UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

szyb

Chronologizacja

XVI w., SPXVI
Od XV w. w postaci: szyba

Pochodzenie

niem. Scheibe

1. w kopalni

Definicja

w kopalni korytarz wraz z urządzeniami prowadzący z powierzchni ziemi do jej głębi, gdzie znajdują się złoża

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Przemysł miejsca i czynności związane z przemysłem

Połączenia

  • szyb górniczy, kopalniany; wydobywczy; wentylacyjny
  • szyb kopalni
  • wieża; czeluść; budowa szybu
  • drążyć szyb

Cytaty

W kopalni Rudna wypłacono 465 tys. zł za projekt naprawy szybu górniczego.

źródło: NKJP: zof: Racjonalizatorzy, Życie, 2000

W połowie lat 70 na „Bobrku” doszło do podobnego wypadku: wieża szybu „Bolesław” przewróciła się wówczas podmyta przez wodę.

źródło: NKJP: Grzegorz Zasępa: Niepewny los 2,5 tysiąca górników, Trybuna Śląska, 2003-03-24

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. szyb
szyby
D. szybu
szybów
C. szybowi
szybom
B. szyb
szyby
N. szybem
szybami
Ms. szybie
szybach
W. szybie
szyby

2. naftowy

Definicja

otwór wiercony w celu wydobywania ropy naftowej i gazu ziemnego

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Przemysł miejsca i czynności związane z przemysłem

Połączenia

  • szyb naftowy, wiertniczy
  • czeluść szybu
  • drążyć szyb

Cytaty

45 lat temu Potocki objął kierownictwo budowy morskiego szybu naftowego.

źródło: NKJP: Ryszard Kapuściński: Kirgiz schodzi z konia, 2007

Czterech głogowskich strażaków pojechało do Wierzchowic koło Milicza, aby pomóc w gaszeniu pożaru po wybuchu szybu wiertniczego gazu ziemnego.

źródło: NKJP: (DRU): Pomoc dla Wierzchowic, Gazeta Wrocławska, 2002-07-23

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. szyb
szyby
D. szybu
szybów
C. szybowi
szybom
B. szyb
szyby
N. szybem
szybami
Ms. szybie
szybach
W. szybie
szyby

3. na powierzchni ziemi

Definicja

niewielka wieża stanowiąca naziemną część szybu kopalnianego lub wiertniczego

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Przemysł miejsca i czynności związane z przemysłem

Połączenia

  • szyby wyrosły gdzieś

Cytaty

Najpierw wokół miasta wyrastać zaczęły szyby naftowe , później wybudowano tu rafinerię, która, pod zarządem kolejnych organizacji gospodarczych [...]

źródło: NKJP: Historyczne bogactwo, Dziennik Polski, 2000-07-29

Prażanin namalował m. in. Kalwarię Piekarską oraz bazylikę, a także krajobraz z szybem kopalnianym w tle.

źródło: NKJP: Jak Pavel Hlavaty malował Śląsk, Trybuna Śląska, 2001-04-27

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. szyb
szyby
D. szybu
szybów
C. szybowi
szybom
B. szyb
szyby
N. szybem
szybami
Ms. szybie
szybach
W. szybie
szyby

4. w budynku

Definicja

korytarz służący do transportu windowego ludzi lub towaru

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Budownictwo części budowli

Połączenia

  • szyb transportowy, windowy, zjazdowy
  • czeluść; budowa szybu

Cytaty

Wznosi się tam, niknący po kilkuset metrach w mgielnym wirze, najgrubszy z siedmiu filarów kryjących w swych wnętrzach zespoły wind i szybów transportowych.

źródło: NKJP: Jacek Dukaj: W kraju niewiernych, 2005

122 tysiące złotych wykorzystano przy poszerzaniu drzwi, budowie szybu windowego i dostosowaniu pomieszczeń dla niepełnosprawnych.

źródło: NKJP: Magdalena Szczurek: By mogli żyć normalnie, Gazeta Krakowska, 2006-03-20

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. szyb
szyby
D. szybu
szybów
C. szybowi
szybom
B. szyb
szyby
N. szybem
szybami
Ms. szybie
szybach
W. szybie
szyby

5. w piecu

Definicja

techn. 
pionowa komora grzejna pieca

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Urządzenia i maszyny budowa urządzeń i maszyn

CZŁOWIEK I TECHNIKA Energia źródła energii

Połączenia

  • szyb (wielkiego) pieca

Cytaty

Ogień pojawił się w szybie kominowym pieca centralnego ogrzewania, po czym, wydostając się na zewnątrz, zagrażał konstrukcji dachowej ośrodka.

źródło: NKJP: (dm): Spłonął szyb kominowy, Dziennik Bałtycki, 2000-05-20

Wsad, obsuwając się w dół szybu pieca, był podgrzewany spalinami ze strefy wypału, następnie węgiel ulegał zapaleniu i w strefie wypalania, gdzie temperatura dochodziła do 1200 °C [...]

źródło: NKJP: Internet

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. szyb
szyby
D. szybu
szybów
C. szybowi
szybom
B. szyb
szyby
N. szybem
szybami
Ms. szybie
szybach
W. szybie
szyby
Data ostatniej modyfikacji: 11.05.2018
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj