UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

jednostronny

Chronologizacja

2 połowa XVIII w., Bańk

Odmiana

część mowy: przymiotnik


Stopień równy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. jednostronny
jednostronny
jednostronny
jednostronne
jednostronna
D. jednostronnego
jednostronnego
jednostronnego
jednostronnego
jednostronnej
C. jednostronnemu
jednostronnemu
jednostronnemu
jednostronnemu
jednostronnej
B. jednostronnego
jednostronnego
jednostronny
jednostronne
jednostronną
N. jednostronnym
jednostronnym
jednostronnym
jednostronnym
jednostronną
Ms. jednostronnym
jednostronnym
jednostronnym
jednostronnym
jednostronnej
W. jednostronny
jednostronny
jednostronny
jednostronne
jednostronna
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. jednostronni
jednostronni
jednostronne
jednostronne
D. jednostronnych
jednostronnych
jednostronnych
jednostronnych
C. jednostronnym
jednostronnym
jednostronnym
jednostronnym
B. jednostronnych
jednostronnych
jednostronnych
jednostronne
N. jednostronnymi
jednostronnymi
jednostronnymi
jednostronnymi
Ms. jednostronnych
jednostronnych
jednostronnych
jednostronnych
W. jednostronni
jednostronni
jednostronne
jednostronne

Pochodzenie

Kalka niem. einseitig; zob. jeden, strona.

1. ruch

Definicja

odbywający się tylko w jednym kierunku, w jedną z dwóch stron

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości przestrzeni kierunek

Połączenia

  • jednostronny ruch

Cytaty

Najpierw nas przytrzymali na moście na Dżamunie. Potem na Gandze, mosty wąskie, ruch jednostronny.

źródło: NKJP: Wojciech Żukrowski: Kamienne tablice, 1994

Jeśli coś się zmieniało, to był to ruch jednostronny , z zachodu na wschód. Począwszy od lat 30. i ponownie po wojnie do Europy zjeżdżali latynoscy magicy piłki, zasilając miejscowe kluby, a bywało, że również narodowe reprezentacje [...]

źródło: NKJP: Tomasz Wołek: Czy istnieje futbol europejski? Polityka, 2008-06-07

[...] zakwestionować należy samo pojęcie środków przekazu. Zakłada ono bowiem z góry jednostronny przepływ informacji, czyli mówiąc wprost - propagandę.

źródło: NKJP: Marzena Burczycka-Woźniak: Przełamywanie czasu, Dziennik Bałtycki, 2011

2. wydruk

Definicja

znajdujący się tylko na jednej z dwóch stron czegoś

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości przestrzeni ułożenie względem siebie

Połączenia

  • jednostronny druk, wydruk; jednostronna moneta

Cytaty

Jerzy mieszkał w czasie okupacji parę lat na Nowiniarskiej o jednostronnej już zabudowie.

źródło: NKJP: Ryszard Matuszewski: Alfabet : wybór z pamięci 90-latka, 2004

Major podszedł do skarpy zamykającej od północy półkę skalną, na której mieścił się punkt dowodzenia. Był on zamaskowany jednostronnymi holografikami przedstawiającymi tę samą wiszącą nad przepaścią półkę i nagą ścianę za nią, puste i nie tknięte przez człowieka [...].

źródło: NKJP: Jacek Dukaj: W kraju niewiernych, 2005

Były to, wzorowane na monetach magdeburskich oraz tych emitowanych przez Albrechta Niedźwiedzia, brakteaty, czyli wybijane jednym stemplem, cienkie jednostronne monety.

źródło: NKJP: Dariusz Piwowarczyk: Słynni rycerze Europy. Rycerze Chrystusa, 2007

3. miłość

Definicja

wykonywany tylko przez jedną ze stron jakiegoś układu, np. tylko jedną z dwóch osób

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

Połączenia

  • jednostronny kontrakt; jednostronna propozycja, transakcja; walka; miłość; rozmowa; jednostronne uczucie; zaufanie

Cytaty

Zaproponował mi transakcję jednostronną. To znaczy, abym ja mu wręczył parę franków francuskich, a on je przyjmie.

źródło: NKJP: Stanisław Mrożek: Jak zostałem filmowcem, 2004

Kapitan niestety miał dużo słabszą głowę od radcy, interesująca rozmowa o czasach przedwojennych, kiedy to obaj byli zawodowymi oficerami, przemieniła się w jednostronny bełkot.

źródło: NKJP: Maria Nurowska: Panny i wdowy: zdrada, 1993

Ciosy gwardzistów, jeden po drugim, spadały na obojętne ciało; słychać było tylko metaliczny szczęk łańcuchów. Król jednak nie zamierzał oglądać śmierci swego wroga na skutek przypadkowego ciosu, więc rozkazał przerwać jednostronną walkę.

źródło: NKJP: Klątwa Upiora Mgieł: Esensja, 2006-02

4.a ujęcie

Definicja

pejorat. 
obejmujący tylko część, a nie pełnię czynników, aspektów czegoś

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie słownictwo oceniające

Połączenia

  • jednostronny obraz czegoś; sposób; jednostronna wizja; nauka; jednostronne myślenie, patrzenie; ujęcie
  • bardzo jednostronny

Cytaty

Jawna ludzka ślepota, płaskość widzenia, jednostronne, jednostronnicze patrzenie (to się w końca źle skończy) - przykładów na to, i to przykładów straszliwych, jest tyle, że można, że nawet trzeba dla potępienia tego wybrać jakiś przykład niepozorny, skromny, błahy nawet, żeby to potępienie miało siłę wyrazu.

źródło: NKJP: Edward Stachura: Cała jaskrawość, 2006

Niezmordowanie karmiąca, utrzymująca, dobrotliwa matka to bardzo jednostronny obraz macierzyństwa i życia.

źródło: NKJP: Sonia Raduńska: Kartki z białego zeszytu, 2008

Przedstawiając rzeczywistość z drobiazgowym realizmem (nawet pogoda w poszczególnych epizodach akcji jest taka, jaka danego dnia rzeczywiście panowała w Poznaniu!) autorka jednocześnie z premedytacją pomija wiele jej aspektów, a inne przedstawia w sposób tak jednostronny, że właściwie słowo „propaganda” jest tu całkiem na miejscu.

źródło: NKJP: Agnieszka Szady: Przy herbacie: Postmodernizm i brutalność w literaturze dla panien, Esensja, 2009-08-21

4.b człowiek

Definicja

pejorat. 
uwzględniający w swym działaniu tylko pewne aspekty czegoś, a pomijający inne

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie słownictwo oceniające

Połączenia

  • jednostronny sędzia; zawodnik

Cytaty

Zarówno Kosowski jak i Kaliciak to jednostronni zawodnicy, którzy dobrze radzą sobie w ofensywie, ale znacznie gorzej w obronie

źródło: NKJP: Nie rozgromili, ale wygrali, Gazeta Krakowska, 2002-04-08

Dotychczas profesora [...] znaliśmy wyłącznie jako niesłychanie pracowitego i - niestety - dość jednostronnego autora licznych książek oraz rozpraw traktujących o najnowszych dziejach Ukrainy.

źródło: NKJP: Dziennik Polski, 2001-11-09

Z jakimże aplauzem ci ludzie wzięli na siebie szaloną wprost odpowiedzialność. Medzik - który, zdaje się, poza przewodniczeniem na wiecach i zebraniach, palcem o palec tylko potrafi stukać. Poniatowski prawy, ideowy do ostatniego tchu z jego kategorycznymi nakazami - jednostronny fanatyk [...]

źródło: NKJP: Maria Dąbrowska, Dzienniki, 2009

5. mecz

Definicja

taki, w którym jeden z zawodników albo jedna drużyna ma znaczną przewagę i wygrywa zdecydowanie

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

Połączenia

  • jednostronny mecz, pojedynek; jednostronna walka

Cytaty

Zaczął się szturm na bramkę Hetmana i do końca był to bardzo jednostronny mecz. Strzelali chyba wszyscy poza Grabowskim nowohuccy piłkarze.

źródło: NKJP: Gazeta Krakowska, 2007-08-20

W finale przegrałem z zawodnikiem z Poznania stosunkiem głosów 2:1. Nie była to więc walka jednostronna . Była wyrównana, ale tym razem, to rywal wygrał

źródło: NKJP: Dwóch z awansem, Gazeta Poznańska, 2004-03-15

Poprzedni tak jednostronny finał na Wimbledonie miał miejsce w 1984 roku. W starciu dwóch słynnych Amerykanów John McEnroe pokonał Jimmy'ego Connorsa, tracąc zaledwie cztery gemy.

źródło: NKJP: Serena i Lleyton królują na trawie, Dziennik Łódzki, 2002-07-08

Data ostatniej modyfikacji: 23.01.2017
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj