UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

wstręt

Chronologizacja

XVI w., Bor

Pochodzenie

Rzeczownik oparty na czasowniku ws-trącić 'obalić, odepchnąć, odeprzeć, odtrącić' (XV-XVII w.), z dawnym przedrostkiem wz- < psł. *vъz-. W staropolszczyźnie także w znaczeniu 'zakwestionować, wyrazić sprzeciw'.
Zob. trącić

1. odraza

Definicja

stan psychiczny wywołany czymś dla nas bardzo nieprzyjemnym, objawiający się mdłościami lub trudną do pokonania niechęcią do kontaktu z tym

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka emocje i uczucia

Połączenia

  • niepohamowany, nieprzeparty, nieprzezwyciężony, wielki, wyraźny; nagły; wrodzony; powszechny; fizyczny wstręt
  • wstręt do jedzenia, do nauki, do polityki, do pracy, do wszystkiego, co pełza, do życia; do (samego) siebie
  • wstręt i lęk, wstręt i oburzenie, wstręt i pogarda, wstręt i przerażenie, wstręt i strach
  • uczucie; grymas, odruch, wyraz wstrętu
  • pełen, pełny wstrętu
  • ogarnął, zdjął kogoś wstręt; wstręt ściska żołądek
  • czuć, odczuwać, poczuć; opanować, przełamać, przemóc, przezwyciężyć; okazywać komuś; budzić, wzbudzać wstręt; mieć, żywić wstręt do kogoś/czegoś
  • napawać, napełniać wstrętem
  • nabrać/nabierać wstrętu do kogoś/czegoś
  • odwracać głowę (twarz), odwracać się; odpychać, odrzucić coś; myśleć o czymś, patrzeć; przełknąć ze wstrętem

Cytaty

Tyle drobnych wydarzeń i historii zabawnych dałoby się opowiedzieć o Fiszerze i jego życiu na wsi; o jego niepohamowanym wstręcie do bezpośredniego kontaktu z przyrodą i jego miłości do ciszy wiejskiej.

źródło: NKJP: Jerzy Zaruba: Z pamiętników bywalca, 2007

Nagle zdjął go wstręt do ludzi, ostra pogarda, a także i poczucie obcości wobec tego rojowiska sprzecznych interesów i namiętności, zżeranego brzydotą i złem.

źródło: NKJP: Jerzy Andrzejewski: Noc i inne opowiadania, 2001

Leżał w pełni rozbudzony [...]. W jego celi było zimno, mimo to ze wstrętem odrzucił przepoconą pościel.

źródło: NKJP: Marcin Wroński: Officium Secretum: pies pański, 2010

Nachylił się ku mnie. Odsunąłem się od niego, nie mogłem powstrzymać odruchu wstrętu.

źródło: NKJP: Marta Tomaszewska: Podróż do krainy om. Opowieść hipotetyczna, 1974

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. wstręt
wstręty
D. wstrętu
wstrętów
C. wstrętowi
wstrętom
B. wstręt
wstręty
N. wstrętem
wstrętami
Ms. wstręcie
wstrętach
W. wstręcie
wstręty

Inne uwagi

Zwykle lp

Składnia

bez ograniczeń + wstręt +
do KOGO/CZEGO

2. trudność

Definicja

trudność lub przeszkoda

Kwalifikacja tematyczna

ATEMATYCZNY

Połączenia

  • czynić, robić komuś wstręty
  • zrobić coś bez większych wstrętów

Cytaty

W zdecydowanej większości sklepów i straganów Czeskiego Cieszyna bez większych wstrętów sprzedawcy przyjmą od nas złotówki, ale usługa kosztuje.

źródło: NKJP: Mirosław Łukaszuk: Z odkurzaczem przez Olzę, Trybuna Śląska, 2002-02-07

Przeproszę bratową, że jej robiłam wstręty co do tego mieszkania, że niby ona na pieniądze tylko łasa, i w ogóle.

źródło: NKJP: Sławomir Shuty: Cukier w normie z ekstrabonusem, 2005

Straż zamkowa przepuszczała Ludwika, nie czyniąc mu żadnych wstrętów, nie bacząc na jego marny stan bakałarza, albowiem znany był w całym mieście z uczciwych obyczajów i cieszył się poważaniem.

źródło: NKJP: Witold Jabłoński: Uczeń czarnoksiężnika, 2003

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. wstręt
wstręty
D. wstrętu
wstrętów
C. wstrętowi
wstrętom
B. wstręt
wstręty
N. wstrętem
wstrętami
Ms. wstręcie
wstrętach
W. wstręcie
wstręty

Inne uwagi

Zwykle lm

Data ostatniej modyfikacji: 09.06.2014
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj