UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

wylecieć

Chronologizacja

2 połowa XV w., SStp

Pochodzenie

Zob. lecieć

1.a samolot, ptak

Definicja

wyruszyć skądś, przemieszczając się w powietrzu

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

CZŁOWIEK I TECHNIKA Transport transport powietrzny

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt zwyczaje i zachowania zwierząt

Połączenia

  • samolot wyleciał; pszczoły, ptaki wyleciały
  • wylecieć z gniazda, z klatki; z Polski, z Warszawy; z opóźnieniem

Cytaty

Prezes Polskiej Misji Medycznej Jarosław Gucwa ocenia, że samolot mógłby wylecieć najszybciej w poniedziałek. 

źródło: NKJP: Polski szpital polowy na Haiti: Gazeta Pomorska, 2010-01-15

[...] z jakichś otwartych drzwi splądrowanej piwnicy wyleciał ze świstem nietoperz i zniknął w ciemnościach.

źródło: NKJP: Marek Krajewski: Festung Breslau, 2006

Cicho było na starym cmentarzu, ciepło, ptaki wyleciały w pole, chrzęściła tylko pod nogami spalona trawa.

źródło: NKJP: Leopold Buczkowski: Czarny potok, 1959

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wylecę
wylecimy
2 os. wylecisz
wylecicie
3 os. wyleci
wylecą

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wyleciałem
+(e)m wyleciał
wyleciałam
+(e)m wyleciała
wyleciałom
+(e)m wyleciało
wylecieliśmy
+(e)śmy wylecieli
wyleciałyśmy
+(e)śmy wyleciały
2 os. wyleciałeś
+(e)ś wyleciał
wyleciałaś
+(e)ś wyleciała
wyleciałoś
+(e)ś wyleciało
wylecieliście
+(e)ście wylecieli
wyleciałyście
+(e)ście wyleciały
3 os. wyleciał
wyleciała
wyleciało
wylecieli
wyleciały

bezosobnik: wyleciano

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wylećmy
2 os. wyleć
wylećcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wyleciałbym
bym wyleciał
wyleciałabym
bym wyleciała
wyleciałobym
bym wyleciało
wylecielibyśmy
byśmy wylecieli
wyleciałybyśmy
byśmy wyleciały
2 os. wyleciałbyś
byś wyleciał
wyleciałabyś
byś wyleciała
wyleciałobyś
byś wyleciało
wylecielibyście
byście wylecieli
wyleciałybyście
byście wyleciały
3 os. wyleciałby
by wyleciał
wyleciałaby
by wyleciała
wyleciałoby
by wyleciało
wylecieliby
by wylecieli
wyleciałyby
by wyleciały

bezosobnik: wyleciano by

bezokolicznik: wylecieć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: wyleciawszy

gerundium: wylecenie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. wylecenie
wylecenia
D. wylecenia
wyleceń
C. wyleceniu
wyleceniom
B. wylecenie
wylecenia
N. wyleceniem
wyleceniami
Ms. wyleceniu
wyleceniach
W. wylecenie
wylecenia

odpowiednik aspektowy: wylatywać

Składnia

bez ograniczeń + wylecieć +
SKĄD + (DOKĄD)

1.b samolotem

Definicja

wyruszyć skądś, przemieszczając się w powietrzu środkiem lokomocji

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

CZŁOWIEK I TECHNIKA Transport transport powietrzny

Połączenia

  • wylecieć samolotem
  • wylecieć do Warszawy
  • wylecieć z lotniska, z Warszawy

Cytaty

Wylecieli z Warszawy w samo południe. Z przesiadką w Paryżu dotarli do Montrealu.

źródło: NKJP: (ŁAJ): Praca i przygoda, NTN Powiśle,1999-04-09

Dziś o godzinie 6 widzewiacy wylecieli z Antalyi do Berlina.

źródło: NKJP: HOF: Remis na koniec zgrupowania, Express Ilustrowany, 2004-02-27

Wczoraj po porannym treningu koszykarze Śląska wylecieli samolotem do Włoch.

źródło: NKJP: Michał Karpiński: Z wielką wiarą, Gazeta Wrocławska, 2001-11-14

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wylecę
wylecimy
2 os. wylecisz
wylecicie
3 os. wyleci
wylecą

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wyleciałem
+(e)m wyleciał
wyleciałam
+(e)m wyleciała
wyleciałom
+(e)m wyleciało
wylecieliśmy
+(e)śmy wylecieli
wyleciałyśmy
+(e)śmy wyleciały
2 os. wyleciałeś
+(e)ś wyleciał
wyleciałaś
+(e)ś wyleciała
wyleciałoś
+(e)ś wyleciało
wylecieliście
+(e)ście wylecieli
wyleciałyście
+(e)ście wyleciały
3 os. wyleciał
wyleciała
wyleciało
wylecieli
wyleciały

bezosobnik: wyleciano

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wylećmy
2 os. wyleć
wylećcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wyleciałbym
bym wyleciał
wyleciałabym
bym wyleciała
wyleciałobym
bym wyleciało
wylecielibyśmy
byśmy wylecieli
wyleciałybyśmy
byśmy wyleciały
2 os. wyleciałbyś
byś wyleciał
wyleciałabyś
byś wyleciała
wyleciałobyś
byś wyleciało
wylecielibyście
byście wylecieli
wyleciałybyście
byście wyleciały
3 os. wyleciałby
by wyleciał
wyleciałaby
by wyleciała
wyleciałoby
by wyleciało
wylecieliby
by wylecieli
wyleciałyby
by wyleciały

bezosobnik: wyleciano by

bezokolicznik: wylecieć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: wyleciawszy

gerundium: wylecenie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. wylecenie
wylecenia
D. wylecenia
wyleceń
C. wyleceniu
wyleceniom
B. wylecenie
wylecenia
N. wyleceniem
wyleceniami
Ms. wyleceniu
wyleceniach
W. wylecenie
wylecenia

odpowiednik aspektowy: wylatywać

Składnia

Rzosobowy + wylecieć +
(CZYM) + SKĄD + (DOKĄD)

2. korek

Definicja

zostać wyrzuconym z dużą siłą

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

Połączenia

  • korek, pocisk, samochód wyleciał; drzwi, szyby wyleciały
  • wylecieć w górę
  • wylecieć z drogi, z trasy, z zakrętu; z zawiasów; z hukiem
  • wylecieć jak z katapulty, jak z procy

Cytaty

Trochę źle obliczyła, bo korek wyleciał jak z procy i jakieś gramy wódki prysnęły przez kontuar aż na kaflowy piec. 

źródło: NKJP: Edward Stachura: Cała jaskrawość, 2006

Na rondzie honda wyleciała do góry i nie dotykając jezdni uderzyła w stojący kilka metrów dalej budynek.

źródło: NKJP: A.B.: Honda wypadła z ronda, Wieści Podwarszawskie, 2005-11-13

Siła uderzenia była tak duża, że drzwi wyleciały z zawiasów i z hukiem wpadły do środka.

źródło: NKJP: Tomasz Trojanowski: Uciekinierzy, 2008

Kiedy wracaliśmy, na światłach uderzyła w nas ciężarówka z zepsutymi hamulcami. Wstrząs nieprawdopodobny. Wylecieliśmy do połowy pasów.

źródło: NKJP: Krystyna Kofta: Monografia grzechów z dziennika 1978-1989, 2006

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wylecę
wylecimy
2 os. wylecisz
wylecicie
3 os. wyleci
wylecą

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wyleciałem
+(e)m wyleciał
wyleciałam
+(e)m wyleciała
wyleciałom
+(e)m wyleciało
wylecieliśmy
+(e)śmy wylecieli
wyleciałyśmy
+(e)śmy wyleciały
2 os. wyleciałeś
+(e)ś wyleciał
wyleciałaś
+(e)ś wyleciała
wyleciałoś
+(e)ś wyleciało
wylecieliście
+(e)ście wylecieli
wyleciałyście
+(e)ście wyleciały
3 os. wyleciał
wyleciała
wyleciało
wylecieli
wyleciały

bezosobnik: wyleciano

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wylećmy
2 os. wyleć
wylećcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wyleciałbym
bym wyleciał
wyleciałabym
bym wyleciała
wyleciałobym
bym wyleciało
wylecielibyśmy
byśmy wylecieli
wyleciałybyśmy
byśmy wyleciały
2 os. wyleciałbyś
byś wyleciał
wyleciałabyś
byś wyleciała
wyleciałobyś
byś wyleciało
wylecielibyście
byście wylecieli
wyleciałybyście
byście wyleciały
3 os. wyleciałby
by wyleciał
wyleciałaby
by wyleciała
wyleciałoby
by wyleciało
wylecieliby
by wylecieli
wyleciałyby
by wyleciały

bezosobnik: wyleciano by

bezokolicznik: wylecieć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: wyleciawszy

gerundium: wylecenie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. wylecenie
wylecenia
D. wylecenia
wyleceń
C. wyleceniu
wyleceniom
B. wylecenie
wylecenia
N. wyleceniem
wyleceniami
Ms. wyleceniu
wyleceniach
W. wylecenie
wylecenia

odpowiednik aspektowy: wylatywać

Składnia

bez ograniczeń + wylecieć +
z CZEGO

3. na korytarz

Definicja

pot. 
wybiec lub wyjechać skądś w pośpiechu i ukazać się gdzieś nagle

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

Połączenia

  • wylecieć na korytarz, na podwórze
  • wylecieć zza zakrętu

Cytaty

Jak się zaczęło, to niektórzy nie chcieli wychodzić, ale jak na środku dziedzińca zapalili stos i zrobiło się gorąco od palonych akt, wszyscy wylecieli...

źródło: NKJP: Krystyna Kofta: Wióry, 1980

Sam uskakiwałem kiedyś na górskiej drodze przed małym fiatem, którego nie usłyszałem, dopóki nie wyleciał zza zakrętu. 

źródło: NKJP: Internet

Generał wyleciał z namiotu, ze srebrnym nożem w dłoni i serwetą zawiązaną pod szyją.

źródło: NKJP: Szczepan Twardoch: Sternberg, Esensja, 2007, nr 4

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wylecę
wylecimy
2 os. wylecisz
wylecicie
3 os. wyleci
wylecą

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wyleciałem
+(e)m wyleciał
wyleciałam
+(e)m wyleciała
wyleciałom
+(e)m wyleciało
wylecieliśmy
+(e)śmy wylecieli
wyleciałyśmy
+(e)śmy wyleciały
2 os. wyleciałeś
+(e)ś wyleciał
wyleciałaś
+(e)ś wyleciała
wyleciałoś
+(e)ś wyleciało
wylecieliście
+(e)ście wylecieli
wyleciałyście
+(e)ście wyleciały
3 os. wyleciał
wyleciała
wyleciało
wylecieli
wyleciały

bezosobnik: wyleciano

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wylećmy
2 os. wyleć
wylećcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wyleciałbym
bym wyleciał
wyleciałabym
bym wyleciała
wyleciałobym
bym wyleciało
wylecielibyśmy
byśmy wylecieli
wyleciałybyśmy
byśmy wyleciały
2 os. wyleciałbyś
byś wyleciał
wyleciałabyś
byś wyleciała
wyleciałobyś
byś wyleciało
wylecielibyście
byście wylecieli
wyleciałybyście
byście wyleciały
3 os. wyleciałby
by wyleciał
wyleciałaby
by wyleciała
wyleciałoby
by wyleciało
wylecieliby
by wylecieli
wyleciałyby
by wyleciały

bezosobnik: wyleciano by

bezokolicznik: wylecieć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: wyleciawszy

gerundium: wylecenie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. wylecenie
wylecenia
D. wylecenia
wyleceń
C. wyleceniu
wyleceniom
B. wylecenie
wylecenia
N. wyleceniem
wyleceniami
Ms. wyleceniu
wyleceniach
W. wylecenie
wylecenia

odpowiednik aspektowy: wylatywać

Składnia

bez ograniczeń + wylecieć +
SKĄD

4. z ręki

Definicja

straciwszy punkt oparcia, wypaść z czegoś

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

Połączenia

  • zęby wyleciały
  • wylecieć przez okno
  • wylecieć z kieszeni, z książki, z ręki, z szuflady
  • wylecieć za burtę
  • wychylić się i wylecieć

Cytaty

Naręcze ciężkich ksiąg wymknęło mu się z palców, inkunabuły rymnęły na polepę, karty wyleciały z zetlałych opraw i rozsypały się bezładnie.

źródło: NKJP: Andrzej Sapkowski: Wieża Jaskółki, 1997

Stary zapalił gromnicę, która potem wyleciała z jego martwych rąk. Zapaliła siennik. 

źródło: NKJP: Leopold Buczkowski: Czarny potok, 1959

– A te kartki, Zosiu, wyciągnąłem ze śniegu, jak Ruscy rąbali na dziedzińcu meble na podpałkę; musiały wylecieć z którejś szuflady biurka, bo tam zawsze leżały...

źródło: NKJP: Jacek Dehnel: Balzakiana, 2008

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wylecę
wylecimy
2 os. wylecisz
wylecicie
3 os. wyleci
wylecą

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wyleciałem
+(e)m wyleciał
wyleciałam
+(e)m wyleciała
wyleciałom
+(e)m wyleciało
wylecieliśmy
+(e)śmy wylecieli
wyleciałyśmy
+(e)śmy wyleciały
2 os. wyleciałeś
+(e)ś wyleciał
wyleciałaś
+(e)ś wyleciała
wyleciałoś
+(e)ś wyleciało
wylecieliście
+(e)ście wylecieli
wyleciałyście
+(e)ście wyleciały
3 os. wyleciał
wyleciała
wyleciało
wylecieli
wyleciały

bezosobnik: wyleciano

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wylećmy
2 os. wyleć
wylećcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wyleciałbym
bym wyleciał
wyleciałabym
bym wyleciała
wyleciałobym
bym wyleciało
wylecielibyśmy
byśmy wylecieli
wyleciałybyśmy
byśmy wyleciały
2 os. wyleciałbyś
byś wyleciał
wyleciałabyś
byś wyleciała
wyleciałobyś
byś wyleciało
wylecielibyście
byście wylecieli
wyleciałybyście
byście wyleciały
3 os. wyleciałby
by wyleciał
wyleciałaby
by wyleciała
wyleciałoby
by wyleciało
wylecieliby
by wylecieli
wyleciałyby
by wyleciały

bezosobnik: wyleciano by

bezokolicznik: wylecieć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: wyleciawszy

gerundium: wylecenie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. wylecenie
wylecenia
D. wylecenia
wyleceń
C. wyleceniu
wyleceniom
B. wylecenie
wylecenia
N. wyleceniem
wyleceniami
Ms. wyleceniu
wyleceniach
W. wylecenie
wylecenia

odpowiednik aspektowy: wylatywać

Składnia

bez ograniczeń + wylecieć +
SKĄD

5. z pracy

Definicja

pot. 
zostać zwolnionym lub usuniętym

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca organizacja i hierarchia w pracy, stosunki służbowe

Połączenia

  • wylecieć z partii, z pracy, z posady, z reprezentacji, z roboty, ze stanowiska, ze szkoły; z hukiem
  • wylecieć za niesubordynację, za odmowę, za oszustwa, za pijaństwo, za poglądy

Cytaty

Wyglądał na człowieka, który nie stroni od alkoholu. I za to właśnie wyleciał z pracy.

źródło: NKJP: Tomasz Konatkowski: Przystanek Śmierć, 2007

– Na drugim roku elektroniki powinęła mi się noga – mówi Marek, obecnie student informatyki na Politechnice Warszawskiej. – Po prostu wyleciałem ze studiów.

źródło: NKJP: ol: Studia za forsę z banku, Dlaczego?, 2009-08-04

Wyleciał ze stanowiska naczelnego, prawdopodobnie z powodu intrygi.

źródło: NKJP: Ernest Skalski: Wszystko tu jakieś szare, Gazeta Wyborcza, 1999-02-13

Kandydat na literata miał pecha, bo nie wiedział, że dyrektorzy z pasją czytają bajki Hansa Christiana Andersena. Plagiator wyleciał z hukiem z klubu.

źródło: NKJP: Leszek Grabowy: Mają biznes, Gazeta Wrocławska, 2003-05-09

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wylecę
wylecimy
2 os. wylecisz
wylecicie
3 os. wyleci
wylecą

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wyleciałem
+(e)m wyleciał
wyleciałam
+(e)m wyleciała
wyleciałom
+(e)m wyleciało
wylecieliśmy
+(e)śmy wylecieli
wyleciałyśmy
+(e)śmy wyleciały
2 os. wyleciałeś
+(e)ś wyleciał
wyleciałaś
+(e)ś wyleciała
wyleciałoś
+(e)ś wyleciało
wylecieliście
+(e)ście wylecieli
wyleciałyście
+(e)ście wyleciały
3 os. wyleciał
wyleciała
wyleciało
wylecieli
wyleciały

bezosobnik: wyleciano

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wylećmy
2 os. wyleć
wylećcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wyleciałbym
bym wyleciał
wyleciałabym
bym wyleciała
wyleciałobym
bym wyleciało
wylecielibyśmy
byśmy wylecieli
wyleciałybyśmy
byśmy wyleciały
2 os. wyleciałbyś
byś wyleciał
wyleciałabyś
byś wyleciała
wyleciałobyś
byś wyleciało
wylecielibyście
byście wylecieli
wyleciałybyście
byście wyleciały
3 os. wyleciałby
by wyleciał
wyleciałaby
by wyleciała
wyleciałoby
by wyleciało
wylecieliby
by wylecieli
wyleciałyby
by wyleciały

bezosobnik: wyleciano by

bezokolicznik: wylecieć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: wyleciawszy

gerundium: wylecenie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. wylecenie
wylecenia
D. wylecenia
wyleceń
C. wyleceniu
wyleceniom
B. wylecenie
wylecenia
N. wyleceniem
wyleceniami
Ms. wyleceniu
wyleceniach
W. wylecenie
wylecenia

odpowiednik aspektowy: wylatywać

Składnia

Rzosobowy + wylecieć +
z CZEGO + (za CO)

Frazeologizmy

coś wyleciało w powietrze
coś wyleciało z głowy komuś

Przysłowia

Słowo wróblem wyleci, a powróci wołem
Słowo wróblem wyleci...
Data ostatniej modyfikacji: 03.07.2014
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj