UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

zatrzeszczeć

Chronologizacja

2 połowa XVIII w., SL

Pochodzenie

Zob. trzeszczeć

1. zaskrzypieć

Definicja

wydać dźwięk, taki jak powoli łamane lub pękające przedmioty drewniane i plastikowe

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii dźwięki

Połączenia

most zatrzeszczał; krzesło, łóżko zatrzeszczało; podłoga; gałąź zatrzeszczała; drzwi, schody; deski; kości zatrzeszczały

Cytaty

	Smuży się noc. Nie śpimy. Piechowa tylko wzdycha, gdy w sąsiednim pokoju zatrzeszczy łóżko [...]. źródło: NKJP: Anna Strońska: Dopóki milczy Ukraina, 1998
	Oczy Manniego zwęziły się, a krzesło zatrzeszczało, gdy wyprostował się powoli. źródło: NKJP: Marsylianka,Esensja, 2006-07
	Gałąź zatrzeszczała, złamała się, góral spadł na ziemię. źródło: NKJP: Wiesław Wodecki: Pies mi mordę lizał, Gazeta Wrocławska, 2003-07-01
	Istniał przesąd, że gdy belka stropowa zatrzeszczy, znaczy to, iż ktoś z rodziny w niedługim czasie umrze. źródło: NKJP: Internet
	Perełka wstał, przeciągnął się, aż mu kości zatrzeszczały. źródło: NKJP: Adam Bahdaj: Wakacje z duchami, 1996

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	zatrzeszczę	zatrzeszczymy
2 os.	zatrzeszczysz	zatrzeszczycie
3 os.	zatrzeszczy	zatrzeszczą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zatrzeszczałem +(e)m zatrzeszczał	zatrzeszczałam +(e)m zatrzeszczała	zatrzeszczałom +(e)m zatrzeszczało	zatrzeszczeliśmy +(e)śmy zatrzeszczeli	zatrzeszczałyśmy +(e)śmy zatrzeszczały
2 os.	zatrzeszczałeś +(e)ś zatrzeszczał	zatrzeszczałaś +(e)ś zatrzeszczała	zatrzeszczałoś +(e)ś zatrzeszczało	zatrzeszczeliście +(e)ście zatrzeszczeli	zatrzeszczałyście +(e)ście zatrzeszczały
3 os.	zatrzeszczał	zatrzeszczała	zatrzeszczało	zatrzeszczeli	zatrzeszczały

bezosobnik: zatrzeszczano

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		zatrzeszczmy
2 os.	zatrzeszcz	zatrzeszczcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zatrzeszczałbym bym zatrzeszczał	zatrzeszczałabym bym zatrzeszczała	zatrzeszczałobym bym zatrzeszczało	zatrzeszczelibyśmy byśmy zatrzeszczeli	zatrzeszczałybyśmy byśmy zatrzeszczały
2 os.	zatrzeszczałbyś byś zatrzeszczał	zatrzeszczałabyś byś zatrzeszczała	zatrzeszczałobyś byś zatrzeszczało	zatrzeszczelibyście byście zatrzeszczeli	zatrzeszczałybyście byście zatrzeszczały
3 os.	zatrzeszczałby by zatrzeszczał	zatrzeszczałaby by zatrzeszczała	zatrzeszczałoby by zatrzeszczało	zatrzeszczeliby by zatrzeszczeli	zatrzeszczałyby by zatrzeszczały

bezosobnik: zatrzeszczano by

bezokolicznik: zatrzeszczeć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: zatrzeszczawszy

gerundium: zatrzeszczenie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	zatrzeszczenie	zatrzeszczenia
D.	zatrzeszczenia	zatrzeszczeń
C.	zatrzeszczeniu	zatrzeszczeniom
B.	zatrzeszczenie	zatrzeszczenia
N.	zatrzeszczeniem	zatrzeszczeniami
Ms.	zatrzeszczeniu	zatrzeszczeniach
W.	zatrzeszczenie	zatrzeszczenia

odpowiednik aspektowy: trzeszczeć

2. zabrzmieć drażniąco

Definicja

w wyniku zakłóceń zabrzmieć w sposób nieprzyjemny dla osoby słuchającej, zniekształcając oczekiwane dźwięki

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii dźwięki

Połączenia

głos zatrzeszczał
zatrzeszczeć w radiu, w słuchawce

Cytaty

Głos młodego Schultza znów zatrzeszczał w radiu, po chwili zaś odpowiedział mu dowódca czołgu regularnej Bundeswehry, wypożyczonego dla brygady szkoleniowej na czas ćwiczenia.

źródło: NKJP: John Ringo, Tom Kratman: Warta na Renie, Esensja, 2007-02

[...] Jeszcze tylko dwa słowa zatrzeszczały w słuchawce. Mech odłożył ją zamyślony.

źródło: NKJP: Roman Bratny: Kolumbowie — rocznik 20, 1957

Co jakiś czas radio zatrzeszczy głosem kogoś z obsługi.

źródło: NKJP: Leszek Waligóra: Kontrole rzy z innego czasu, Gazeta Poznańska, 2002-12-24