UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

skaleczyć

Chronologizacja

2 połowa XVII w., Kart XVII-XVIII

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. skaleczę
skaleczymy
2 os. skaleczysz
skaleczycie
3 os. skaleczy
skaleczą

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. skaleczyłem
+(e)m skaleczył
skaleczyłam
+(e)m skaleczyła
skaleczyłom
+(e)m skaleczyło
skaleczyliśmy
+(e)śmy skaleczyli
skaleczyłyśmy
+(e)śmy skaleczyły
2 os. skaleczyłeś
+(e)ś skaleczył
skaleczyłaś
+(e)ś skaleczyła
skaleczyłoś
+(e)ś skaleczyło
skaleczyliście
+(e)ście skaleczyli
skaleczyłyście
+(e)ście skaleczyły
3 os. skaleczył
skaleczyła
skaleczyło
skaleczyli
skaleczyły

bezosobnik: skaleczono

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. skaleczmy
2 os. skalecz
skaleczcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. skaleczyłbym
bym skaleczył
skaleczyłabym
bym skaleczyła
skaleczyłobym
bym skaleczyło
skaleczylibyśmy
byśmy skaleczyli
skaleczyłybyśmy
byśmy skaleczyły
2 os. skaleczyłbyś
byś skaleczył
skaleczyłabyś
byś skaleczyła
skaleczyłobyś
byś skaleczyło
skaleczylibyście
byście skaleczyli
skaleczyłybyście
byście skaleczyły
3 os. skaleczyłby
by skaleczył
skaleczyłaby
by skaleczyła
skaleczyłoby
by skaleczyło
skaleczyliby
by skaleczyli
skaleczyłyby
by skaleczyły

bezosobnik: skaleczono by

bezokolicznik: skaleczyć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: skaleczywszy

gerundium: skaleczenie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. skaleczenie
skaleczenia
D. skaleczenia
skaleczeń
C. skaleczeniu
skaleczeniom
B. skaleczenie
skaleczenia
N. skaleczeniem
skaleczeniami
Ms. skaleczeniu
skaleczeniach
W. skaleczenie
skaleczenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: skaleczony

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. skaleczony
skaleczony
skaleczony
skaleczone
skaleczona
D. skaleczonego
skaleczonego
skaleczonego
skaleczonego
skaleczonej
C. skaleczonemu
skaleczonemu
skaleczonemu
skaleczonemu
skaleczonej
B. skaleczonego
skaleczonego
skaleczony
skaleczone
skaleczoną
N. skaleczonym
skaleczonym
skaleczonym
skaleczonym
skaleczoną
Ms. skaleczonym
skaleczonym
skaleczonym
skaleczonym
skaleczonej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. skaleczeni
skaleczeni
skaleczone
skaleczone
D. skaleczonych
skaleczonych
skaleczonych
skaleczonych
C. skaleczonym
skaleczonym
skaleczonym
skaleczonym
B. skaleczonych
skaleczonych
skaleczonych
skaleczone
N. skaleczonymi
skaleczonymi
skaleczonymi
skaleczonymi
Ms. skaleczonych
skaleczonych
skaleczonych
skaleczonych

odpowiednik aspektowy: kaleczyć

Pochodzenie

Od: kaleka

1. ciało

Definicja

naruszyć zewnętrzną tkankę żywego organizmu lub rośliny, powodując wypływ krwi lub innych płynów znajdujących się pod nią

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Choroby i ich leczenie przyczyny, objawy i skutki chorób

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat roślin budowa i funkcjonowanie roślin

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt budowa i funkcjonowanie organizmów zwierzęcych

Relacje znaczeniowe

synonimy:  uszkodzić
hiperonimy:  zranić

Połączenia

  • skaleczyć palec, rękę, stopę, nogę; skaleczona głowa
  • skaleczyć nożem; skaleczenie przedmiotem
  • lekko skaleczyć; mocno skaleczony

Cytaty

Zszokowana kobieta powiedziała, że podczas porodu usiłowała przeciąć pępowinę nożem. Niechcący skaleczyła dziecko.

źródło: NKJP: Pos: „Zamarzł na Zimnej”, Wieczór Wybrzeża, 2011

Gdy pokrzywdzona nie chciała oddać swojej torebki, sprawca kilkakrotnie skaleczył ją nożem w rękę [...].

źródło: NKJP: Co Tydzień Jaworzno, 2004-08-12

[...] szczepionki nie chronią kasztanów przed kasztanowcowiaczkami. – Te zabiegi powodują skaleczenia drzew i zanieczyszczają glebę [...].

źródło: NKJP: (ZYG): Natura walczy sama, Słowo Polskie Gazeta Wrocławska, 2005-10-31

But wykonany z pianki z gumową podeszwą zabezpiecza przez skaleczeniem stopy o kolczaste jeżowce, występujące u wybrzeży Adriatyku.

źródło: NKJP: Tomasz Bienek: W czym nurkować?, Dziennik Zachodni, 2001-07-19

Skaleczył stopę na muszli, zlekceważył, a potem gangrena.

źródło: NKJP: Wilhelm Mach: Góry nad Czarnym Morzem, 1961

Składnia

bez ograniczeń + skaleczyć +
KOGO/CO + (CZYM)
bez ograniczeń + skaleczyć +
(w CO)
bez ograniczeń + skaleczyć +
CO + (o CO)
bez ograniczeń + skaleczyć +
CO + (na CZYM)

2. psychikę

Definicja

wpłynąć bardzo negatywnie, destrukcyjnie

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka emocje i uczucia

Cytaty

Czasami zła uwaga może skaleczyć człowieka.

źródło: NKJP: Michał Lenarciński: Szczęśliwa kanapa z piosenkami mamy, Trybuna Śląska, 2002-03-01

Przeżyła głód, część jej bliskich NKWD bezpowrotnie wywiozło na Syberię. Wojna skaleczyła ją do tego stopnia, że zawsze musi mieć duże zapasy jedzenia.

źródło: NKJP: Miłosz Pieńkowski: Z wielu głosów chór, Polityka nr 2512, 2005-07-16

[...] na pewnym etapie medytacji z osobami medytującymi zawsze dzieją się rzeczy straszne. Wpadają one w stany kataleptyczne, mają wizje, halucynacje, rozszczepienia osobowości i wiele innych doświadczeń mogących nieodwracalnie skaleczyć psychikę ćwiczącego.

źródło: Internet: katolickarodzina.pl

Składnia

bez ograniczeń + skaleczyć +
KOGO/CO

3. język

Definicja

posłużyć się jakimś językiem niewprawnie, popełniając poważny błąd

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Język języki świata

Cytaty

Krystyna [...] kolejny raz publicznie skaleczyła polszczyznę użyciem słowa „wziąść”.

źródło: Internet: natemat.pl

Składnia

bez ograniczeń + skaleczyć +
CO
Data ostatniej modyfikacji: 21.11.2017
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj