UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

ozdobnik

Chronologizacja

1833, Karol Mecherzyński, Historya języka łacińskiego w Polsce, books.goole.pl

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. ozdobnik
ozdobniki
D. ozdobnika
ozdobników
C. ozdobnikowi
ozdobnikom
B. ozdobnik
ozdobniki
N. ozdobnikiem
ozdobnikami
Ms. ozdobniku
ozdobnikach
W. ozdobniku
ozdobniki

Pochodzenie

Zob. zdobić

1. coś zdobiącego

Definicja

coś, co służy do ozdobienia czegoś, nie mając innej funkcji

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  ozdoba

Połączenia

  • zbędne ozdobniki

Cytaty

Proste i zaskakujące wnętrze auta, celowo pozbawione zbędnych ozdobników, stwarza atmosferę łagodności.

źródło: NKJP: (J.S.): Renault ellypse, Gazeta Wrocławska, 2002-10-09

Później „Dorota” wygłaszała fragmenty poematu o Komunie Paryskiej. Recytowała bez deklamatorskich ozdobników, ale za to szczerze.

źródło: NKJP: Bohdan Czeszko: Pokolenie, 1951

W ozdobnikach przebojem jest riuszka, czyli delikatna falbanka wokół gorsetu. Nadaje lekkości.

źródło: NKJP: wola, Suknia nie musi być śnieżnobiała, Trybuna Śląska 2003-11-29

Właśnie na bazie aktorsko-osobowościowego trójkąta opiera się konstrukcja całego filmu. Kobiety odgrywają tu role ozdobników, przyjemnych przerywników wprowadzonych do fabuły przede wszystkim w imię reguły, że film bez kobiet, to film nudny.

źródło: NKJP: Ewa Drab: Pociąg do Bollywood: Ręce do góry! Esensja, published 2008-06

2. w wypowiedzi

Definicja

element wypowiedzi nie służący głównej funkcji komunikacyjnej, dodawany np. dla upiększenia

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Język

Połączenia

  • retoryczne; stylistyczne ozdobniki

Cytaty

„Północna granica” to opowieść o żołnierzach i w taki właśnie żołnierski, lakoniczny sposób została napisana. Bez nadmiaru ozdobników, bez skomplikowanych metafor (...)

źródło: NKJP: Miłosz Cybowski, Ciemno, chłodno i do domu daleko, Esensja, 2009-08-21

Niektóre z nich skrzą się barwnością opisów (np. gawęda o prapradziadku autora, wielokrotnym bankrucie, [...] czy przezabawne romanse państwa Korytków w kijowskiej kamienicy), inne – lapidarne i pozbawione stylistycznych ozdobników – poruszają okrutną prawdą (np. migawki z działań wojennych w majątku rodzinnym w Lisowie [...]

źródło: NKJP: Marek Remiszewski: Strażniczka pamięci, Esensja, 2007-06

Wyrażenia i zwroty żywcem zaczerpnięte na tę okazję z Psalmów czy z pism Ojców Kościoła bywały wprawdzie retorycznymi ozdobnikami lub hołdem złożonym literackiej konwencji, ale wraz z takimi epitetami jak superstitio (zabobon) lub idolatria (bałwochwalstwo) określały one obowiązujący kanon wartościowania.

źródło: NKJP: Karol Modzelewski: Barbarzyńska Europa, 2004

3. znak

Definicja

element graficzny zdobiący tekst pisany, drukowany lub elektroniczny

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność artystyczna człowieka sztuki plastyczne

Połączenia

  • barokowe ozdobniki
  • ozdobniki tekstu

Cytaty

Nigdy nie było go stać na renesansowe druki, a jego kolekcja nie miała większej wartości, ot, przyzwoita zbieranina starych książek, trochę druków kościelnych z barokowymi ozdobnikami, jakieś prawnicze traktaty,

źródło: NKJP: Jacek Dehnel: Balzakiana, 2008

Cool 3D 3.0 Prosty program do tworzenia trójwymiarowych, również animowanych ozdobników do dokumentów, prezentacji i stron WWW.

źródło: Internet: Andrzej Pająk, Programy z grafiką w tle (test programów graficznych), Enter 3, 2001

W prezentacji możesz użyć obiektu clipart jako obrazu ilustrującego omawiany temat, jako ozdobnika tekstu lub punktora w liście.

źródło: NKJP: Aleksandra Tomaszewska -Adamarek: ABC PowerPoint 2007 PL, 2007

4. ornament

Definicja

archit. 
element zdobniczy stosowany w architekturze, sztukach plastycznych, rzemiośle artystycznym

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność artystyczna człowieka sztuki plastyczne

Relacje znaczeniowe

synonimy:  ornament

Połączenia

  • architektoniczne, graficzne; barokowe, orientalne; efektowne, przesadne; tynkowe; zbyteczne ozdobniki
  • ozdobniki elewacji

Cytaty

Wyczyszczone już zostały boczne ściany reprezentacyjnej budowli, teraz odnawiane są także tynkowe ozdobniki elewacji.

źródło: NKJP: (pp): Sąd jak nowy, Gazeta Goleniowska, 2007-04-15

Jedynym ozdobnikiem jest biegnący pod gzymsem dachowym fryz wyobrażający ozdobne roślinne festony.

źródło: NKJP: Karol Mórawski: Kartki z dziejów Żydów warszawskich, 1993

5. dźwięk

Definicja

muz. 
dźwięk lub grupa dźwięków, które służą do urozmaicenia melodii

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność artystyczna człowieka muzyka

Relacje znaczeniowe

synonimy:  ornament

Połączenia

  • cyfrowe, muzyczne ozdobniki
  • aria barokowa, blues z ozdobnikami

Cytaty

Producent sięga po samplowane okrzyki, sprzężone gitary, harmonijki ustne i chyba tylko chórów australijskich poganiaczy bydła tam nie ma. Ładnie też połączył analogowe granie z cyfrowymi ozdobnikami.

źródło: NKJP: Paweł Franczak: Rodzina słowem silna, Esensja, 2008-05

Śpiewała arię barokową, z ozdobnikami, kadencjami, z całą tą piękną, ale trochę pustą materią, [...]

źródło: NKJP: Anna Bolecka: Concerto d'amore, 2004

W kompozycji Flamenco i blues po akustycznym „hiszpańskim” wstępie gitarowym następuje spokojny, surowy blues z ozdobnikami a la flamenco, śpiewany przez Nalepę niskim głosem.

źródło: NKJP: Wiesław Królikowski: Tadeusz Nalepa: Breakout absolutnie, 2008

W wariacjach charakterystycznych nie chodzi wyłącznie o ozdobniki (pasaże, tryle, akordy itp.), lecz zmianom ulegają tutaj melodia, rytm i tonacja; dochodzi też pierwiastek polifoniczny aż do kanonu i fugi.

źródło: NKJP: Maria Gołaszewska: Estetyka pięciu zmysłów, 1997

Data ostatniej modyfikacji: 28.03.2019
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj