UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

dzióbać

częściej dziobać

Chronologizacja

1564, SPXVI
W postaci: dziubać .

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	dzióbię	dzióbiemy
2 os.	dzióbiesz	dzióbiecie
3 os.	dzióbie	dzióbią

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	dzióbałem +(e)m dzióbał	dzióbałam +(e)m dzióbała	dzióbałom +(e)m dzióbało	dzióbaliśmy +(e)śmy dzióbali	dzióbałyśmy +(e)śmy dzióbały
2 os.	dzióbałeś +(e)ś dzióbał	dzióbałaś +(e)ś dzióbała	dzióbałoś +(e)ś dzióbało	dzióbaliście +(e)ście dzióbali	dzióbałyście +(e)ście dzióbały
3 os.	dzióbał	dzióbała	dzióbało	dzióbali	dzióbały

bezosobnik: dzióbano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę dzióbał będę dzióbać	będę dzióbała będę dzióbać	będę dzióbało będę dzióbać	będziemy dzióbali będziemy dzióbać	będziemy dzióbały będziemy dzióbać
2 os.	będziesz dzióbał będziesz dzióbać	będziesz dzióbała będziesz dzióbać	będziesz dzióbało będziesz dzióbać	będziecie dzióbali będziecie dzióbać	będziecie dzióbały będziecie dzióbać
3 os.	będzie dzióbał będzie dzióbać	będzie dzióbała będzie dzióbać	będzie dzióbało będzie dzióbać	będą dzióbali będą dzióbać	będą dzióbały będą dzióbać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		dzióbmy
2 os.	dziób	dzióbcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	dzióbałbym bym dzióbał	dzióbałabym bym dzióbała	dzióbałobym bym dzióbało	dzióbalibyśmy byśmy dzióbali	dzióbałybyśmy byśmy dzióbały
2 os.	dzióbałbyś byś dzióbał	dzióbałabyś byś dzióbała	dzióbałobyś byś dzióbało	dzióbalibyście byście dzióbali	dzióbałybyście byście dzióbały
3 os.	dzióbałby by dzióbał	dzióbałaby by dzióbała	dzióbałoby by dzióbało	dzióbaliby by dzióbali	dzióbałyby by dzióbały

bezosobnik: dzióbano by

bezokolicznik: dzióbać

imiesłów przysłówkowy współczesny: dzióbiąc

gerundium: dzióbanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	dzióbanie	dzióbania
D.	dzióbania	dzióbań
C.	dzióbaniu	dzióbaniom
B.	dzióbanie	dzióbania
N.	dzióbaniem	dzióbaniami
Ms.	dzióbaniu	dzióbaniach
W.	dzióbanie	dzióbania

imiesłów przymiotnikowy czynny: dzióbiący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	dzióbiący	dzióbiący	dzióbiący	dzióbiące	dzióbiąca
D.	dzióbiącego	dzióbiącego	dzióbiącego	dzióbiącego	dzióbiącej
C.	dzióbiącemu	dzióbiącemu	dzióbiącemu	dzióbiącemu	dzióbiącej
B.	dzióbiącego	dzióbiącego	dzióbiący	dzióbiące	dzióbiącą
N.	dzióbiącym	dzióbiącym	dzióbiącym	dzióbiącym	dzióbiącą
Ms.	dzióbiącym	dzióbiącym	dzióbiącym	dzióbiącym	dzióbiącej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	dzióbiący	dzióbiący	dzióbiące	dzióbiące
D.	dzióbiących	dzióbiących	dzióbiących	dzióbiących
C.	dzióbiącym	dzióbiącym	dzióbiącym	dzióbiącym
B.	dzióbiących	dzióbiących	dzióbiących	dzióbiące
N.	dzióbiącymi	dzióbiącymi	dzióbiącymi	dzióbiącymi
Ms.	dzióbiących	dzióbiących	dzióbiących	dzióbiących

imiesłów przymiotnikowy bierny: dzióbany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	dzióbany	dzióbany	dzióbany	dzióbane	dzióbana
D.	dzióbanego	dzióbanego	dzióbanego	dzióbanego	dzióbanej
C.	dzióbanemu	dzióbanemu	dzióbanemu	dzióbanemu	dzióbanej
B.	dzióbanego	dzióbanego	dzióbany	dzióbane	dzióbaną
N.	dzióbanym	dzióbanym	dzióbanym	dzióbanym	dzióbaną
Ms.	dzióbanym	dzióbanym	dzióbanym	dzióbanym	dzióbanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	dzióbani	dzióbani	dzióbane	dzióbane
D.	dzióbanych	dzióbanych	dzióbanych	dzióbanych
C.	dzióbanym	dzióbanym	dzióbanym	dzióbanym
B.	dzióbanych	dzióbanych	dzióbanych	dzióbane
N.	dzióbanymi	dzióbanymi	dzióbanymi	dzióbanymi
Ms.	dzióbanych	dzióbanych	dzióbanych	dzióbanych

Pochodzenie

Gwarowego pochodzenia oboczna postać czasownika dziobać (zob.).

1. zaciekle

Definicja

uderzać dziobem

Warianty

częściej dziobać

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt zwyczaje i zachowania zwierząt

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt ptaki

Połączenia

ptak; kura, wrona dzióbie

Cytaty

Wielka, straszna, szara wrona, siedziała na parapecie i bezczelnie dzióbała dziobem w okno!

źródło: Internet: jolart.blogspot.com

Lubiano też figurki poruszane przez przesuwanie skrzyżowanych deseczek czy ruch postaci, spowodowany poruszeniem kulki-ciężarka (dzióbiące kury).

źródło: NKJP: Aleksander Jackowski: Polska sztuka ludowa, 1974

Bardzo dobrze, że cię dzióbał, bo klatka to jego dom i łap się tam bez powodu się nie wtyka [...]

źródło: Internet: papuzki.webd.pl

Składnia

dzióbać

KOGO/CO + (w CO)

2. ziarno

Definicja

chwytać dziobem pokarm w celu zjedzenia go

Warianty

częściej dziobać

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt zwyczaje i zachowania zwierząt

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt ptaki

Połączenia

ptak; kura, indyk dzióbie coś
dzióbać ziarno

Cytaty

	Stłoczyły się wokół korytka i malutkimi dzióbkami jedne przez drugie dzióbały wodę. źródło: NKJP: Marian Pilot: Na odchodnym, 2002
	Jeżeli nie mam sera, jedzą chleb moczony w mleku. Później wychodzą na zewnątrz, dzióbią trawę, szukają robaków [...] źródło: NKJP: (jow): Krzyczą na wiosnę, Gazeta Krakowska, 2001-10-27
	[...] wróbelki tak pięknie ćwierkają i lubię patrzeć, jak dzióbią ziarno. źródło: Internet: gazetaolsztynska.pl
	Sikorki dzióbały słoninkę. źródło: Internet: wrzosowapolana.blogspot.com

Składnia

dzióbać

3. czymś ostrym

Definicja

uderzać czymś ostro zakończonym

Warianty

częściej dziobać

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii stan skupienia, trwałość materii

Połączenia

dzióbać widelcem

Cytaty

Nikola w ogóle nie traktowała mnie jak malucha i dzióbała ze mną kijkami śnieg, żeby wydobywać lodowe kamienie.

źródło: Internet: klocekikredka.com

Gdy poprawiałem się na krześle lub przysuwałem się, by pożyczyć gumkę oraz kredki, koleżanka dzióbała mnie w udo swoim wielkim długopisem.

źródło: Internet: sp40.pl

[...] wyciągnął kurczaka w potrawce zamrożonego na kość. Zaczęliśmy jeść z jednego talerza, dzióbaliśmy widelcem.

źródło: NKJP: Wojciech Stamm: Czarna matka, 2008

Składnia

dzióbać

CO/KOGO + CZYM

4. jeść

Definicja

jeść powoli, nabierając bardzo małe porcje

Warianty

częściej dziobać

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie czynności związane z jedzeniem

Połączenia

dzióbać tort
niewiele dzióbać
ledwo dzióbać

Cytaty

Ci, co zostali, poznajdywali sobie przytulne kąciki, dzióbali torty albo drzemali, czekając ostatniego aktu, który kończy o świcie weselną biesiadę.

źródło: NKJP: Witold Zalewski: Zakładnicy, 2001

– Niech pan siądzie, zaraz nam dadzą obiad. Ja to niewiele dzióbię, ale pan, młody człowieku...

źródło: NKJP: Piotr Zaremba: Plama na suficie, 2004

[...] Diana jadła z apetytem, natomiast Beata ledwo dzióbała.

źródło: NKJP: Paulina Grych: Schiza, 2008

Składnia

dzióbać

Data ostatniej modyfikacji: 29.10.2015