Chronologizacja
Pochodzenie
Od: żałość (< psł. *žalostь 'smutek, zmartwienie'; rzeczownik z przyrostkiem *-ostь od psł. *žalь); zob. żal
1. głos
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka zachowania emocjonalne
Połączenia
- żałosny głos, krzyk, pisk, płacz, skowyt, ton; żałosna mina, skarga; żałosne skomlenie, zawodzenie
Cytaty
W małym pomieszczeniu słychać było żałosne popiskiwania. źródło: NKJP: Marek Krajewski: Festung Breslau, 2006 |
|
Przez płócienną ścianę słyszał w sąsiedniej przegrodzie żałosne chlipanie Noi. źródło: NKJP: Zofia Kossak: Przymierze, 1952 |
|
[...] ludzie wyskakiwali już z wozów, kobiety krzyczały wzywając rozpaczliwie swoich mężczyzn. Płacz dzieci żałosny i rozdzierający gubił się w tym zamęcie. źródło: NKJP: Jerzy Andrzejewski: Noc i inne opowiadania, 2001 |
|
Żełdybin potoczył po swoich ludziach żałosnym, pełnym wyrzutu spojrzeniem, ale w niczyich oczach nie dostrzegł czegokolwiek prócz drwiny i pogardy. „Nikt mnie tu nie kocha – dumał [...]”. źródło: NKJP: Mirosław M. Bujko: Złoty pociąg, 2006 |
Odmiana
część mowy: przymiotnik
Stopień równy
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | żałosny |
żałosny |
żałosny |
żałosne |
żałosna |
D. | żałosnego |
żałosnego |
żałosnego |
żałosnego |
żałosnej |
C. | żałosnemu |
żałosnemu |
żałosnemu |
żałosnemu |
żałosnej |
B. | żałosnego |
żałosnego |
żałosny |
żałosne |
żałosną |
N. | żałosnym |
żałosnym |
żałosnym |
żałosnym |
żałosną |
Ms. | żałosnym |
żałosnym |
żałosnym |
żałosnym |
żałosnej |
W. | żałosny |
żałosny |
żałosny |
żałosne |
żałosna |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | żałośni |
żałośni |
żałosne |
żałosne |
D. | żałosnych |
żałosnych |
żałosnych |
żałosnych |
C. | żałosnym |
żałosnym |
żałosnym |
żałosnym |
B. | żałosnych |
żałosnych |
żałosnych |
żałosne |
N. | żałosnymi |
żałosnymi |
żałosnymi |
żałosnymi |
Ms. | żałosnych |
żałosnych |
żałosnych |
żałosnych |
W. | żałośni |
żałośni |
żałosne |
żałosne |
Stopień wyższy
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | żałośniejszy |
żałośniejszy |
żałośniejszy |
żałośniejsze |
żałośniejsza |
D. | żałośniejszego |
żałośniejszego |
żałośniejszego |
żałośniejszego |
żałośniejszej |
C. | żałośniejszemu |
żałośniejszemu |
żałośniejszemu |
żałośniejszemu |
żałośniejszej |
B. | żałośniejszego |
żałośniejszego |
żałośniejszy |
żałośniejsze |
żałośniejszą |
N. | żałośniejszym |
żałośniejszym |
żałośniejszym |
żałośniejszym |
żałośniejszą |
Ms. | żałośniejszym |
żałośniejszym |
żałośniejszym |
żałośniejszym |
żałośniejszej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | żałośniejsi |
żałośniejsi |
żałośniejsze |
żałośniejsze |
D. | żałośniejszych |
żałośniejszych |
żałośniejszych |
żałośniejszych |
C. | żałośniejszym |
żałośniejszym |
żałośniejszym |
żałośniejszym |
B. | żałośniejszych |
żałośniejszych |
żałośniejszych |
żałośniejsze |
N. | żałośniejszymi |
żałośniejszymi |
żałośniejszymi |
żałośniejszymi |
Ms. | żałośniejszych |
żałośniejszych |
żałośniejszych |
żałośniejszych |
2. stan
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie słownictwo oceniające
Połączenia
- żałosny stan, widok, wygląd; dowcip; kabotyn, strzęp człowieka; żałosna farsa; kreatura; żałosne widowisko; żałosne podrygi, popisy, szczątki
- żałosny i zagubiony, żałosny i roztrzęsiony; śmieszny i żałosny, uniżony i żałosny
Cytaty
Statek był w żałosnym stanie. źródło: NKJP: Ewa Białołęcka: Tkacz iluzji, 2004 |
|
Popołudniem siedzieli w pracowni Ptaszyckiej przy herbacie podanej w ładnych angielskich fajansach, robili beznadziejnie smutne i żałosne wrażenie rozbitków. źródło: NKJP: Jerzy Andrzejewski: Noc i inne opowiadania źródło, 2001 |
|
[...] pijani mężczyźni wychodzili od Szloma. Szarpali się wtedy za poły kapot, przewracali na ziemię i turlali po błocie usmarowani, brudni, żałośni. źródło: NKJP: Olga Tokarczuk: Prawiek i inne czasy, 1996 |
Odmiana
część mowy: przymiotnik
Stopień równy
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | żałosny |
żałosny |
żałosny |
żałosne |
żałosna |
D. | żałosnego |
żałosnego |
żałosnego |
żałosnego |
żałosnej |
C. | żałosnemu |
żałosnemu |
żałosnemu |
żałosnemu |
żałosnej |
B. | żałosnego |
żałosnego |
żałosny |
żałosne |
żałosną |
N. | żałosnym |
żałosnym |
żałosnym |
żałosnym |
żałosną |
Ms. | żałosnym |
żałosnym |
żałosnym |
żałosnym |
żałosnej |
W. | żałosny |
żałosny |
żałosny |
żałosne |
żałosna |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | żałośni |
żałośni |
żałosne |
żałosne |
D. | żałosnych |
żałosnych |
żałosnych |
żałosnych |
C. | żałosnym |
żałosnym |
żałosnym |
żałosnym |
B. | żałosnych |
żałosnych |
żałosnych |
żałosne |
N. | żałosnymi |
żałosnymi |
żałosnymi |
żałosnymi |
Ms. | żałosnych |
żałosnych |
żałosnych |
żałosnych |
W. | żałośni |
żałośni |
żałosne |
żałosne |
Stopień wyższy
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | żałośniejszy |
żałośniejszy |
żałośniejszy |
żałośniejsze |
żałośniejsza |
D. | żałośniejszego |
żałośniejszego |
żałośniejszego |
żałośniejszego |
żałośniejszej |
C. | żałośniejszemu |
żałośniejszemu |
żałośniejszemu |
żałośniejszemu |
żałośniejszej |
B. | żałośniejszego |
żałośniejszego |
żałośniejszy |
żałośniejsze |
żałośniejszą |
N. | żałośniejszym |
żałośniejszym |
żałośniejszym |
żałośniejszym |
żałośniejszą |
Ms. | żałośniejszym |
żałośniejszym |
żałośniejszym |
żałośniejszym |
żałośniejszej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | żałośniejsi |
żałośniejsi |
żałośniejsze |
żałośniejsze |
D. | żałośniejszych |
żałośniejszych |
żałośniejszych |
żałośniejszych |
C. | żałośniejszym |
żałośniejszym |
żałośniejszym |
żałośniejszym |
B. | żałośniejszych |
żałośniejszych |
żałośniejszych |
żałośniejsze |
N. | żałośniejszymi |
żałośniejszymi |
żałośniejszymi |
żałośniejszymi |
Ms. | żałośniejszych |
żałośniejszych |
żałośniejszych |
żałośniejszych |