UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

chorzeć

Chronologizacja

2 połowa XV w., SStp

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. chorzeję
chorzejemy
2 os. chorzejesz
chorzejecie
3 os. chorzeje
chorzeją

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. chorzałem
+(e)m chorzał
chorzałam
+(e)m chorzała
chorzałom
+(e)m chorzało
chorzeliśmy
+(e)śmy chorzeli
chorzałyśmy
+(e)śmy chorzały
2 os. chorzałeś
+(e)ś chorzał
chorzałaś
+(e)ś chorzała
chorzałoś
+(e)ś chorzało
chorzeliście
+(e)ście chorzeli
chorzałyście
+(e)ście chorzały
3 os. chorzał
chorzała
chorzało
chorzeli
chorzały

bezosobnik: chorzano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę chorzał
będę chorzeć
będę chorzała
będę chorzeć
będę chorzało
będę chorzeć
będziemy chorzeli
będziemy chorzeć
będziemy chorzały
będziemy chorzeć
2 os. będziesz chorzał
będziesz chorzeć
będziesz chorzała
będziesz chorzeć
będziesz chorzało
będziesz chorzeć
będziecie chorzeli
będziecie chorzeć
będziecie chorzały
będziecie chorzeć
3 os. będzie chorzał
będzie chorzeć
będzie chorzała
będzie chorzeć
będzie chorzało
będzie chorzeć
będą chorzeli
będą chorzeć
będą chorzały
będą chorzeć

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. chorzejmy
2 os. chorzej
chorzejcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. chorzałbym
bym chorzał
chorzałabym
bym chorzała
chorzałobym
bym chorzało
chorzelibyśmy
byśmy chorzeli
chorzałybyśmy
byśmy chorzały
2 os. chorzałbyś
byś chorzał
chorzałabyś
byś chorzała
chorzałobyś
byś chorzało
chorzelibyście
byście chorzeli
chorzałybyście
byście chorzały
3 os. chorzałby
by chorzał
chorzałaby
by chorzała
chorzałoby
by chorzało
chorzeliby
by chorzeli
chorzałyby
by chorzały

bezosobnik: chorzano by

bezokolicznik: chorzeć

imiesłów przysłówkowy współczesny: chorzejąc

gerundium: chorzenie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. chorzenie
chorzenia
D. chorzenia
chorzeń
C. chorzeniu
chorzeniom
B. chorzenie
chorzenia
N. chorzeniem
chorzeniami
Ms. chorzeniu
chorzeniach
W. chorzenie
chorzenia

imiesłów przymiotnikowy czynny: chorzejący

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. chorzejący
chorzejący
chorzejący
chorzejące
chorzejąca
D. chorzejącego
chorzejącego
chorzejącego
chorzejącego
chorzejącej
C. chorzejącemu
chorzejącemu
chorzejącemu
chorzejącemu
chorzejącej
B. chorzejącego
chorzejącego
chorzejący
chorzejące
chorzejącą
N. chorzejącym
chorzejącym
chorzejącym
chorzejącym
chorzejącą
Ms. chorzejącym
chorzejącym
chorzejącym
chorzejącym
chorzejącej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. chorzejący
chorzejący
chorzejące
chorzejące
D. chorzejących
chorzejących
chorzejących
chorzejących
C. chorzejącym
chorzejącym
chorzejącym
chorzejącym
B. chorzejących
chorzejących
chorzejących
chorzejące
N. chorzejącymi
chorzejącymi
chorzejącymi
chorzejącymi
Ms. chorzejących
chorzejących
chorzejących
chorzejących

odpowiednik aspektowy: zachorzeć

Pochodzenie

Zob. chory

Definicja

daw. 
być chorym

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Choroby i ich leczenie

Relacje znaczeniowe

synonimy:  chorować, kwękać, słabować

Cytaty

Ab-Raham, przeprowadzając wraz z pastuchami stado na nowe pastwisko, pośliznął się na mokrej glinie i upadł, a kroczące tuż za nim krowy przeszły po nim. Wstał wprawdzie sam, żartując z własnej nieuwagi, lecz od tego czasu zaczął chorzeć i słabnąć.

źródło: NKJP: Zofia Kossak: Przymierze, 1952

Na próżno były wszystkie biadania, prośby i pomstowanie ubóstwa, co się po dawnym zwyczaju ściągało Bóg wie z jak daleka: kto nie miał złotówki - a pan wie, co to dla biednego człowieka za pieniądz - mógł chorzeć, ślepnąć albo i umierać, a twardy pan, bezlitosny, od swego nie odstąpił ani grosza.

źródło: NKJP: Hanna Kostyrko (zebr.): Klechdy domowe, 1960

Znowu, jak we wszystkich kluczowych momentach dziejów tebańskich, przychodzi Tejrezjasz. Wzywa Kreona, żeby się opamiętał. Mówi mu, że bogowie nie przyjmują ofiar. Miasto chorzeje z winy władcy, wszystkie ołtarze pokalało ptactwo, które się karmiło ciałem Polinejkesa.

źródło: NKJP: Zygmunt Kubiak: Mitologia Greków i Rzymian, 2008

Data ostatniej modyfikacji: 22.10.2017
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj