UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

powolny

Chronologizacja

2 połowa XIV w., SStp
Inne znaczenie: 'dostosowany do czyjejś woli'

Pochodzenie

Od dawnego wyrażenia przyimkowego po woli 'według woli, zgodnie z wolą'; zob. wola

1. kelner

Definicja

działający w wolnym tempie

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Usposobienie człowieka cechy charakteru, temperamentu, zdolności i umiejętności

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Określenia fizyczności człowieka sprawność i wydolność organizmu

Połączenia

powolny chłopak, człowiek, mężczyzna; kelner, konduktor, sprzedawca; powolna dziewczyna, kobieta, osoba; kelnerka; powolne dziecko
powolny i ospały; powolny i otyły
ktoś zrobił się powolny

Cytaty

- Czasem myślę, że oni tam wszyscy są pijani - tacy ociężali i powolni. Ożywiają się tylko wtedy, gdy dzieje się coś złego.

źródło: NKJP: Olga Tokarczuk: Prawiek i inne czasy, 1996

Podpełzła do ich stolika kelnerka Zosia, powolna i senna jak noc grudniowa, wydobyła z kieszonki fartuszka ołówek i wykreśliła starannie w karcie dań kilka pozycji.

źródło: NKJP: Leon Pawlik: Ankara, 1998

Władek zrobił się grubszy i powolniejszy, ale wciąż radził sobie z wiejskimi babami.

źródło: NKJP: Andrzej Stasiuk: Taksim, 2009

Odmiana

część mowy: przymiotnik

Stopień równy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	powolny	powolny	powolny	powolne	powolna
D.	powolnego	powolnego	powolnego	powolnego	powolnej
C.	powolnemu	powolnemu	powolnemu	powolnemu	powolnej
B.	powolnego	powolnego	powolny	powolne	powolną
N.	powolnym	powolnym	powolnym	powolnym	powolną
Ms.	powolnym	powolnym	powolnym	powolnym	powolnej
W.	powolny	powolny	powolny	powolne	powolna

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	powolni	powolni	powolne	powolne
D.	powolnych	powolnych	powolnych	powolnych
C.	powolnym	powolnym	powolnym	powolnym
B.	powolnych	powolnych	powolnych	powolne
N.	powolnymi	powolnymi	powolnymi	powolnymi
Ms.	powolnych	powolnych	powolnych	powolnych
W.	powolni	powolni	powolne	powolne

Stopień wyższy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	powolniejszy	powolniejszy	powolniejszy	powolniejsze	powolniejsza
D.	powolniejszego	powolniejszego	powolniejszego	powolniejszego	powolniejszej
C.	powolniejszemu	powolniejszemu	powolniejszemu	powolniejszemu	powolniejszej
B.	powolniejszego	powolniejszego	powolniejszy	powolniejsze	powolniejszą
N.	powolniejszym	powolniejszym	powolniejszym	powolniejszym	powolniejszą
Ms.	powolniejszym	powolniejszym	powolniejszym	powolniejszym	powolniejszej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	powolniejsi	powolniejsi	powolniejsze	powolniejsze
D.	powolniejszych	powolniejszych	powolniejszych	powolniejszych
C.	powolniejszym	powolniejszym	powolniejszym	powolniejszym
B.	powolniejszych	powolniejszych	powolniejszych	powolniejsze
N.	powolniejszymi	powolniejszymi	powolniejszymi	powolniejszymi
Ms.	powolniejszych	powolniejszych	powolniejszych	powolniejszych

2. krok

Definicja

odbywający się w wolnym tempie

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości czasu upływ czasu

Połączenia

powolny gest, krok, ruch; rytm; marsz; zgon; rozwój; powolna jazda; śmierć; powolne tempo; konanie

Cytaty

Inspektor bardzo nie lubił takich momentów, kiedy musiał zamieniać się w superkierowcę, superagenta i w jeszcze paru innych supergości do zadań specjalnych. Wolał powolną jazdę tramwajem z nosem przyklejonym do szyby, za którą niespiesznie zmieniały się widoki.

źródło: NKJP: Tomasz Trojanowski: Uciekinierzy, 2008

Ech, właściwie to nie miał dzisiaj ochoty na sałatkę. Powolnym krokiem powlókł się do sypialni i zabrał się za przeglądanie programu telewizyjnego.

źródło: NKJP: Adam Barczyński: Ślepy los, 1999

Nie ma dokąd się spieszyć, czasem robią powolną rundę dookoła rynku i znowu zamierają z papierosami w kącikach ust.

źródło: NKJP: Michał Olszewski: Chwalcie łąki umajone, 2005

Odmiana

część mowy: przymiotnik

Stopień równy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	powolny	powolny	powolny	powolne	powolna
D.	powolnego	powolnego	powolnego	powolnego	powolnej
C.	powolnemu	powolnemu	powolnemu	powolnemu	powolnej
B.	powolnego	powolnego	powolny	powolne	powolną
N.	powolnym	powolnym	powolnym	powolnym	powolną
Ms.	powolnym	powolnym	powolnym	powolnym	powolnej
W.	powolny	powolny	powolny	powolne	powolna

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	powolni	powolni	powolne	powolne
D.	powolnych	powolnych	powolnych	powolnych
C.	powolnym	powolnym	powolnym	powolnym
B.	powolnych	powolnych	powolnych	powolne
N.	powolnymi	powolnymi	powolnymi	powolnymi
Ms.	powolnych	powolnych	powolnych	powolnych
W.	powolni	powolni	powolne	powolne

Stopień wyższy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	powolniejszy	powolniejszy	powolniejszy	powolniejsze	powolniejsza
D.	powolniejszego	powolniejszego	powolniejszego	powolniejszego	powolniejszej
C.	powolniejszemu	powolniejszemu	powolniejszemu	powolniejszemu	powolniejszej
B.	powolniejszego	powolniejszego	powolniejszy	powolniejsze	powolniejszą
N.	powolniejszym	powolniejszym	powolniejszym	powolniejszym	powolniejszą
Ms.	powolniejszym	powolniejszym	powolniejszym	powolniejszym	powolniejszej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	powolniejsi	powolniejsi	powolniejsze	powolniejsze
D.	powolniejszych	powolniejszych	powolniejszych	powolniejszych
C.	powolniejszym	powolniejszym	powolniejszym	powolniejszym
B.	powolniejszych	powolniejszych	powolniejszych	powolniejsze
N.	powolniejszymi	powolniejszymi	powolniejszymi	powolniejszymi
Ms.	powolniejszych	powolniejszych	powolniejszych	powolniejszych

3. komuś

Definicja

daw.

taki, który bez sprzeciwu podporządkowuje się czyjejś woli

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Cytaty

	Oto Estera, oto Mardocheusz, oto Haman, oto król Aswerus powolny namowom pięknej dziewczyny żydowskiej. źródło: NKJP: Bogdan Wojdowski: Chleb rzucony umarłym, 1971
	Ciało jego pragnęło ciała Hagar, on zaś stał się ciału powolny. Dotychczas nie znał poddaństwa zmysłów. źródło: NKJP: Zofia Kossak: Przymierze, 1996
	Jestem wszakże bardzo powolny słowom Eurypidesa: „Wszystko, co fatalne, nie winno wydawać się nam okrutne”. źródło: NKJP: Edward Stachura: Listy do pisarzy, 2006
	Wbrew nadziejom sprzed trzech miesięcy demokraci w Kongresie nie są powolni prezydentowi. źródło: NKJP: Jacek Kalabiński: Kłopoty pod fryzurą, Gazeta Wyborcza,1993-05-26

Odmiana

część mowy: przymiotnik

Stopień równy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	powolny	powolny	powolny	powolne	powolna
D.	powolnego	powolnego	powolnego	powolnego	powolnej
C.	powolnemu	powolnemu	powolnemu	powolnemu	powolnej
B.	powolnego	powolnego	powolny	powolne	powolną
N.	powolnym	powolnym	powolnym	powolnym	powolną
Ms.	powolnym	powolnym	powolnym	powolnym	powolnej
W.	powolny	powolny	powolny	powolne	powolna

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	powolni	powolni	powolne	powolne
D.	powolnych	powolnych	powolnych	powolnych
C.	powolnym	powolnym	powolnym	powolnym
B.	powolnych	powolnych	powolnych	powolne
N.	powolnymi	powolnymi	powolnymi	powolnymi
Ms.	powolnych	powolnych	powolnych	powolnych
W.	powolni	powolni	powolne	powolne

Stopień wyższy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	powolniejszy	powolniejszy	powolniejszy	powolniejsze	powolniejsza
D.	powolniejszego	powolniejszego	powolniejszego	powolniejszego	powolniejszej
C.	powolniejszemu	powolniejszemu	powolniejszemu	powolniejszemu	powolniejszej
B.	powolniejszego	powolniejszego	powolniejszy	powolniejsze	powolniejszą
N.	powolniejszym	powolniejszym	powolniejszym	powolniejszym	powolniejszą
Ms.	powolniejszym	powolniejszym	powolniejszym	powolniejszym	powolniejszej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	powolniejsi	powolniejsi	powolniejsze	powolniejsze
D.	powolniejszych	powolniejszych	powolniejszych	powolniejszych
C.	powolniejszym	powolniejszym	powolniejszym	powolniejszym
B.	powolniejszych	powolniejszych	powolniejszych	powolniejsze
N.	powolniejszymi	powolniejszymi	powolniejszymi	powolniejszymi
Ms.	powolniejszych	powolniejszych	powolniejszych	powolniejszych

Składnia

	+	powolny	+	KOMU/CZEMU
szyk: neutralny

Data ostatniej modyfikacji: 09.08.2018