UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

służba

Chronologizacja

XIV w., Bor

Pochodzenie

psł. *služьba 'służenie, spełnianie posług, usługiwanie'

Rzeczownik określający nazwę czynności z przyrostkiem *-ьba od psł. *služiti.
Por. służyć

1. narodowi

Definicja

praca na rzecz jakiejś społeczności lub dla realizacji określonego celu, którą ktoś wykonuje z poświęceniem i poczuciem misji

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego zwroty grzecznościowe i zachowania akceptowane społecznie

Połączenia

służba Boża, kapłańska, zakonna
służba Bogu, narodowi, nauce, ojczyźnie; prawdzie, sprawiedliwości; sprawie jakiejś
służba na rzecz potrzebujących, ubogich

Cytaty

Jest dla mnie zaszczytem uczestniczenie w komitecie budowy takiego przedsięwzięcia. Uważam to za służbę narodowi. My mamy służyć ludziom.

źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 18.01.2001

Przed kilkoma laty służbę kapłańską pełnił w kościele św. Ap. Piotra i Pawła.

źródło: NKJP: (MIG): To był proboszcz, Gazeta Wrocławska, 2001-12-14

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	służba	służby
D.	służby	służb

C.	służbie	służbom
B.	służbę	służby
N.	służbą	służbami
Ms.	służbie	służbach
W.	służbo	służby

Inne uwagi

Zwykle lp

Składnia

	+	służba	+	KOMU/CZEMU
	+	służba	+	JAKA

2. wojskowa

Definicja

praca w wojsku lub innych instytucjach, w których panuje podobna organizacja i zasady dyscypliny

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Wojsko i wojna czynności, przedmioty, miejsca związane z wojskiem i wojną

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Prawo i łamanie prawa policja i inne służby mundurowe

Połączenia

służba wojskowa; czynna; ochotnicza
służba na kolei; w policji, w wojsku; w artylerii, w lotnictwie, w marynarce
niezdolność, zdolność do służby
jakaś służba nie jest łatwa, prosta
mieć, pełnić; odbywać; rozpocząć służbę

Cytaty

Służba w policji jest trudna, pełna poświęceń, wyrzeczeń, a niekiedy ogromnego ryzyka, ale jest jednocześnie źródłem dumy, które daje poczucie dobrze i rzetelnie wypełnionego obowiązku.

źródło: NKJP: Izabela Kolasińska: Zasłużone awanse, Gazeta Poznańska, 2004-07-27

Kandydaci na specjalności morskie na Wydziale Elektrycznym i Mechanicznym powinni posiadać zdolność do służby wojskowej kategorii A.

źródło: NKJP: (xx): Zasady rekrutacji na studia, Dziennik Bałtycki, 2005-05-16

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	służba	służby
D.	służby	służb

C.	służbie	służbom
B.	służbę	służby
N.	służbą	służbami
Ms.	służbie	służbach
W.	służbo	służby

3.a u hrabiego

Definicja

pełnienie funkcji służącego lub służącej

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca zawody

Połączenia

służba u barona, u hrabiego, u księcia
służba na dworze czyimś; w pałacu

Cytaty

Po kogutki posyłam do Sandry Pameli. Jej babka, sierota Aniela, była na służbie u moich rodziców.

źródło: NKJP: Michał Komar: Wtajemniczenia, 2009

[...] o wszystko dba niestrudzona, choć całkiem już głucha Marianna, przyjęta tam na służbę w 1930 roku.

źródło: NKJP: Witold Horwath: Seans, 1997

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	służba	służby
D.	służby	służb

C.	służbie	służbom
B.	służbę	służby
N.	służbą	służbami
Ms.	służbie	służbach
W.	służbo	służby

Inne uwagi

Zwykle lp

Składnia

służba

GDZIE

3.b ludzie

Definicja

osoby, które pełnią funkcję służących

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca zawody

Połączenia

dobrze, źle traktować; mieć służbę

Cytaty

Von Mogmitzowie bardzo dobrze traktowali służbę.

źródło: NKJP: Marek Krajewski: Festung Breslau , 2006

Nie było też problemu niepozmywanych naczyń, bo od zmywania była służba, pani się tym nie zajmowała.

źródło: NKJP: Agnieszka Drotkiewicz, Anna Dziewit: Teoria trutnia i inne, 2009

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	służba	służby
D.	służby	służb

C.	służbie	służbom
B.	służbę	służby
N.	służbą	służbami
Ms.	służbie	służbach
W.	służbo	służby

4. drogowa

Definicja

instytucja lub zorganizowana grupa ludzi w ramach większej instytucji, której celem jest zajmowanie się problemami związanymi z określoną dziedziną życia

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Prawo i łamanie prawa policja i inne służby mundurowe

Połączenia

służba drogowa, hydrologiczna, meteorologiczna, rolna; kontrwywiadowcza, wywiadowcza, śledcza, więzienna; służby miejskie, porządkowe; tajne; mundurowe
służba ruchu
kontrola służb
służby działają, prowadzą działalność; informują; zawiodły

Cytaty

W Gdańsku służbom ratowniczym udało się zlokalizować ogień na płonącym od wczorajszego wieczoru tankowcu liberyjskim, natomiast drugi, cypryjski, mimo zdecydowanej akcji strażaków i pracowników Portu Północnego zatonął przy wejściu do basenu, częściowo je blokując.

źródło: NKJP: Artur Baniewicz: Drzymalski przeciw Rzeczpospolitej, 2004

Jeśli ktoś nie przejmie się nalepką, może przy następnej okazji odkryć, że jego auto znalazło się na parkingu służb miejskich nad Hudson River, a odzyskanie wozu będzie kosztowało kilkaset dolarów.

źródło: NKJP: Kamila Sławińska: Nowy Jork. Przewodnik niepraktyczny, 2008

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	służba	służby
D.	służby	służb

C.	służbie	służbom
B.	służbę	służby
N.	służbą	służbami
Ms.	służbie	służbach
W.	służbo	służby

Składnia

służba

JAKA

Frazeologizmy

ktoś jest na/w służbie kogoś
ktoś pozostaje na/w służbie kogoś
na służbie
obowiązek służby wojskowej
Służba Bezpieczeństwa
służba zdrowia
służby specjalne
zasadnicza służba wojskowa
służba zasadnicza

Przysłowia

Służba nie drużba

Data ostatniej modyfikacji: 18.07.2014