UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

potrząsać

rzadziej potrząchać

Chronologizacja

1 połowa XVI w., SPXVI

Pochodzenie

Zob. trząść

1. drzewem

Definicja

poruszać kimś lub czymś krótkimi, energicznymi ruchami

Warianty

  • rzadziej potrząchać

Wymowa

[potsząsać] lub pot. [poczsząsać]

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

Połączenia

  • potrząsać drzewem, gałęzią, głową, łbem, ramieniem, czyjąś dłonią, ręką, włosami
  • potrząsać energicznie, lekko, mocno, niecierpliwie, przecząco

Cytaty

Sam nie wiedząc, co robię, chwytam Marka za ramiona i potrząsam nim jak bezwolną kukłą.

źródło: NKJP: Jacek Głębski: Kuracja, 1998

- Cześć - powiedział Klucha, potrząsając jej wiotką ręką.

źródło: NKJP: Jacek Rębacz: Zakopane: sezon na samobójców, 2006

Mała Lilith [...] stała na wozie zbudowanym przez Lota jeszcze w Ur, potrząsając srebrnym krokodylkiem uwiązanym na sznurku.

źródło: NKJP: Zofia Kossak: Przymierze, 1952

Przed rezurekcją wieszano też na gałęziach drzew owocowych skorupki z jaj, a gdy odezwały się dzwony podczas procesji, potrząsano drzewami, żeby dobrze rosły i owocowały.

źródło: NKJP G.Czerwińska: O Wielkim Tygodniu i przygotowaniach do Wielkanocy, Tygodnik Ciechanowski, 2002-03-26

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. potrząsam
potrząsamy
2 os. potrząsasz
potrząsacie
3 os. potrząsa
potrząsają

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. potrząsałem
+(e)m potrząsał
potrząsałam
+(e)m potrząsała
potrząsałom
+(e)m potrząsało
potrząsaliśmy
+(e)śmy potrząsali
potrząsałyśmy
+(e)śmy potrząsały
2 os. potrząsałeś
+(e)ś potrząsał
potrząsałaś
+(e)ś potrząsała
potrząsałoś
+(e)ś potrząsało
potrząsaliście
+(e)ście potrząsali
potrząsałyście
+(e)ście potrząsały
3 os. potrząsał
potrząsała
potrząsało
potrząsali
potrząsały

bezosobnik: potrząsano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę potrząsał
będę potrząsać
będę potrząsała
będę potrząsać
będę potrząsało
będę potrząsać
będziemy potrząsali
będziemy potrząsać
będziemy potrząsały
będziemy potrząsać
2 os. będziesz potrząsał
będziesz potrząsać
będziesz potrząsała
będziesz potrząsać
będziesz potrząsało
będziesz potrząsać
będziecie potrząsali
będziecie potrząsać
będziecie potrząsały
będziecie potrząsać
3 os. będzie potrząsał
będzie potrząsać
będzie potrząsała
będzie potrząsać
będzie potrząsało
będzie potrząsać
będą potrząsali
będą potrząsać
będą potrząsały
będą potrząsać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. potrząsajmy
2 os. potrząsaj
potrząsajcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. potrząsałbym
bym potrząsał
potrząsałabym
bym potrząsała
potrząsałobym
bym potrząsało
potrząsalibyśmy
byśmy potrząsali
potrząsałybyśmy
byśmy potrząsały
2 os. potrząsałbyś
byś potrząsał
potrząsałabyś
byś potrząsała
potrząsałobyś
byś potrząsało
potrząsalibyście
byście potrząsali
potrząsałybyście
byście potrząsały
3 os. potrząsałby
by potrząsał
potrząsałaby
by potrząsała
potrząsałoby
by potrząsało
potrząsaliby
by potrząsali
potrząsałyby
by potrząsały

bezosobnik: potrząsano by

bezokolicznik: potrząsać

imiesłów przysłówkowy współczesny: potrząsając

gerundium: potrząsanie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. potrząsanie
potrząsania
D. potrząsania
potrząsań
C. potrząsaniu
potrząsaniom
B. potrząsanie
potrząsania
N. potrząsaniem
potrząsaniami
Ms. potrząsaniu
potrząsaniach
W. potrząsanie
potrząsania

imiesłów przymiotnikowy czynny: potrząsający

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. potrząsający
potrząsający
potrząsający
potrząsające
potrząsająca
D. potrząsającego
potrząsającego
potrząsającego
potrząsającego
potrząsającej
C. potrząsającemu
potrząsającemu
potrząsającemu
potrząsającemu
potrząsającej
B. potrząsającego
potrząsającego
potrząsający
potrząsające
potrząsającą
N. potrząsającym
potrząsającym
potrząsającym
potrząsającym
potrząsającą
Ms. potrząsającym
potrząsającym
potrząsającym
potrząsającym
potrząsającej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. potrząsający
potrząsający
potrząsające
potrząsające
D. potrząsających
potrząsających
potrząsających
potrząsających
C. potrząsającym
potrząsającym
potrząsającym
potrząsającym
B. potrząsających
potrząsających
potrząsających
potrząsające
N. potrząsającymi
potrząsającymi
potrząsającymi
potrząsającymi
Ms. potrząsających
potrząsających
potrząsających
potrząsających

imiesłów przymiotnikowy bierny: potrząsany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. potrząsany
potrząsany
potrząsany
potrząsane
potrząsana
D. potrząsanego
potrząsanego
potrząsanego
potrząsanego
potrząsanej
C. potrząsanemu
potrząsanemu
potrząsanemu
potrząsanemu
potrząsanej
B. potrząsanego
potrząsanego
potrząsany
potrząsane
potrząsaną
N. potrząsanym
potrząsanym
potrząsanym
potrząsanym
potrząsaną
Ms. potrząsanym
potrząsanym
potrząsanym
potrząsanym
potrząsanej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. potrząsani
potrząsani
potrząsane
potrząsane
D. potrząsanych
potrząsanych
potrząsanych
potrząsanych
C. potrząsanym
potrząsanym
potrząsanym
potrząsanym
B. potrząsanych
potrząsanych
potrząsanych
potrząsane
N. potrząsanymi
potrząsanymi
potrząsanymi
potrząsanymi
Ms. potrząsanych
potrząsanych
potrząsanych
potrząsanych

odpowiednik aspektowy: potrząsnąć

Składnia

bez ograniczeń + potrząsać +
KIM/CZYM

2. Kościołem

Definicja

zdecydowanym działaniem skłaniać kogoś do zmiany myślenia lub postepowania

Warianty

  • rzadziej potrząchać

Wymowa

[potsząsać] lub pot. [poczsząsać]

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

Cytaty

Jan Paweł II obalił komunizm, Franciszek trochę potrząsa Kościołem. Co z tego potrząsania może wyniknąć?

źródło: Ks. Myszor o Ewangelii Judasza i czemu nie należy się modlić po koptyjsku, Dziennik Zachodni, 2013-11-02 (dziennikzachodni.pl)

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. potrząsam
potrząsamy
2 os. potrząsasz
potrząsacie
3 os. potrząsa
potrząsają

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. potrząsałem
+(e)m potrząsał
potrząsałam
+(e)m potrząsała
potrząsałom
+(e)m potrząsało
potrząsaliśmy
+(e)śmy potrząsali
potrząsałyśmy
+(e)śmy potrząsały
2 os. potrząsałeś
+(e)ś potrząsał
potrząsałaś
+(e)ś potrząsała
potrząsałoś
+(e)ś potrząsało
potrząsaliście
+(e)ście potrząsali
potrząsałyście
+(e)ście potrząsały
3 os. potrząsał
potrząsała
potrząsało
potrząsali
potrząsały

bezosobnik: potrząsano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę potrząsał
będę potrząsać
będę potrząsała
będę potrząsać
będę potrząsało
będę potrząsać
będziemy potrząsali
będziemy potrząsać
będziemy potrząsały
będziemy potrząsać
2 os. będziesz potrząsał
będziesz potrząsać
będziesz potrząsała
będziesz potrząsać
będziesz potrząsało
będziesz potrząsać
będziecie potrząsali
będziecie potrząsać
będziecie potrząsały
będziecie potrząsać
3 os. będzie potrząsał
będzie potrząsać
będzie potrząsała
będzie potrząsać
będzie potrząsało
będzie potrząsać
będą potrząsali
będą potrząsać
będą potrząsały
będą potrząsać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. potrząsajmy
2 os. potrząsaj
potrząsajcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. potrząsałbym
bym potrząsał
potrząsałabym
bym potrząsała
potrząsałobym
bym potrząsało
potrząsalibyśmy
byśmy potrząsali
potrząsałybyśmy
byśmy potrząsały
2 os. potrząsałbyś
byś potrząsał
potrząsałabyś
byś potrząsała
potrząsałobyś
byś potrząsało
potrząsalibyście
byście potrząsali
potrząsałybyście
byście potrząsały
3 os. potrząsałby
by potrząsał
potrząsałaby
by potrząsała
potrząsałoby
by potrząsało
potrząsaliby
by potrząsali
potrząsałyby
by potrząsały

bezosobnik: potrząsano by

bezokolicznik: potrząsać

imiesłów przysłówkowy współczesny: potrząsając

gerundium: potrząsanie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. potrząsanie
potrząsania
D. potrząsania
potrząsań
C. potrząsaniu
potrząsaniom
B. potrząsanie
potrząsania
N. potrząsaniem
potrząsaniami
Ms. potrząsaniu
potrząsaniach
W. potrząsanie
potrząsania

imiesłów przymiotnikowy czynny: potrząsający

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. potrząsający
potrząsający
potrząsający
potrząsające
potrząsająca
D. potrząsającego
potrząsającego
potrząsającego
potrząsającego
potrząsającej
C. potrząsającemu
potrząsającemu
potrząsającemu
potrząsającemu
potrząsającej
B. potrząsającego
potrząsającego
potrząsający
potrząsające
potrząsającą
N. potrząsającym
potrząsającym
potrząsającym
potrząsającym
potrząsającą
Ms. potrząsającym
potrząsającym
potrząsającym
potrząsającym
potrząsającej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. potrząsający
potrząsający
potrząsające
potrząsające
D. potrząsających
potrząsających
potrząsających
potrząsających
C. potrząsającym
potrząsającym
potrząsającym
potrząsającym
B. potrząsających
potrząsających
potrząsających
potrząsające
N. potrząsającymi
potrząsającymi
potrząsającymi
potrząsającymi
Ms. potrząsających
potrząsających
potrząsających
potrząsających

imiesłów przymiotnikowy bierny: potrząsany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. potrząsany
potrząsany
potrząsany
potrząsane
potrząsana
D. potrząsanego
potrząsanego
potrząsanego
potrząsanego
potrząsanej
C. potrząsanemu
potrząsanemu
potrząsanemu
potrząsanemu
potrząsanej
B. potrząsanego
potrząsanego
potrząsany
potrząsane
potrząsaną
N. potrząsanym
potrząsanym
potrząsanym
potrząsanym
potrząsaną
Ms. potrząsanym
potrząsanym
potrząsanym
potrząsanym
potrząsanej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. potrząsani
potrząsani
potrząsane
potrząsane
D. potrząsanych
potrząsanych
potrząsanych
potrząsanych
C. potrząsanym
potrząsanym
potrząsanym
potrząsanym
B. potrząsanych
potrząsanych
potrząsanych
potrząsane
N. potrząsanymi
potrząsanymi
potrząsanymi
potrząsanymi
Ms. potrząsanych
potrząsanych
potrząsanych
potrząsanych

Frazeologizmy

ktoś potrząsa kiesą
ktoś potrząsa sakiewką
ktoś potrząsa szabelką
Data ostatniej modyfikacji: 26.05.2025
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj