UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

skąpy

Chronologizacja

SStp, SKN, SJPXVII, STR, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

psł. *skǫpъ 'skąpy'

Brak pewnej etymologii. Jeśli przyjąć związek psł. *skoměti / *skomiti ‘ściskać’, to przymiotnik *skom-pъ (z przyrostkiem -*pъ) oznaczałby pierwotnie ‘taki, który ściska, nie chce wypuścić z rąk tego, co posiada’ .

1. człowiek

Definicja

taki, który niechętnie wydaje pieniądze i nie lubi dzielić się swoimi dobrami materialnymi

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Usposobienie człowieka określenia człowieka ze względu na jego usposobienie

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	chytry
	antonimy:	hojny, rozdajny, rozdawny
	hiperonimy:	chciwy, oszczędny

Połączenia

skąpy człowiek
skąpy z natury
bardzo skąpy

Cytaty

	Z nazwą Borsuk związana jest legenda o bardzo skąpym właścicielu zamku, który dorobił się na grabieniu podróżnych i wyzyskiwaniu biednych. źródło: NKJP: Skamieniałe Miasto, Dziennik Polski, 2003-10-04
	Fenomenem na skalę światową jest popularność dowcipów o skąpych Szkotach, która wynika m.in. z ich historii i biedy, a jednocześnie surowego kalwinizmu i wiążącej się z nim dyscypliny, ambicji i przedsiębiorczości [...]. źródło: NKJP: Władysław Chłopicki: O humorze poważnie, 1995
	- Czy przewiduje pan za to jakąś zapłatę? - zapytała nieśmiało. - Sto pięćdziesiąt dziennie - przypomniał sobie, że pracują dla bardzo skąpego multimilionera. źródło: NKJP: Tomasz Klarecki, Izabela Smolarek: Wilk... i śmierć bankiera, 2006
	[...] szwedzki czy norweski rycerz, który w „Kaskadzie” szastał pieniędzmi, okazał się skąpym pierdołą i forsę wylicza. źródło: NKJP: Paulina Grych: Schiza, 2008

Odmiana

część mowy: przymiotnik

Stopień równy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	skąpy	skąpy	skąpy	skąpe	skąpa
D.	skąpego	skąpego	skąpego	skąpego	skąpej
C.	skąpemu	skąpemu	skąpemu	skąpemu	skąpej
B.	skąpego	skąpego	skąpy	skąpe	skąpą
N.	skąpym	skąpym	skąpym	skąpym	skąpą
Ms.	skąpym	skąpym	skąpym	skąpym	skąpej
W.	skąpy	skąpy	skąpy	skąpe	skąpa

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	skąpi	skąpi	skąpe	skąpe
D.	skąpych	skąpych	skąpych	skąpych
C.	skąpym	skąpym	skąpym	skąpym
B.	skąpych	skąpych	skąpych	skąpe
N.	skąpymi	skąpymi	skąpymi	skąpymi
Ms.	skąpych	skąpych	skąpych	skąpych
W.	skąpi	skąpi	skąpe	skąpe

Stopień wyższy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	skąpszy	skąpszy	skąpszy	skąpsze	skąpsza
D.	skąpszego	skąpszego	skąpszego	skąpszego	skąpszej
C.	skąpszemu	skąpszemu	skąpszemu	skąpszemu	skąpszej
B.	skąpszego	skąpszego	skąpszy	skąpsze	skąpszą
N.	skąpszym	skąpszym	skąpszym	skąpszym	skąpszą
Ms.	skąpszym	skąpszym	skąpszym	skąpszym	skąpszej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	skąpsi	skąpsi	skąpsze	skąpsze
D.	skąpszych	skąpszych	skąpszych	skąpszych
C.	skąpszym	skąpszym	skąpszym	skąpszym
B.	skąpszych	skąpszych	skąpszych	skąpsze
N.	skąpszymi	skąpszymi	skąpszymi	skąpszymi
Ms.	skąpszych	skąpszych	skąpszych	skąpszych

Inne uwagi

Zwykle stopniuje się opisowo

2.a w gestach

Definicja

taki, który używa określonych środków wyrazu rzadko i w zbyt małej liczbie albo nasileniu

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Usposobienie człowieka cechy charakteru, temperamentu, zdolności i umiejętności

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka zachowania emocjonalne

Relacje znaczeniowe

synonimy:

oszczędny, powściągliwy, wstrzemięźliwy

Połączenia

skąpy w słowach

Cytaty

	[...] Grochowiak był nader skąpy w objawianiu przyjaznych uczuć. źródło: NKJP: Aleksander J. Wieczorkowski: Obsypany liryką i popiołem smutku, Gazeta Wyborcza, 1999-04-10
	Nigdy się zresztą nikomu nie zwierzał, ale już taki był, skąpy w mowie, nieumiejętny w piśmie, bał się słów, że go oszukają, choć jego własne, i wierzył tylko milczeniu [...]. źródło: NKJP: Wiesław Myśliwski: Nagi sad, 1967
	Słowak, skąpy w słowach, przyglądał się mu badawczo. źródło: NKJP: Alfons Filar: Śladami tatrzańskich kurierów, 1995
	Nie zdobyła się nawet na słowo „przepraszam”, w ogóle jest niezwykle skąpa w krytyce żiwkowskiego systemu. źródło: NKJP: Boriana Semerdżijewa: Bułgaria w rękach komunistów, Gazeta Wyborcza, 1994-12-23

Odmiana

część mowy: przymiotnik

Stopień równy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	skąpy	skąpy	skąpy	skąpe	skąpa
D.	skąpego	skąpego	skąpego	skąpego	skąpej
C.	skąpemu	skąpemu	skąpemu	skąpemu	skąpej
B.	skąpego	skąpego	skąpy	skąpe	skąpą
N.	skąpym	skąpym	skąpym	skąpym	skąpą
Ms.	skąpym	skąpym	skąpym	skąpym	skąpej
W.	skąpy	skąpy	skąpy	skąpe	skąpa

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	skąpi	skąpi	skąpe	skąpe
D.	skąpych	skąpych	skąpych	skąpych
C.	skąpym	skąpym	skąpym	skąpym
B.	skąpych	skąpych	skąpych	skąpe
N.	skąpymi	skąpymi	skąpymi	skąpymi
Ms.	skąpych	skąpych	skąpych	skąpych
W.	skąpi	skąpi	skąpe	skąpe

Stopień wyższy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	skąpszy	skąpszy	skąpszy	skąpsze	skąpsza
D.	skąpszego	skąpszego	skąpszego	skąpszego	skąpszej
C.	skąpszemu	skąpszemu	skąpszemu	skąpszemu	skąpszej
B.	skąpszego	skąpszego	skąpszy	skąpsze	skąpszą
N.	skąpszym	skąpszym	skąpszym	skąpszym	skąpszą
Ms.	skąpszym	skąpszym	skąpszym	skąpszym	skąpszej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	skąpsi	skąpsi	skąpsze	skąpsze
D.	skąpszych	skąpszych	skąpszych	skąpszych
C.	skąpszym	skąpszym	skąpszym	skąpszym
B.	skąpszych	skąpszych	skąpszych	skąpsze
N.	skąpszymi	skąpszymi	skąpszymi	skąpszymi
Ms.	skąpszych	skąpszych	skąpszych	skąpszych

Inne uwagi

Zwykle stopniuje się opisowo

Składnia

	+	skąpy	+	w CZYM
szyk: tylko postpozycja

2.b gest

Definicja

świadczący o tym, że ktoś nie używa nadmiernie określonych środków wyrazu

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Usposobienie człowieka cechy charakteru, temperamentu, zdolności i umiejętności

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka zachowania emocjonalne

Relacje znaczeniowe

synonimy:

oszczędny, powściągliwy, wstrzemięźliwy

Cytaty

Kilka razy odchylała okulary, aby dyskretnie, skąpym gestem ocierać sobie łzy.

źródło: NKJP: Jerzy Trammer: Wspinając się, Magazyn nr 25 dodatek do Gazety Wyborczej, 1997-06-20

Spotkanie trwa godzinę, przez szpary w żaluzjach widać skąpe gestykulacje obradujących, znak, że rozmowa przebiega w spokojnej atmosferze.

źródło: NKJP: (JaS): Baron wieczorową porą, Echo Dnia, 2004-11-08

Wanda podziękowała skąpym uśmieszkiem.

źródło: NKJP: Mirosław M. Bujko: Złoty pociąg, 2006

Odmiana

część mowy: przymiotnik

Stopień równy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	skąpy	skąpy	skąpy	skąpe	skąpa
D.	skąpego	skąpego	skąpego	skąpego	skąpej
C.	skąpemu	skąpemu	skąpemu	skąpemu	skąpej
B.	skąpego	skąpego	skąpy	skąpe	skąpą
N.	skąpym	skąpym	skąpym	skąpym	skąpą
Ms.	skąpym	skąpym	skąpym	skąpym	skąpej
W.	skąpy	skąpy	skąpy	skąpe	skąpa

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	skąpi	skąpi	skąpe	skąpe
D.	skąpych	skąpych	skąpych	skąpych
C.	skąpym	skąpym	skąpym	skąpym
B.	skąpych	skąpych	skąpych	skąpe
N.	skąpymi	skąpymi	skąpymi	skąpymi
Ms.	skąpych	skąpych	skąpych	skąpych
W.	skąpi	skąpi	skąpe	skąpe

Stopień wyższy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	skąpszy	skąpszy	skąpszy	skąpsze	skąpsza
D.	skąpszego	skąpszego	skąpszego	skąpszego	skąpszej
C.	skąpszemu	skąpszemu	skąpszemu	skąpszemu	skąpszej
B.	skąpszego	skąpszego	skąpszy	skąpsze	skąpszą
N.	skąpszym	skąpszym	skąpszym	skąpszym	skąpszą
Ms.	skąpszym	skąpszym	skąpszym	skąpszym	skąpszej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	skąpsi	skąpsi	skąpsze	skąpsze
D.	skąpszych	skąpszych	skąpszych	skąpszych
C.	skąpszym	skąpszym	skąpszym	skąpszym
B.	skąpszych	skąpszych	skąpszych	skąpsze
N.	skąpszymi	skąpszymi	skąpszymi	skąpszymi
Ms.	skąpszych	skąpszych	skąpszych	skąpszych

Inne uwagi

Zwykle lp

3. strój

Definicja

taki, którego wymiary lub zasięg są zbyt małe

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii wielkość,

Połączenia

skąpy kostium, strój, ubiór; budżet, fundusz; drzewostan; materiał; skąpa sukienka; baza; wiedza; roślinność; skąpe bikini, ubranie; światło; skąpe slipki, spodenki; informacje, wiadomości, wzmianki; środki; zapasy, zasoby
bardzo, niezwykle, wyjątkowo skąpy

Cytaty

	Mamy bardzo skąpe informacje o rywalach. Żadnej kasety, żadnego składu i tylko nie potwierdzone wieści, że w Polzeli nie ma Amerykanów [...]. źródło: NKJP: Jarosław Dąbrowski: Koszykówka. Trener Jacek Gembal zwolniony, Gazeta Wyborcza, 1996-10-01
	Na ogół można tak przeprowadzić linię cięcia, aby cała blizna była ukryta nawet pod bardzo skąpym kostiumem kąpielowym. źródło: NKJP: Andrzej Sankowski, Sławomir Łoń: Sztuka czy medycyna : przewodnik po chirurgii estetycznej, 1995
	Ośnieżone i porośnięte skąpym drzewostanem północne zbocza byłyby nie lada wyzwaniem nawet dla najwytrawniejszych piechurów. źródło: NKJP: Jak w górach: Dziennik Polski, 2001-12-11
	Wszystkie naprawdę istotne sprawy przedstawiano papieżowi osobiście. Z tych oficjalnych kontaktów zachowała się jednak wyjątkowo skąpa dokumentacja źródłowa. źródło: NKJP: Stanisław Szczur: Papież Urban V i powstanie uniwersytetu w Krakowie w 1364 r., 1999

Odmiana

część mowy: przymiotnik

Stopień równy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	skąpy	skąpy	skąpy	skąpe	skąpa
D.	skąpego	skąpego	skąpego	skąpego	skąpej
C.	skąpemu	skąpemu	skąpemu	skąpemu	skąpej
B.	skąpego	skąpego	skąpy	skąpe	skąpą
N.	skąpym	skąpym	skąpym	skąpym	skąpą
Ms.	skąpym	skąpym	skąpym	skąpym	skąpej
W.	skąpy	skąpy	skąpy	skąpe	skąpa

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	skąpi	skąpi	skąpe	skąpe
D.	skąpych	skąpych	skąpych	skąpych
C.	skąpym	skąpym	skąpym	skąpym
B.	skąpych	skąpych	skąpych	skąpe
N.	skąpymi	skąpymi	skąpymi	skąpymi
Ms.	skąpych	skąpych	skąpych	skąpych
W.	skąpi	skąpi	skąpe	skąpe

Stopień wyższy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	skąpszy	skąpszy	skąpszy	skąpsze	skąpsza
D.	skąpszego	skąpszego	skąpszego	skąpszego	skąpszej
C.	skąpszemu	skąpszemu	skąpszemu	skąpszemu	skąpszej
B.	skąpszego	skąpszego	skąpszy	skąpsze	skąpszą
N.	skąpszym	skąpszym	skąpszym	skąpszym	skąpszą
Ms.	skąpszym	skąpszym	skąpszym	skąpszym	skąpszej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	skąpsi	skąpsi	skąpsze	skąpsze
D.	skąpszych	skąpszych	skąpszych	skąpszych
C.	skąpszym	skąpszym	skąpszym	skąpszym
B.	skąpszych	skąpszych	skąpszych	skąpsze
N.	skąpszymi	skąpszymi	skąpszymi	skąpszymi
Ms.	skąpszych	skąpszych	skąpszych	skąpszych

Inne uwagi

Zwykle stopniuje się opisowo

Przysłowia

Skąpy dwa razy traci

Data ostatniej modyfikacji: 30.01.2014