Chronologizacja
Pochodzenie
psł. *gorlivъ 'palący się, płonący; pełen zapału; porywczy, zapalczywy'
1.a człowiek
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Usposobienie człowieka cechy charakteru, temperamentu, zdolności i umiejętności
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia
Relacje znaczeniowe
synonimy: | zapalony |
Połączenia
- gorliwy członek czegoś, czytelnik, funkcjonariusz, kapłan, kibic, krytyk, obrońca, pasterz, policjant, urzędnik, wykonawca; chrześcijanin, katolik, komunista, patriota, wyznawca, zwolennik
- gorliwy w służbie, w wierze
- bardzo, szczególnie gorliwy
Cytaty
Był komunistą gorliwym i kłopotliwym jednocześnie. Gorliwym, bo niczego nie umiał robić na pół gwizdka, i wszystkiemu, w co wierzył, poświęcał się maksymalnie. źródło: NKJP: Tadeusz Nyczek: Kott i wilk, Gazeta Wyborcza, 1994-10-27 |
|
[...] gdy to powiem za parę lat, znajdzie się gorliwy urzędnik i złoży doniesienie do prokuratury, uznając moją wypowiedź za wypowiedź dającą się podciągnąć pod § 56. źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 09.09.1998 |
|
Prof. Andrzej Chwalba przypomina, że Frank nie był wyłącznie gorliwym wykonawcą rozkazów Hitlera, ale jednym z twórców systemu hitlerowskiego. źródło: NKJP: Zdjęcia nie kłamią, Dziennik Polski, 2003-09-05 |
|
Zapały zbyt gorących patriotów studziły wiadomości, o tym jak co gorliwsi działacze trafiali do więzień niemieckich lub austriackich. źródło: NKJP: Anna Drela: Smak wolności, Echo Dnia, 2004-11-12 |
Odmiana
część mowy: przymiotnik
Stopień równy
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | gorliwy |
gorliwy |
gorliwy |
gorliwe |
gorliwa |
D. | gorliwego |
gorliwego |
gorliwego |
gorliwego |
gorliwej |
C. | gorliwemu |
gorliwemu |
gorliwemu |
gorliwemu |
gorliwej |
B. | gorliwego |
gorliwego |
gorliwy |
gorliwe |
gorliwą |
N. | gorliwym |
gorliwym |
gorliwym |
gorliwym |
gorliwą |
Ms. | gorliwym |
gorliwym |
gorliwym |
gorliwym |
gorliwej |
W. | gorliwy |
gorliwy |
gorliwy |
gorliwe |
gorliwa |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | gorliwi |
gorliwi |
gorliwe |
gorliwe |
D. | gorliwych |
gorliwych |
gorliwych |
gorliwych |
C. | gorliwym |
gorliwym |
gorliwym |
gorliwym |
B. | gorliwych |
gorliwych |
gorliwych |
gorliwe |
N. | gorliwymi |
gorliwymi |
gorliwymi |
gorliwymi |
Ms. | gorliwych |
gorliwych |
gorliwych |
gorliwych |
W. | gorliwi |
gorliwi |
gorliwe |
gorliwe |
Stopień wyższy
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | gorliwszy |
gorliwszy |
gorliwszy |
gorliwsze |
gorliwsza |
D. | gorliwszego |
gorliwszego |
gorliwszego |
gorliwszego |
gorliwszej |
C. | gorliwszemu |
gorliwszemu |
gorliwszemu |
gorliwszemu |
gorliwszej |
B. | gorliwszego |
gorliwszego |
gorliwszy |
gorliwsze |
gorliwszą |
N. | gorliwszym |
gorliwszym |
gorliwszym |
gorliwszym |
gorliwszą |
Ms. | gorliwszym |
gorliwszym |
gorliwszym |
gorliwszym |
gorliwszej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | gorliwsi |
gorliwsi |
gorliwsze |
gorliwsze |
D. | gorliwszych |
gorliwszych |
gorliwszych |
gorliwszych |
C. | gorliwszym |
gorliwszym |
gorliwszym |
gorliwszym |
B. | gorliwszych |
gorliwszych |
gorliwszych |
gorliwsze |
N. | gorliwszymi |
gorliwszymi |
gorliwszymi |
gorliwszymi |
Ms. | gorliwszych |
gorliwszych |
gorliwszych |
gorliwszych |
Składnia
Rz osobowy | + | gorliwy | + | |
szyk: neutralny |
1.b służba
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Usposobienie człowieka cechy charakteru, temperamentu, zdolności i umiejętności
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia
Połączenia
- gorliwa służba, wiara; gorliwe modlitwy
Cytaty
Biskup Stefan Siczek jest zaniepokojony stanem zdrowia papieża, ale wierzy, że gorliwe modlitwy wiernych pomogą mu w powrocie do zdrowia. źródło: NKJP: /domp/: Nasze myśli lecą do Rzymu, Echo Dnia, 2005-02-26 |
|
Ów Słowak został zastrzelony przez słowackich partyzantów źródło: NKJP: Alfons Filar: Śladami tatrzańskich kurierów, 1995 |
|
Przyjaciele mówią o niej: szalona, niezależna, odważna, gorliwej wiary, ale nie dewotka. źródło: NKJP: Wojciech Tochman: Odeszła Janina Garycka, Gazeta Wyborcza, 1997-12-08 |
|
Królewicz sumiennie pobierał te nauki, różniąc się od braci nade wszystko pobożnością gorliwszą i głębszą. źródło: NKJP: Zbigniew Mikołejko: Żywoty świętych poprawione, 2004 |
Odmiana
część mowy: przymiotnik
Stopień równy
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | gorliwy |
gorliwy |
gorliwy |
gorliwe |
gorliwa |
D. | gorliwego |
gorliwego |
gorliwego |
gorliwego |
gorliwej |
C. | gorliwemu |
gorliwemu |
gorliwemu |
gorliwemu |
gorliwej |
B. | gorliwego |
gorliwego |
gorliwy |
gorliwe |
gorliwą |
N. | gorliwym |
gorliwym |
gorliwym |
gorliwym |
gorliwą |
Ms. | gorliwym |
gorliwym |
gorliwym |
gorliwym |
gorliwej |
W. | gorliwy |
gorliwy |
gorliwy |
gorliwe |
gorliwa |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | gorliwi |
gorliwi |
gorliwe |
gorliwe |
D. | gorliwych |
gorliwych |
gorliwych |
gorliwych |
C. | gorliwym |
gorliwym |
gorliwym |
gorliwym |
B. | gorliwych |
gorliwych |
gorliwych |
gorliwe |
N. | gorliwymi |
gorliwymi |
gorliwymi |
gorliwymi |
Ms. | gorliwych |
gorliwych |
gorliwych |
gorliwych |
W. | gorliwi |
gorliwi |
gorliwe |
gorliwe |
Stopień wyższy
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | gorliwszy |
gorliwszy |
gorliwszy |
gorliwsze |
gorliwsza |
D. | gorliwszego |
gorliwszego |
gorliwszego |
gorliwszego |
gorliwszej |
C. | gorliwszemu |
gorliwszemu |
gorliwszemu |
gorliwszemu |
gorliwszej |
B. | gorliwszego |
gorliwszego |
gorliwszy |
gorliwsze |
gorliwszą |
N. | gorliwszym |
gorliwszym |
gorliwszym |
gorliwszym |
gorliwszą |
Ms. | gorliwszym |
gorliwszym |
gorliwszym |
gorliwszym |
gorliwszej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | gorliwsi |
gorliwsi |
gorliwsze |
gorliwsze |
D. | gorliwszych |
gorliwszych |
gorliwszych |
gorliwszych |
C. | gorliwszym |
gorliwszym |
gorliwszym |
gorliwszym |
B. | gorliwszych |
gorliwszych |
gorliwszych |
gorliwsze |
N. | gorliwszymi |
gorliwszymi |
gorliwszymi |
gorliwszymi |
Ms. | gorliwszych |
gorliwszych |
gorliwszych |
gorliwszych |
Składnia
Rz nieżywotny | + | gorliwy | + | |
szyk: neutralny |