UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

wytrzymałość

Chronologizacja

SJPXVII, STR, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

Zob. trzymać

1. cecha człowieka

Definicja

cecha kogoś, kto jest silny fizycznie lub psychicznie, przez co jest w stanie znosić różne przeciwności

Wymowa

[wytszymałość] lub [wyczszymałość]

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Usposobienie człowieka cechy charakteru, temperamentu, zdolności i umiejętności

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Określenia fizyczności człowieka sprawność i wydolność organizmu

Relacje znaczeniowe

synonimy:  dzielność

Połączenia

  • duża, ogromna; mała; niesamowita, niezwykła; ludzka wytrzymałość; wytrzymałość fizyczna, nerwowa, psychiczna
  • wytrzymałość człowieka, społeczeństwa, widza, zawodników; organizmu
  • wytrzymałość na ból, na trudy
  • wytrzymałość i cierpliwość; kondycja i wytrzymałość, pracowitość i wytrzymałość, siła i wytrzymałość, sprawność i wytrzymałość, zdrowie i wytrzymałość
  • brak; granice, kres, miara, próg, skraj; próba, sprawdzian, test wytrzymałości
  • test na wytrzymałość
  • praca nad wytrzymałością
  • budować, poprawić, sprawdzić/sprawdzać wytrzymałość; testowanie wytrzymałości
  • wykazać się wytrzymałością
  • popracować, pracować nad wytrzymałością

Cytaty

Wyprawy i badania nie są łatwe. Wymagają wytrzymałości na trudy i dobrej kondycji fizycznej.

źródło: NKJP: Uczeni w podróży, Dziennik Polski, 2002-08-12

Szedł na pewną śmierć, to, że żyje, zawdzięcza wyłącznie końskiemu zdrowiu i wytrzymałości.

źródło: NKJP: Andrzej Sapkowski: Miecz przeznaczenia, 1992

Niedobór witaminy E wydaje się obniżać wytrzymałość zwierząt na zmęczenie.

źródło: NKJP: Grzegorz Bartosz: Druga twarz tlenu, 1995

Jest tak głośno, że nie da się słuchać telewizji czy zmrużyć oka. Jestem u kresu wytrzymałości psychicznej, bo ten terkot męczy nas od dwóch miesięcy.

źródło: NKJP: Agata Kowalczyk: Nowe wodomierze nie dają spać, Echo Dnia, 2006-10-28

Gracze Premier League imponują wytrzymałością (pomocnicy przebiegają średnio 7,6 mili na mecz), ale nawet taki wysiłek nie gwarantuje sukcesu.

źródło: NKJP: Olgierd Kwiatkowski, Dariusz Wołowski, Tomasz Surdel, Jarosław Bińczyk: Piłka nożna. Wielka gra o mistrzostwo Europy, Gazeta Wyborcza, 1996-06-05/1996-06-06

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. wytrzymałość
wytrzymałości
D. wytrzymałości
wytrzymałości
C. wytrzymałości
wytrzymałościom
B. wytrzymałość
wytrzymałości
N. wytrzymałością
wytrzymałościami
Ms. wytrzymałości
wytrzymałościach
W. wytrzymałości
wytrzymałości

Inne uwagi

Zwykle lp

Składnia

bez ograniczeń + wytrzymałość +
(na CO)

2. cecha przedmiotu

Definicja

odporność na działanie jakichś czynników, która sprawia, że trudno coś zniszczyć lub usunąć

Wymowa

[wytszymałość] lub [wyczszymałość]

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

Relacje znaczeniowe

synonimy:  odporność, solidność, trwałość

Połączenia

  • duża, maksymalna, wielka, wysoka; podwyższona, zwiększona; mała, niska, słaba, średnia; dobra, odpowiednia wytrzymałość; wytrzymałość fizyczna, mechaniczna
  • wytrzymałość dachu, konstrukcji, mostu, stropów; betonu, cementu, drewna, gruntu, lodu, skały, zaprawy; materiałów; nawierzchni, powłoki
  • wytrzymałość na ciśnienie, na rozciąganie, na ściskanie, na uderzenia, na zginanie
  • wytrzymałość i elastyczność, wytrzymałość i odporność, wytrzymałość i trwałość; jakość i wytrzymałość, szczelność i wytrzymałość, szybkość i wytrzymałość
  • granice; przyrost, rozwój, wzrost; spadek; ocena, próba, rekord wytrzymałości
  • sprawdzić/sprawdzać; obniżać, zwiększać wytrzymałość; badanie, określenie; obniżenie, zwiększenie wytrzymałości

Cytaty

Podkłady gipsowe charakteryzują się dużą wytrzymałością na ściskanie.

źródło: NKJP: Dom, Dziennik Polski, 2002-07-17

Co bardziej zainteresowani przyjezdni sprawdzali wytrzymałość murów, obtłukując je z różnych stron.

źródło: NKJP: Michał Ogórek: Mister O'Goreck przyjmuje demonstrację, Gazeta Wyborcza, 1995-06-03/1995-06-04

Tupnął, jakby próbując twardość ziemi; tak się próbuje wytrzymałość podłogi w starym budynku.

źródło: NKJP: Jacek Dukaj: W kraju niewiernych, 2005

Trasy rurociągów podczas wykonywania prób szczelności i wytrzymałości wyraźnie oznakowuje się za pomocą znaków ostrzegawczych.

źródło: NKJP: Dz.U. z 2002r. Nr 109, poz. 961

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. wytrzymałość
wytrzymałości
D. wytrzymałości
wytrzymałości
C. wytrzymałości
wytrzymałościom
B. wytrzymałość
wytrzymałości
N. wytrzymałością
wytrzymałościami
Ms. wytrzymałości
wytrzymałościach
W. wytrzymałości
wytrzymałości

Inne uwagi

Zwykle lp

Składnia

bez ograniczeń + wytrzymałość +
(na CO)
Data ostatniej modyfikacji: 14.01.2011
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj