Chronologizacja
Na podstawie indeksu haseł
Pochodzenie
Zob. żar, żarzyć
1.a człowiek
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Usposobienie człowieka cechy charakteru, temperamentu, zdolności i umiejętności
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | zapalony |
Połączenia
- żarliwy chrześcijanin, katolik, muzułmanin, wyznawca; antykomunista, komunista; kaznodzieja, krytyk, patriota; obrońca, propagator, wielbiciel, zwolennik; przeciwnik
- bardzo, szczególnie żarliwy
Cytaty
|
Ojciec Laforgue, żarliwy katolik gotowy ponieść śmierć męczeńską za wiarę, jest przekonany, że nawracając barbarzyńców, zapewnia im wieczne szczęście. źródło: NKJP: Jacek Szczerba: Z kina, Gazeta Wyborcza, 1992-11-04 |
|
|
Jako żarliwy obrońca starego porządku rzucał nasz pisarz gromy na zbytek i frywolność obyczajową nowych czasów [...]. źródło: NKJP: Gedymin Spychalski: Myśl społeczno-ekonomiczna starożytności i średniowiecza, 2000 |
|
|
W domach szczególnie żarliwych ludowców można było z rzadka zobaczyć przedwojenne portrety Wincentego Witosa [...]. źródło: NKJP: Portrety, Dziennik Polski, 2000-07-08 |
|
|
[...] bułgarski władca jest żarliwym wyznawcą swej pogańskiej religii, tym samym niszczenie przez niego chrześcijańskich kościołów wydawać się mogło motywowane religijnymi względami. źródło: NKJP: Mirosław J. Leszka: Wizerunek władców pierwszego państwa bułgarskiego w bizantyńskich źródłach pisanych VIII- I połowa XII w, 2003 |
Odmiana
część mowy: przymiotnik
Stopień równy
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | żarliwy |
żarliwy |
żarliwy |
żarliwe |
żarliwa |
| D. | żarliwego |
żarliwego |
żarliwego |
żarliwego |
żarliwej |
| C. | żarliwemu |
żarliwemu |
żarliwemu |
żarliwemu |
żarliwej |
| B. | żarliwego |
żarliwego |
żarliwy |
żarliwe |
żarliwą |
| N. | żarliwym |
żarliwym |
żarliwym |
żarliwym |
żarliwą |
| Ms. | żarliwym |
żarliwym |
żarliwym |
żarliwym |
żarliwej |
| W. | żarliwy |
żarliwy |
żarliwy |
żarliwe |
żarliwa |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | żarliwi |
żarliwi |
żarliwe |
żarliwe |
| D. | żarliwych |
żarliwych |
żarliwych |
żarliwych |
| C. | żarliwym |
żarliwym |
żarliwym |
żarliwym |
| B. | żarliwych |
żarliwych |
żarliwych |
żarliwe |
| N. | żarliwymi |
żarliwymi |
żarliwymi |
żarliwymi |
| Ms. | żarliwych |
żarliwych |
żarliwych |
żarliwych |
| W. | żarliwi |
żarliwi |
żarliwe |
żarliwe |
Stopień wyższy
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | żarliwszy |
żarliwszy |
żarliwszy |
żarliwsze |
żarliwsza |
| D. | żarliwszego |
żarliwszego |
żarliwszego |
żarliwszego |
żarliwszej |
| C. | żarliwszemu |
żarliwszemu |
żarliwszemu |
żarliwszemu |
żarliwszej |
| B. | żarliwszego |
żarliwszego |
żarliwszy |
żarliwsze |
żarliwszą |
| N. | żarliwszym |
żarliwszym |
żarliwszym |
żarliwszym |
żarliwszą |
| Ms. | żarliwszym |
żarliwszym |
żarliwszym |
żarliwszym |
żarliwszej |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | żarliwsi |
żarliwsi |
żarliwsze |
żarliwsze |
| D. | żarliwszych |
żarliwszych |
żarliwszych |
żarliwszych |
| C. | żarliwszym |
żarliwszym |
żarliwszym |
żarliwszym |
| B. | żarliwszych |
żarliwszych |
żarliwszych |
żarliwsze |
| N. | żarliwszymi |
żarliwszymi |
żarliwszymi |
żarliwszymi |
| Ms. | żarliwszych |
żarliwszych |
żarliwszych |
żarliwszych |
Składnia
| Rz osobowy | + | żarliwy | + |
|
| szyk: neutralny | ||||
1.b wiara
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Usposobienie człowieka cechy charakteru, temperamentu, zdolności i umiejętności
Połączenia
- żarliwy apel, katolicyzm, patriotyzm; żarliwa modlitwa, pobożność, religijność, wiara; dyskusja, lektura, obrona; chęć, gotowość; miłość; żarliwe pragnienie, uczestnictwo; żarliwe modły, prośby; słowa, szepty; spory
- bardzo żarliwy
Cytaty
|
Mówi mu urywanym, żarliwym szeptem, przeznaczonym do najgorętszych wyznań to, w co resztką rozsądku z całych sił stara się wierzyć: że to wszystko nic nie znaczy. źródło: NKJP: Ewa Cechnicka: Znak Anny, 1997 |
|
|
W żarliwej modlitwie starałem się wylewać swoje serce przed Bogiem, mówiąc Mu o tym, co trudne w takim kroczeniu za Nim. źródło: NKJP: Paweł Kosiński: Obudzić serce, 2000 |
|
|
Roman Dmowski należał właśnie do [...] polityków, którym żarliwy patriotyzm nie przesłaniał zdolności odczytywania znaków czasu, chłodnej, zimnej analizy. źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 07.01.1999 |
|
|
[...] Kościół powinien zwrócić się z jeszcze żarliwszym błaganiem do Ducha Świętego, prosząc Go o łaskę zjednoczenia chrześcijan. źródło: NKJP: Jedność kościołów, jedność Europy, Dziennik Polski, 2003-05-30 |
Odmiana
część mowy: przymiotnik
Stopień równy
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | żarliwy |
żarliwy |
żarliwy |
żarliwe |
żarliwa |
| D. | żarliwego |
żarliwego |
żarliwego |
żarliwego |
żarliwej |
| C. | żarliwemu |
żarliwemu |
żarliwemu |
żarliwemu |
żarliwej |
| B. | żarliwy |
żarliwe |
żarliwą |
||
| N. | żarliwym |
żarliwym |
żarliwym |
żarliwym |
żarliwą |
| Ms. | żarliwym |
żarliwym |
żarliwym |
żarliwym |
żarliwej |
| W. | żarliwy |
żarliwy |
żarliwy |
żarliwe |
żarliwa |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | żarliwi |
żarliwi |
żarliwe |
żarliwe |
| D. | żarliwych |
żarliwych |
żarliwych |
żarliwych |
| C. | żarliwym |
żarliwym |
żarliwym |
żarliwym |
| B. | żarliwe |
|||
| N. | żarliwymi |
żarliwymi |
żarliwymi |
żarliwymi |
| Ms. | żarliwych |
żarliwych |
żarliwych |
żarliwych |
| W. | żarliwe |
żarliwe |
||
Stopień wyższy
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | żarliwszy |
żarliwszy |
żarliwszy |
żarliwsze |
żarliwsza |
| D. | żarliwszego |
żarliwszego |
żarliwszego |
żarliwszego |
żarliwszej |
| C. | żarliwszemu |
żarliwszemu |
żarliwszemu |
żarliwszemu |
żarliwszej |
| B. | żarliwszy |
żarliwsze |
żarliwszą |
||
| N. | żarliwszym |
żarliwszym |
żarliwszym |
żarliwszym |
żarliwszą |
| Ms. | żarliwszym |
żarliwszym |
żarliwszym |
żarliwszym |
żarliwszej |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | żarliwsze |
żarliwsze |
||
| D. | żarliwszych |
żarliwszych |
żarliwszych |
żarliwszych |
| C. | żarliwszym |
żarliwszym |
żarliwszym |
żarliwszym |
| B. | żarliwsze |
|||
| N. | żarliwszymi |
żarliwszymi |
żarliwszymi |
żarliwszymi |
| Ms. | żarliwszych |
żarliwszych |
żarliwszych |
żarliwszych |
Składnia
| Rz nieżywotny | + | żarliwy | + |
|
| szyk: neutralny | ||||