wyników związanych z ich nazwiskiem.

źródło: NKJP: Marcin Maj: Internauci sprawdzają co pisze się o nich w Sieci, Dziennik Internautów, 2007-12-18

Jako argument tej funkcji należy przekazać nazwę tablicy. Tablica ze zmienioną kolejnością elementów zostanie zwrócona jako wynik działania funkcji, a zawartość oryginalnej tablicy nie zostanie naruszona.

źródło: NKJP: Marcin Lis: PHP i MySQL. Dla każdego, 2005

Frazeologizmy

ktoś podniósł broń przeciw/przeciwko komuś
ktoś zwrócił broń przeciw/przeciwko komuś
ktoś zwrócił słowo komuś
ktoś zwrócił uwagę komuś
ktoś zwrócił uwagę na kogoś/coś
ktoś/coś zwrócił/zwróciło uwagę
Data ostatniej modyfikacji: 27.05.2015
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj