UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

gorliwy

Chronologizacja

1532, SPXVI

Pochodzenie

psł. *gorlivъ 'palący się, płonący; pełen zapału; porywczy, zapalczywy'

1.a człowiek

Definicja

taki, który z wielkim zapałem i oddaniem angażuje się w coś, wypełniając sumiennie i rzetelnie wynikające z tego obowiązki

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Usposobienie człowieka cechy charakteru, temperamentu, zdolności i umiejętności

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Relacje znaczeniowe

synonimy:  zapalony

Połączenia

  • gorliwy członek czegoś, czytelnik, funkcjonariusz, kapłan, kibic, krytyk, obrońca, pasterz, policjant, urzędnik, wykonawca; chrześcijanin, katolik, komunista, patriota, wyznawca, zwolennik
  • gorliwy w służbie, w wierze
  • bardzo, szczególnie gorliwy

Cytaty

Był komunistą gorliwym i kłopotliwym jednocześnie. Gorliwym, bo niczego nie umiał robić na pół gwizdka, i wszystkiemu, w co wierzył, poświęcał się maksymalnie.

źródło: NKJP: Tadeusz Nyczek: Kott i wilk, Gazeta Wyborcza, 1994-10-27

[...] gdy to powiem za parę lat, znajdzie się gorliwy urzędnik i złoży doniesienie do prokuratury, uznając moją wypowiedź za wypowiedź dającą się podciągnąć pod § 56.

źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 09.09.1998

Prof. Andrzej Chwalba przypomina, że Frank nie był wyłącznie gorliwym wykonawcą rozkazów Hitlera, ale jednym z twórców systemu hitlerowskiego.

źródło: NKJP: Zdjęcia nie kłamią, Dziennik Polski, 2003-09-05

Zapały zbyt gorących patriotów studziły wiadomości, o tym jak co gorliwsi działacze trafiali do więzień niemieckich lub austriackich.

źródło: NKJP: Anna Drela: Smak wolności, Echo Dnia, 2004-11-12

Odmiana

część mowy: przymiotnik


Stopień równy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. gorliwy
gorliwy
gorliwy
gorliwe
gorliwa
D. gorliwego
gorliwego
gorliwego
gorliwego
gorliwej
C. gorliwemu
gorliwemu
gorliwemu
gorliwemu
gorliwej
B. gorliwego
gorliwego
gorliwy
gorliwe
gorliwą
N. gorliwym
gorliwym
gorliwym
gorliwym
gorliwą
Ms. gorliwym
gorliwym
gorliwym
gorliwym
gorliwej
W. gorliwy
gorliwy
gorliwy
gorliwe
gorliwa
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. gorliwi
gorliwi
gorliwe
gorliwe
D. gorliwych
gorliwych
gorliwych
gorliwych
C. gorliwym
gorliwym
gorliwym
gorliwym
B. gorliwych
gorliwych
gorliwych
gorliwe
N. gorliwymi
gorliwymi
gorliwymi
gorliwymi
Ms. gorliwych
gorliwych
gorliwych
gorliwych
W. gorliwi
gorliwi
gorliwe
gorliwe

Stopień wyższy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. gorliwszy
gorliwszy
gorliwszy
gorliwsze
gorliwsza
D. gorliwszego
gorliwszego
gorliwszego
gorliwszego
gorliwszej
C. gorliwszemu
gorliwszemu
gorliwszemu
gorliwszemu
gorliwszej
B. gorliwszego
gorliwszego
gorliwszy
gorliwsze
gorliwszą
N. gorliwszym
gorliwszym
gorliwszym
gorliwszym
gorliwszą
Ms. gorliwszym
gorliwszym
gorliwszym
gorliwszym
gorliwszej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. gorliwsi
gorliwsi
gorliwsze
gorliwsze
D. gorliwszych
gorliwszych
gorliwszych
gorliwszych
C. gorliwszym
gorliwszym
gorliwszym
gorliwszym
B. gorliwszych
gorliwszych
gorliwszych
gorliwsze
N. gorliwszymi
gorliwszymi
gorliwszymi
gorliwszymi
Ms. gorliwszych
gorliwszych
gorliwszych
gorliwszych

Składnia

Rz osobowy + gorliwy + bez ograniczeń
szyk: neutralny

1.b służba

Definicja

świadczący o tym, że ktoś z wielkim zapałem i oddaniem angażuje się w coś, wypełniając sumiennie i rzetelnie wynikające z tego obowiązki

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Usposobienie człowieka cechy charakteru, temperamentu, zdolności i umiejętności

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Połączenia

  • gorliwa służba, wiara; gorliwe modlitwy

Cytaty

Biskup Stefan Siczek jest zaniepokojony stanem zdrowia papieża, ale wierzy, że gorliwe modlitwy wiernych pomogą mu w powrocie do zdrowia.

źródło: NKJP: /domp/: Nasze myśli lecą do Rzymu, Echo Dnia, 2005-02-26

Ów Słowak został zastrzelony przez słowackich partyzantów
za gorliwą służbę u faszystów.

źródło: NKJP: Alfons Filar: Śladami tatrzańskich kurierów, 1995

Przyjaciele mówią o niej: szalona, niezależna, odważna, gorliwej wiary, ale nie dewotka.

źródło: NKJP: Wojciech Tochman: Odeszła Janina Garycka, Gazeta Wyborcza, 1997-12-08

Królewicz sumiennie pobierał te nauki, różniąc się od braci nade wszystko pobożnością gorliwszą i głębszą.

źródło: NKJP: Zbigniew Mikołejko: Żywoty świętych poprawione, 2004

Odmiana

część mowy: przymiotnik


Stopień równy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. gorliwy
gorliwy
gorliwy
gorliwe
gorliwa
D. gorliwego
gorliwego
gorliwego
gorliwego
gorliwej
C. gorliwemu
gorliwemu
gorliwemu
gorliwemu
gorliwej
B. gorliwego
gorliwego
gorliwy
gorliwe
gorliwą
N. gorliwym
gorliwym
gorliwym
gorliwym
gorliwą
Ms. gorliwym
gorliwym
gorliwym
gorliwym
gorliwej
W. gorliwy
gorliwy
gorliwy
gorliwe
gorliwa
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. gorliwi
gorliwi
gorliwe
gorliwe
D. gorliwych
gorliwych
gorliwych
gorliwych
C. gorliwym
gorliwym
gorliwym
gorliwym
B. gorliwych
gorliwych
gorliwych
gorliwe
N. gorliwymi
gorliwymi
gorliwymi
gorliwymi
Ms. gorliwych
gorliwych
gorliwych
gorliwych
W. gorliwi
gorliwi
gorliwe
gorliwe

Stopień wyższy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. gorliwszy
gorliwszy
gorliwszy
gorliwsze
gorliwsza
D. gorliwszego
gorliwszego
gorliwszego
gorliwszego
gorliwszej
C. gorliwszemu
gorliwszemu
gorliwszemu
gorliwszemu
gorliwszej
B. gorliwszego
gorliwszego
gorliwszy
gorliwsze
gorliwszą
N. gorliwszym
gorliwszym
gorliwszym
gorliwszym
gorliwszą
Ms. gorliwszym
gorliwszym
gorliwszym
gorliwszym
gorliwszej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. gorliwsi
gorliwsi
gorliwsze
gorliwsze
D. gorliwszych
gorliwszych
gorliwszych
gorliwszych
C. gorliwszym
gorliwszym
gorliwszym
gorliwszym
B. gorliwszych
gorliwszych
gorliwszych
gorliwsze
N. gorliwszymi
gorliwszymi
gorliwszymi
gorliwszymi
Ms. gorliwszych
gorliwszych
gorliwszych
gorliwszych

Składnia

Rz nieżywotny + gorliwy + bez ograniczeń
szyk: neutralny
Data ostatniej modyfikacji: 16.05.2025
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj