UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

monument

Chronologizacja

1564, SPXVI

Pochodzenie

łac. monumentum 'pamiątka, pomnik'

1. betonowy

Definicja

książk. 
pomnik (budowla upamiętniająca kogoś lub coś)

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność artystyczna człowieka sztuki plastyczne

CZŁOWIEK I TECHNIKA Budownictwo rodzaje budowli i ich cechy

Relacje znaczeniowe

synonimy:  pomnik

Połączenia

  • betonowy, granitowy, kamienny, spiżowy; gigantyczny, ogromny, potężny; historyczny, nowy; papieski monument
  • monument Chrystusa, papieża; autorstwa rzeźbiarza (kieleckiego, krakowskiego)
  • monument z brązu
  • monument ku czci ofiar, ku czci żołnierzy
  • autor, fundator; budowa, likwidacja, remont; forma, projekt; wysokość monumentu
  • monument stoi
  • odsłonić; postawić, wybudować, wykonać, wznieść; rozebrać, usunąć; ufundować monument
  • złożyć kwiaty pod monumentem

Cytaty

Nie udała się próba obalenia kontrowersyjnego pomnika wdzięczności Armii Czerwonej stojącego w centrum Torunia. Władze miasta zapowiedziały, że betonowy monument zostanie wysadzony w powietrze.

źródło: NKJP: Dariusz Czołgowski: Toruński pomnik wdzięczności Armii Czerwonej, Gazeta Wyborcza, 1997-07-02

[...] W niedzielę odbyła się uroczystość odsłonięcia w Pile pomnika papieża Jana Pawła II. Poprzedziła ją msza na placu Zwycięstwa, gdzie stanął 9-metrowej wysokości monument autorstwa krakowskiego rzeźbiarza Władysława Dudka.

źródło: NKJP: Andrzej Świątek: PIŁA / Monument odsłonił kardynał S. Dziwisz Pomnik Jana Pawła II, Polska Głos Wielkopolski, 2006-06-05

Monument z brązu ma zostać wzniesiony na placu obok Bazyliki Ofiarowania Najświętszej Marii Panny w Wadowicach.

źródło: NKJP: Wiesław Ziobro: Pamięć nie zawsze z brązu, Dziennik Polski, 2005-11-04

Jerzy Balcerak projekt monumentu poświęconego powstaniu Warszawskiemu złożył w sieradzkim magistracie w sierpniu.

źródło: NKJP: (bbs): Piramida pamięci, Dziennik Łódzki, 2006-09-22

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. monument
monumenty
D. monumentu
monumentów
C. monumentowi
monumentom
B. monument
monumenty
N. monumentem
monumentami
Ms. monumencie
monumentach
W. monumencie
monumenty

2. świadectwo czegoś

Definicja

książk.  kwestion. 
symbol lub świadectwo czegoś

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie prawdy i wartości życiowe

Relacje znaczeniowe

synonimy:  pomnik

Cytaty

Burmistrz NYC [...] wspomniał, że WTC będzie odbudowane, ale czy to będą potężne centra biznesu, czy raczej monument pamięci - tego nie wiadomo.

źródło: NKJP: (MP): Zaginął syn Szurkowskiego, Gazeta Krakowska, 2001-09-13

Dystyngowany hotel „Paris” , też monument secesji, tak długo protestował, aż wygrał sprawę.

źródło: NKJP: Andrzej Jagodziński, Sasza Malko: Sąsiedzi, Gazeta Wyborcza, 1994-08-26

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. monument
monumenty
D. monumentu
monumentów
C. monumentowi
monumentom
B. monument
monumenty
N. monumentem
monumentami
Ms. monumencie
monumentach
W. monumencie
monumenty

Składnia

bez ograniczeń + monument +
CZEGO

Informacja normatywna

W tym znaczeniu uznawane za błędne.

3. myśli

Definicja

książk.  kwestion. 
coś szczególnie ważnego i cennego w dorobku jakiejś dziedziny ludzkiej aktywności

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie prawdy i wartości życiowe

Relacje znaczeniowe

synonimy:  pomnik

Cytaty

A jak jest z monologiem Hamleta, tym „być albo nie być”, monumentem kultury europejskiej, i pozostałymi monologami? Jakie mają znaczenie dla Hamleta?

źródło: NKJP: Krzysztof Warlikowski: Szekspir i uzurpator, 2007

W filmie włoskiego reżysera „Blow-up”, uznanym za arcydzieło i monument myśli ludzkiej, widzimy bohatera, długowłosego młodzieńca, mającego doświadczenie erotyczne rozpustnego i bogatego starca [...].

źródło: Marek Hłasko: Listy z Amerzki Felietonz i recenyje, 1967 (publio.pl)

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. monument
monumenty
D. monumentu
monumentów
C. monumentowi
monumentom
B. monument
monumenty
N. monumentem
monumentami
Ms. monumencie
monumentach
W. monumencie
monumenty

Składnia

bez ograniczeń + monument +
CZEGO

Informacja normatywna

W tym znaczeniu uznawane za błędne.

Data ostatniej modyfikacji: 21.02.2020
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj