Chronologizacja
Pochodzenie
internac.
ang. front
niem. Front
z fr. front 'czoło; przód, front'
1. kompanii
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Wojsko i wojna armia
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Prawo i łamanie prawa policja i inne służby mundurowe
Połączenia
- front kompanii
Cytaty
|
Potem wszystko ucichło i wtedy właśnie od frontu szturmowej kompanii szczęknęła komenda „Gotuj broń!” i zagrała trąbka bojowa. źródło: NKJP: Igor Newerly: Pamiątka z celulozy, 1973 |
|
|
Wosiński drgnął, przeniknięty wskroś ostrym, nie znoszącym oporu rozkazem Deschampsa, zaciął zęby i, spiąwszy konia, w długich susach wysunął się na front oddziału. źródło: NKJP: Wacław Gąsiorowski: Huragan, 2000 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | front |
fronty |
|
| D. | frontu |
frontów |
|
| C. | frontowi |
frontom |
|
| B. | front |
fronty |
|
| N. | frontem |
frontami |
|
| Ms. | froncie |
frontach |
|
| W. | froncie |
fronty |
2. budynku
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I TECHNIKA Budownictwo części budowli
Relacje znaczeniowe
| hiperonimy: | przód |
Połączenia
- front budynku, kamienicy
- okno od frontu
- zwrócony frontem ku czemuś
Cytaty
|
Na froncie kamienic , w której mieściło się mieszkanie Lubienieckich, widać było ślady walk, ale budynek - w porównaniu z okolicą - wyglądał na najmniej zniszczony. źródło: NKJP: Mija Kabat: Kontrakt panny Brandt , 2009 |
|
|
Niedawno na koszt miasta wymieniono nam wszystkie okna od frontu budynku. Powodem było oddanie do użytku trasy WZ. Wszystkie okna są dźwiękoszczelne. źródło: NKJP: MICH: Siódemka będzie jak nowa, Gazeta Poznańska, 2002-09-26 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | front |
fronty |
|
| D. | frontu |
frontów |
|
| C. | frontowi |
frontom |
|
| B. | front |
fronty |
|
| N. | frontem |
frontami |
|
| Ms. | froncie |
frontach |
|
| W. | froncie |
fronty |
3. na wojnie
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Wojsko i wojna czynności, przedmioty, miejsca związane z wojskiem i wojną
Połączenia
- główny front; front wojenny; południowy, północy, wschodni, zachodni; francuski, niemiecki, rosyjski, ukraiński, włoski
- drugi front
- linia, odcinek; strona, zaplecze frontu
- komunikat, wiadomość; wieści z frontu
- ofensywa; sytuacja, wydarzenia na froncie
- front przechodził, przesunął/przesuwał się, zbliżał się; przebiegał gdzieś
- utworzyć; przełamać, przerwać front
- wycofać, wrócić z frontu
- skierować, wysłać/wysyłać; iść, pojechać, pójść, wyruszyć; trafić; wracać na front
- przebywać; walczyć; zginąć, ginąć na froncie
Cytaty
|
4 lipca ruszyła wielka ofensywa Armii Czerwonej na Białorusi, która w krótkim czasie doprowadziła do przełamania frontu. źródło: NKJP: Waldemar Michowicz: Historia dyplomacji polskiej, 1995 |
|
|
Kobayashi w czasie II wojny światowej walczył na froncie chińskim, trafił tam do radzieckiej niewoli, z której wrócił dopiero po roku. źródło: NKJP: 50 najlepszych filmów wojennych wszech czasów, Esencja, nr 07, 2009-09-08 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | front |
fronty |
|
| D. | frontu |
frontów |
|
| C. | frontowi |
frontom |
|
| B. | front |
fronty |
|
| N. | frontem |
frontami |
|
| Ms. | froncie |
frontach |
|
| W. | froncie |
fronty |
4. armia
Definicja
Noty o użyciu
Wyraz używany w nazwach własnych jednostek wojskowych, np. 1 Front Ukraiński.
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Wojsko i wojna armia
Połączenia
- dowódca; dowództwo frontu
- front ruszył
- dowodzić frontem
Cytaty
|
Ponieważ znał wcześniej Czeczeńców, przydzielono go do pomocy dowódcy frontu, płk. Daudowi Achmadowowi. źródło: NKJP: Olgierd Domino: BŁĘKITNE HEŁMY I PSY WOJNY, Super Express, 1998 |
|
|
Mieli przypuszczalnie za zadanie śledzenie ruchów wojsk i informowanie dowództwa frontu o nastrojach wśród polskiej ludności. źródło: NKJP: Zdzisław Morawski: Gdzie ten dom, gdzie ten świat, Twój Styl, 1997 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | front |
fronty |
|
| D. | frontu |
frontów |
|
| C. | frontowi |
frontom |
|
| B. | front |
fronty |
|
| N. | frontem |
frontami |
|
| Ms. | froncie |
frontach |
|
| W. | froncie |
fronty |
5. ideologiczny
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie słownictwo oceniające
Połączenia
- front ideologiczny
- front obrony, walki
Cytaty
|
Nic dziwnego, że kolejową inwestycję przyjęto jako zagrożenie, przeciwko któremu pomiechowska społeczność usiłuje tworzyć wspólny front obrony. źródło: NKJP: S.Żagiel: Wiadukt niezgody, Tygodnik Ciechanowski, 2005-07-09 |
|
|
W czasach Peerelu te trzy pisma stanowiły prasową czołówkę frontu ideologicznego, ostatnio wszystkie trzy musiały rozstać się ze skompromitowanymi tytułami - inaczej nie przetrwałyby na konkurencyjnym rynku. źródło: NKJP: Andrzej Kaczyński: Słowo „dawniej” Powszechne?, Gazeta Wyborcza, 1993-06-26 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | front |
fronty |
|
| D. | frontu |
frontów |
|
| C. | frontowi |
frontom |
|
| B. | front |
fronty |
|
| N. | frontem |
frontami |
|
| Ms. | froncie |
frontach |
|
| W. | froncie |
fronty |
6. obrońców zwierząt
Definicja
Noty o użyciu
Wyraz występuje w nazwach własnych grup osób, które prowadzą określonego rodzaju działanie, postrzegane jako prowadzona z czymś walka, np.: Front Wyzwolenia Zwierząt.
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia
Połączenia
- wspólny; szerszy; opozycyjny front
- lider, przywódca frontu
- stworzyć, tworzyć, utworzyć front
Cytaty
|
Parę godzin wcześniej przywódca frontu, Jean-Marie Le Pen, odniósł sukces życia: wszedł do drugiej tury wyborów prezydenckich. źródło: NKJP: (ŁM): Le Pen górą, Gazeta Wrocławska,2002-04-23 |
|
|
Grupa intelektualistów rosyjskich wystąpiła z inicjatywą utworzenia antyfaszystowskiego frontu narodowego. źródło: NKJP: Jerzy Malcyk: Kto, jak i kiedy zahipnotyzował Rosję, Gazeta Wyborcza, 1993-12-16 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | front |
fronty |
|
| D. | frontu |
frontów |
|
| C. | frontowi |
frontom |
|
| B. | front |
fronty |
|
| N. | frontem |
frontami |
|
| Ms. | froncie |
frontach |
|
| W. | froncie |
fronty |
7. w meteorologii
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I PRZYRODA Pogoda zjawiska atmosferyczne
Połączenia
- front atmosferyczny; front chłodny, ciepły, zimny; polarny
- położenie frontu
- związany z frontem
- front formuje się; przemieszcza się; oddziela coś; występuje gdzieś
Cytaty
|
Częste przemieszczanie się przez Polskę frontów atmosferycznych i napływ świeżych mas wilgotnego powietrza znad Atlantyku kształtowały pogodę chłodną i opadową. źródło: NKJP: Marianna Sasim: PRZEGLĄD HYDROMETEOROLOGICZNY PÓŁROCZA LETNIEGO 1987 (V–X), Gazeta Obserwatora IMGW nr 5-6 , 1987 |
|
|
Front antarktyczny oddziela masy powietrza antarktycznego i polarnego na półkuli południowej. źródło: NKJP: Alojzy Woś: Meteorologia dla geografów , 1997 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | front |
fronty |
|
| D. | frontu |
frontów |
|
| C. | frontowi |
frontom |
|
| B. | front |
fronty |
|
| N. | frontem |
frontami |
|
| Ms. | froncie |
frontach |
|
| W. | froncie |
fronty |