Chronologizacja
Pochodzenie
ang. theory
fr. théorie
niem. Theorie
z łac. theoria
Wyraz łac. theoria pochodzi z gr. theōríā 'oglądanie, badanie'
1. ewolucji
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka wytwory działań intelektualnych człowieka
Połączenia
- naukowa; tradycyjna, współczesna; kontrowersyjna teoria; teoria chemiczna, fizyczna, kosmologiczna
- teoria ewolucji, grawitacji, piękna, powstania (świata, życia), znaku; Einsteina, Newtona, Platona
- podstawy, założenia teorii
- opracować, przedstawić; kwestionować, podważyć/podważać, zakwestionować teorię
Cytaty
|
Teoria grawitacji i wynikający z niej matematyczny opis oddziaływań i ruchu planet były wielkim sukcesem mechaniki Newtona. źródło: NKJP: Michał Tempczyk: Teoria chaosu a filozofia, 1998 |
|
|
Czyżby [...] naukowcy przeoczyli tak ważny element w swoich teoriach powstania życia? źródło: NKJP: (JJ): Słodkie życia początki, Gazeta Krakowska, 2002-05-16 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | teoria |
teorie |
|
| D. | teorii |
teorii |
neut |
| teoryj |
char | ||
| C. | teorii |
teoriom |
|
| B. | teorię |
teorie |
|
| N. | teorią |
teoriami |
|
| Ms. | teorii |
teoriach |
|
| W. | teorio |
teorie |
2. literatury
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka działalność naukowa
Połączenia
- teoria literatury, matematyki, muzyki, sztuki
- teoria i metodologia, teoria i metodyka
- prace, rozprawy, traktaty z teorii czegoś
- zajmować się teorią czegoś
Cytaty
|
W modelu politycznym, reprezentowanym w teorii literatury m. in. przez Marthę Nussbaum i Richarda Rorty'ego, idealizuje się absolutną empatię, uznanie dla tożsamości innego człowieka, wrażliwość. źródło: NKJP: Jarosław Płuciennik: Literackie identyfikacje i oddźwięki : poetyka a empatia, 2004 |
|
|
Traktaty z teorii sztuki drukował, studia techniczne pozostawiał w rękopisach, bogato ilustrowanych wykresami i schematami. źródło: NKJP: Henryka Wach-Malicka: Geniusz i jego sekrety, Dziennik Zachodni, 2005-02-08 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | teoria |
teorie |
|
| D. | teorii |
teorii |
neut |
| teoryj |
char | ||
| C. | teorii |
teoriom |
|
| B. | teorię |
teorie |
|
| N. | teorią |
teoriami |
|
| Ms. | teorii |
teoriach |
|
| W. | teorio |
teorie |
Inne uwagi
Zwykle lp
3. osobisty pogląd
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia
Połączenia
- moja, swoja, własna; dziwaczna, głupia, szalona, śmieszna teoria; niestworzone teorie
- teorie polityków
- mieć, wymyślić teorię; opowiadać, wymyślać teorie
Cytaty
|
Dyrektor jednego ze splickich hoteli ma własną teorię na temat przyczyn wojny w Bośni. źródło: NKJP: Chorwacka Riwiera, Gazeta Wyborcza, 1994-04-05 |
|
|
Według wszystkich kobiecych teorii powinno mi teraz „odwalić”. Powinienem oglądać się za młodymi dziewczynami, opuścić rodzinę. źródło: NKJP: Anna Gronczewska: Wydurnianie na ekranie, Dziennik Łódzki, 2007-03-02 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | teoria |
teorie |
|
| D. | teorii |
teorii |
neut |
| teoryj |
char | ||
| C. | teorii |
teoriom |
|
| B. | teorię |
teorie |
|
| N. | teorią |
teoriami |
|
| Ms. | teorii |
teoriach |
|
| W. | teorio |
teorie |
4. nieudowodniona teza
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka wytwory działań intelektualnych człowieka
Połączenia
- wątpliwa teoria
- potwierdzić, udowodnić teorię
Cytaty
|
Jest to w tej chwili tylko teoria, która nie została jeszcze potwierdzona w sposób dostateczny przez praktyczne obserwacje [...] źródło: NKJP: Jerzy Wierzbowski: Magnes wielki jak Ziemia, Kalejdoskop Techniki, 1972 |
|
|
Wierzący też wierzą w nieudowodnione nigdzie teorie. źródło: NKJP: Internet |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | teoria |
teorie |
|
| D. | teorii |
teorii |
neut |
| teoryj |
char | ||
| C. | teorii |
teoriom |
|
| B. | teorię |
teorie |
|
| N. | teorią |
teoriami |
|
| Ms. | teorii |
teoriach |
|
| W. | teorio |
teorie |
5. nie praktyka
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka nazwy działań intelektualnych człowieka
Połączenia
- ładna, piękna; czysta, zwykła teoria
- teoria i praktyka
- teoria rozmija się z praktyką
Cytaty
|
Teoria jest piękna i łatwa, praktyka o wiele trudniejsza. źródło: NKJP: Antoni Piechniczek: Bramkarz wie więcej, Trybuna Śląska, 2003-03-22 |
|
|
To, że mają ratować nasze życie, a nie szkodzić, jest czystą teorią, praktyka pokazała nam, że nie zawsze tak jest [...] źródło: NKJP: Internet |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | teoria |
teorie |
|
| D. | teorii |
teorii |
neut |
| teoryj |
char | ||
| C. | teorii |
teoriom |
|
| B. | teorię |
teorie |
|
| N. | teorią |
teoriami |
|
| Ms. | teorii |
teoriach |
|
| W. | teorio |
teorie |
Inne uwagi
Zwykle lp