UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

prowokować

Chronologizacja

XVI w., Bańk

Pochodzenie

fr. provoquer

1. zamieszki

Definicja

świadomie powodować jakieś zbiorowe zachowanie lub działanie, nie informując uczestników o swoich zamiarach

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego stosunki, grupy i organizacje społeczne

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego zachowania i wyrażenia nieakceptowane społecznie

Połączenia

prowokować strajki, wystąpienia, zamieszki

Cytaty

	[...] każda próba prowokowania zamieszek i wystąpień przeciwko władzy ludowej spotka się z należytą odprawą wszystkich ludzi pracy, wszystkich obywateli, którym drogie jest dobro kraju. źródło: NKJP: Zdzisław Smektała: Chcica..., 2006
	Rzekomo celowo paraliżował akcję policji, co więcej, jego ludzie podsycali nienawiść tłumu, prowokując ludzi do niszczenia, zwłaszcza fabryk należących do przedstawicieli kapitału ze Strefy Południowej. Każdy dzień zamętu miał działać na jego korzyść [...]. źródło: NKJP: Janusz Głowacki: Nie mogę narzekać, t. 2, 2003
	Należy się nawet liczyć z powstaniem półlegalnych czy nawet nielegalnych organizacji [...]. Mogą one prowokować strajki, demonstracje, zamieszki [...]. źródło: NKJP: Mirosław Banasiak: Największe kłopoty to zapaść gospodarki i opór nomenklatury, Gazeta Wyborcza, 1996-11-19
	Wobec rozpowszechnienia się kradzieży koni zaostrzono w 1899 roku odpowiedzialność za to przestępstwo, między innymi dlatego, by nie prowokować chłopów do linczu. źródło: NKJP: Stanisław Milewski: Szemrane towarzystwo niegdysiejszej Warszawy, 2009

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	prowokuję	prowokujemy
2 os.	prowokujesz	prowokujecie
3 os.	prowokuje	prowokują

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	prowokowałem +(e)m prowokował	prowokowałam +(e)m prowokowała	prowokowałom +(e)m prowokowało	prowokowaliśmy +(e)śmy prowokowali	prowokowałyśmy +(e)śmy prowokowały
2 os.	prowokowałeś +(e)ś prowokował	prowokowałaś +(e)ś prowokowała	prowokowałoś +(e)ś prowokowało	prowokowaliście +(e)ście prowokowali	prowokowałyście +(e)ście prowokowały
3 os.	prowokował	prowokowała	prowokowało	prowokowali	prowokowały

bezosobnik: prowokowano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę prowokował będę prowokować	będę prowokowała będę prowokować	będę prowokowało będę prowokować	będziemy prowokowali będziemy prowokować	będziemy prowokowały będziemy prowokować
2 os.	będziesz prowokował będziesz prowokować	będziesz prowokowała będziesz prowokować	będziesz prowokowało będziesz prowokować	będziecie prowokowali będziecie prowokować	będziecie prowokowały będziecie prowokować
3 os.	będzie prowokował będzie prowokować	będzie prowokowała będzie prowokować	będzie prowokowało będzie prowokować	będą prowokowali będą prowokować	będą prowokowały będą prowokować

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		prowokujmy
2 os.	prowokuj	prowokujcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	prowokowałbym bym prowokował	prowokowałabym bym prowokowała	prowokowałobym bym prowokowało	prowokowalibyśmy byśmy prowokowali	prowokowałybyśmy byśmy prowokowały
2 os.	prowokowałbyś byś prowokował	prowokowałabyś byś prowokowała	prowokowałobyś byś prowokowało	prowokowalibyście byście prowokowali	prowokowałybyście byście prowokowały
3 os.	prowokowałby by prowokował	prowokowałaby by prowokowała	prowokowałoby by prowokowało	prowokowaliby by prowokowali	prowokowałyby by prowokowały

bezosobnik: prowokowano by

bezokolicznik: prowokować

imiesłów przysłówkowy współczesny: prowokując

gerundium: prowokowanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	prowokowanie	prowokowania
D.	prowokowania	prowokowań
C.	prowokowaniu	prowokowaniom
B.	prowokowanie	prowokowania
N.	prowokowaniem	prowokowaniami
Ms.	prowokowaniu	prowokowaniach
W.	prowokowanie	prowokowania

imiesłów przymiotnikowy czynny: prowokujący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	prowokujący	prowokujący	prowokujący	prowokujące	prowokująca
D.	prowokującego	prowokującego	prowokującego	prowokującego	prowokującej
C.	prowokującemu	prowokującemu	prowokującemu	prowokującemu	prowokującej
B.	prowokującego	prowokującego	prowokujący	prowokujące	prowokującą
N.	prowokującym	prowokującym	prowokującym	prowokującym	prowokującą
Ms.	prowokującym	prowokującym	prowokującym	prowokującym	prowokującej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	prowokujący	prowokujący	prowokujące	prowokujące
D.	prowokujących	prowokujących	prowokujących	prowokujących
C.	prowokującym	prowokującym	prowokującym	prowokującym
B.	prowokujących	prowokujących	prowokujących	prowokujące
N.	prowokującymi	prowokującymi	prowokującymi	prowokującymi
Ms.	prowokujących	prowokujących	prowokujących	prowokujących

imiesłów przymiotnikowy bierny: prowokowany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	prowokowany	prowokowany	prowokowany	prowokowane	prowokowana
D.	prowokowanego	prowokowanego	prowokowanego	prowokowanego	prowokowanej
C.	prowokowanemu	prowokowanemu	prowokowanemu	prowokowanemu	prowokowanej
B.	prowokowanego	prowokowanego	prowokowany	prowokowane	prowokowaną
N.	prowokowanym	prowokowanym	prowokowanym	prowokowanym	prowokowaną
Ms.	prowokowanym	prowokowanym	prowokowanym	prowokowanym	prowokowanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	prowokowani	prowokowani	prowokowane	prowokowane
D.	prowokowanych	prowokowanych	prowokowanych	prowokowanych
C.	prowokowanym	prowokowanym	prowokowanym	prowokowanym
B.	prowokowanych	prowokowanych	prowokowanych	prowokowane
N.	prowokowanymi	prowokowanymi	prowokowanymi	prowokowanymi
Ms.	prowokowanych	prowokowanych	prowokowanych	prowokowanych

odpowiednik aspektowy: sprowokować

Składnia

Rz_osobowy	+	prowokować	+	KOGO/CO + (CZYM) + (do CZEGO)
Rz_osobowy	+	prowokować	+	(CZYM) + do CZEGO

2. strojem

Definicja

skłaniać kogoś do zachowań lub emocji, których zwykle nie przejawia lub się ich wstydzi

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

Połączenia

prowokować mężczyzn; awanturę, kłótnię
prowokować strojem, zachowaniem
prowokować do awantury, bójki, kłótni, walki, zaczepek

Cytaty

	− Łatwo zasłużyć na twoje względy − próbował mnie prowokować i chyba mu się wreszcie udało, bo odstawiłam głośno szklankę z piwem. − Ostatnio znęcałeś się nad Włodkiem, którego nie znasz. Dzisiaj bierzesz się za mnie... źródło: NKJP: Barbara Kosmowska: Prowincja, 2002
	[...] sama była sobie winna, gdyż swoim wyzywającym wyglądem i zachowaniem nieustannie prowokowała mężczyzn. źródło: NKJP: Tomasz Mirkowicz: Pielgrzymka do Ziemi Świętej Egiptu, 1999
	Pacjent nierzadko prowokuje psychiatrę, wyśmiewa go, wciąga w zawiłe filozoficzne rozważania, podczas których stara się udowodnić miałkość nowoczesnych idei. źródło: NKJP: Sebastian Chosiński: East Side Story: Nie dyskutuj z wariatem!, Esensja, 2008-11
	Nad nami mieszkał do niedawna Psikuta. Wiadomo, że takie nazwisko musiało prowokować chłopaków do dopisania na końcu brakującej literki. źródło: NKJP: Jan Grzegorczyk: Chaszcze, 2009

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	prowokuję	prowokujemy
2 os.	prowokujesz	prowokujecie
3 os.	prowokuje	prowokują

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	prowokowałem +(e)m prowokował	prowokowałam +(e)m prowokowała	prowokowałom +(e)m prowokowało	prowokowaliśmy +(e)śmy prowokowali	prowokowałyśmy +(e)śmy prowokowały
2 os.	prowokowałeś +(e)ś prowokował	prowokowałaś +(e)ś prowokowała	prowokowałoś +(e)ś prowokowało	prowokowaliście +(e)ście prowokowali	prowokowałyście +(e)ście prowokowały
3 os.	prowokował	prowokowała	prowokowało	prowokowali	prowokowały

bezosobnik: prowokowano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę prowokował będę prowokować	będę prowokowała będę prowokować	będę prowokowało będę prowokować	będziemy prowokowali będziemy prowokować	będziemy prowokowały będziemy prowokować
2 os.	będziesz prowokował będziesz prowokować	będziesz prowokowała będziesz prowokować	będziesz prowokowało będziesz prowokować	będziecie prowokowali będziecie prowokować	będziecie prowokowały będziecie prowokować
3 os.	będzie prowokował będzie prowokować	będzie prowokowała będzie prowokować	będzie prowokowało będzie prowokować	będą prowokowali będą prowokować	będą prowokowały będą prowokować

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		prowokujmy
2 os.	prowokuj	prowokujcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	prowokowałbym bym prowokował	prowokowałabym bym prowokowała	prowokowałobym bym prowokowało	prowokowalibyśmy byśmy prowokowali	prowokowałybyśmy byśmy prowokowały
2 os.	prowokowałbyś byś prowokował	prowokowałabyś byś prowokowała	prowokowałobyś byś prowokowało	prowokowalibyście byście prowokowali	prowokowałybyście byście prowokowały
3 os.	prowokowałby by prowokował	prowokowałaby by prowokowała	prowokowałoby by prowokowało	prowokowaliby by prowokowali	prowokowałyby by prowokowały

bezosobnik: prowokowano by

bezokolicznik: prowokować

imiesłów przysłówkowy współczesny: prowokując

gerundium: prowokowanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	prowokowanie	prowokowania
D.	prowokowania	prowokowań
C.	prowokowaniu	prowokowaniom
B.	prowokowanie	prowokowania
N.	prowokowaniem	prowokowaniami
Ms.	prowokowaniu	prowokowaniach
W.	prowokowanie	prowokowania

imiesłów przymiotnikowy czynny: prowokujący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	prowokujący	prowokujący	prowokujący	prowokujące	prowokująca
D.	prowokującego	prowokującego	prowokującego	prowokującego	prowokującej
C.	prowokującemu	prowokującemu	prowokującemu	prowokującemu	prowokującej
B.	prowokującego	prowokującego	prowokujący	prowokujące	prowokującą
N.	prowokującym	prowokującym	prowokującym	prowokującym	prowokującą
Ms.	prowokującym	prowokującym	prowokującym	prowokującym	prowokującej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	prowokujący	prowokujący	prowokujące	prowokujące
D.	prowokujących	prowokujących	prowokujących	prowokujących
C.	prowokującym	prowokującym	prowokującym	prowokującym
B.	prowokujących	prowokujących	prowokujących	prowokujące
N.	prowokującymi	prowokującymi	prowokującymi	prowokującymi
Ms.	prowokujących	prowokujących	prowokujących	prowokujących

imiesłów przymiotnikowy bierny: prowokowany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	prowokowany	prowokowany	prowokowany	prowokowane	prowokowana
D.	prowokowanego	prowokowanego	prowokowanego	prowokowanego	prowokowanej
C.	prowokowanemu	prowokowanemu	prowokowanemu	prowokowanemu	prowokowanej
B.	prowokowanego	prowokowanego	prowokowany	prowokowane	prowokowaną
N.	prowokowanym	prowokowanym	prowokowanym	prowokowanym	prowokowaną
Ms.	prowokowanym	prowokowanym	prowokowanym	prowokowanym	prowokowanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	prowokowani	prowokowani	prowokowane	prowokowane
D.	prowokowanych	prowokowanych	prowokowanych	prowokowanych
C.	prowokowanym	prowokowanym	prowokowanym	prowokowanym
B.	prowokowanych	prowokowanych	prowokowanych	prowokowane
N.	prowokowanymi	prowokowanymi	prowokowanymi	prowokowanymi
Ms.	prowokowanych	prowokowanych	prowokowanych	prowokowanych

odpowiednik aspektowy: sprowokować

Składnia

	+	prowokować	+	KOGO/CO + (CZYM) + (do CZEGO)
	+	prowokować	+	(CZYM) + do CZEGO

3. do myślenia

Definicja

wywołując zaciekawienie lub niepokój, pobudzać do czegoś

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Połączenia

prowokować dyskusję, pytania, rozmowę
prowokować do myślenia, pytań, refleksji
prowokować intelektualnie

Cytaty

	Ciepła woda rozleniwia, wpływa demobilizująco, prowokuje do niewłaściwego myślenia. źródło: NKJP: Leon Pawlik: Ankara, 1998
	Film prowokuje dyskusje i nikomu nie jest obojętny, a przecież takie kino lubimy najbardziej! źródło: NKJP: Ewa Drab: Kurs dojrzewania, Esensja, 2008-05
	Namawiam do robienia fotografii, które prowokują pytanie: Dlaczego? źródło: NKJP: Janusz Miliszkiewicz: Przygoda bycia Polakiem, 2007
	Ponieważ nuda prowokuje często do ryzyka, odważyli się na bardzo śmiały krok. Podpełzli między ścianą a zaroślami do jedynego oszklonego okna i zajrzeli. źródło: NKJP: Edmund Niziurski: Księga urwisów, 1954

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	prowokuję	prowokujemy
2 os.	prowokujesz	prowokujecie
3 os.	prowokuje	prowokują

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	prowokowałem +(e)m prowokował	prowokowałam +(e)m prowokowała	prowokowałom +(e)m prowokowało	prowokowaliśmy +(e)śmy prowokowali	prowokowałyśmy +(e)śmy prowokowały
2 os.	prowokowałeś +(e)ś prowokował	prowokowałaś +(e)ś prowokowała	prowokowałoś +(e)ś prowokowało	prowokowaliście +(e)ście prowokowali	prowokowałyście +(e)ście prowokowały
3 os.	prowokował	prowokowała	prowokowało	prowokowali	prowokowały

bezosobnik: prowokowano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę prowokował będę prowokować	będę prowokowała będę prowokować	będę prowokowało będę prowokować	będziemy prowokowali będziemy prowokować	będziemy prowokowały będziemy prowokować
2 os.	będziesz prowokował będziesz prowokować	będziesz prowokowała będziesz prowokować	będziesz prowokowało będziesz prowokować	będziecie prowokowali będziecie prowokować	będziecie prowokowały będziecie prowokować
3 os.	będzie prowokował będzie prowokować	będzie prowokowała będzie prowokować	będzie prowokowało będzie prowokować	będą prowokowali będą prowokować	będą prowokowały będą prowokować

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		prowokujmy
2 os.	prowokuj	prowokujcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	prowokowałbym bym prowokował	prowokowałabym bym prowokowała	prowokowałobym bym prowokowało	prowokowalibyśmy byśmy prowokowali	prowokowałybyśmy byśmy prowokowały
2 os.	prowokowałbyś byś prowokował	prowokowałabyś byś prowokowała	prowokowałobyś byś prowokowało	prowokowalibyście byście prowokowali	prowokowałybyście byście prowokowały
3 os.	prowokowałby by prowokował	prowokowałaby by prowokowała	prowokowałoby by prowokowało	prowokowaliby by prowokowali	prowokowałyby by prowokowały

bezosobnik: prowokowano by

bezokolicznik: prowokować

imiesłów przysłówkowy współczesny: prowokując

gerundium: prowokowanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	prowokowanie	prowokowania
D.	prowokowania	prowokowań
C.	prowokowaniu	prowokowaniom
B.	prowokowanie	prowokowania
N.	prowokowaniem	prowokowaniami
Ms.	prowokowaniu	prowokowaniach
W.	prowokowanie	prowokowania

imiesłów przymiotnikowy czynny: prowokujący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	prowokujący	prowokujący	prowokujący	prowokujące	prowokująca
D.	prowokującego	prowokującego	prowokującego	prowokującego	prowokującej
C.	prowokującemu	prowokującemu	prowokującemu	prowokującemu	prowokującej
B.	prowokującego	prowokującego	prowokujący	prowokujące	prowokującą
N.	prowokującym	prowokującym	prowokującym	prowokującym	prowokującą
Ms.	prowokującym	prowokującym	prowokującym	prowokującym	prowokującej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	prowokujący	prowokujący	prowokujące	prowokujące
D.	prowokujących	prowokujących	prowokujących	prowokujących
C.	prowokującym	prowokującym	prowokującym	prowokującym
B.	prowokujących	prowokujących	prowokujących	prowokujące
N.	prowokującymi	prowokującymi	prowokującymi	prowokującymi
Ms.	prowokujących	prowokujących	prowokujących	prowokujących

imiesłów przymiotnikowy bierny: prowokowany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	prowokowany	prowokowany	prowokowany	prowokowane	prowokowana
D.	prowokowanego	prowokowanego	prowokowanego	prowokowanego	prowokowanej
C.	prowokowanemu	prowokowanemu	prowokowanemu	prowokowanemu	prowokowanej
B.	prowokowanego	prowokowanego	prowokowany	prowokowane	prowokowaną
N.	prowokowanym	prowokowanym	prowokowanym	prowokowanym	prowokowaną
Ms.	prowokowanym	prowokowanym	prowokowanym	prowokowanym	prowokowanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	prowokowani	prowokowani	prowokowane	prowokowane
D.	prowokowanych	prowokowanych	prowokowanych	prowokowanych
C.	prowokowanym	prowokowanym	prowokowanym	prowokowanym
B.	prowokowanych	prowokowanych	prowokowanych	prowokowane
N.	prowokowanymi	prowokowanymi	prowokowanymi	prowokowanymi
Ms.	prowokowanych	prowokowanych	prowokowanych	prowokowanych

odpowiednik aspektowy: sprowokować

Składnia

	+	prowokować	+	KOGO/CO + (CZYM) + (do CZEGO)
	+	prowokować	+	(CZYM) + do CZEGO

Data ostatniej modyfikacji: 30.06.2014